|
'''ПАЛЕАГРАФІЯ''' ({{lang-el|παλαιός}} – старажытны; {{lang-el|γραφω}} – пішу), [[Гісторыя#дапаможныя гістарычныя навукі|дапаможная гістарычная навука]], якая вывучае [[знешнія прыкметы рукапісных помнікаў]] у іх гістарычным развіцці.
Агульнай палеаграфіі не існуе, уа ў залежнасці ад [[алфавіт]]аў, а таксама і [[мова|моў]], палеаграфіяадрозніваюць падзяляецца напалеаграфіі арабскую, армянскую, грузінскую, [[глаголіца|глаголіцкую]], грэчаскую, індыйскую, [[кірыліца|кірыліцкая]], кітайскую, лацінскую і г.дінш. Напрыклад, славянская палеаграфія, у залежнасці ад мовы і асаблівасцяў культурнага развіцця, падзяляецца на балгарскую, беларускую, заходнеславянскую, украінскую, рускую і сербскую.
Асноўная задача палеаграфіі – вывучэнне знешніх прыкмет старажытных рукапісаў длядзеля вызначэння часу і месца іх стварэння. Вывучэнне знешніх прыкмет таксама дазваляе вызначыць аўтарства, гісторыю стварэння, устанавіць аўтэнтычнасць, выявіць падробкі і г. д.
Прадметам палеаграфіі з’яўляецца вывучэнне менавіта старажытных, або тых, што, прынамсі, маюць прыкметы старажытнасці, рукапісных помнікаў пісьменнасці як такой, г. зн. такіх, прызначэнне якіх павінна было служыць сродкам перадачы інфармацыі, але не прадметаў матэрыяльнай культуры, якія маюць якія-небудзь напісаннінадпісы. Надпісы на побытавых прадметах, вышыўкі тэкстаў на прадметах з тканіны, напісанні літарныхлітарныя і лічбавыхлічбавыя знакаўзнакі на помніках архітэктуры, скульптуры, жывапісу, манетах, пячатках, камянях не ўваходзяць у прадмет палеаграфіі.<ref>Беларуская палеаграфія, як і некаторыя іншыя, з-за бракунястачы старажытных, пісьмовых крыніц (да [[XIII стагоддзе|XIII ст.]]), пісьмовых крыніц выкарыстоўвае даныя вывучэння таксама і гэтых напісанняў.</ref> Палеаграфія не займаецца экспертызай сучаснаыхсучасных даследчыку почыркаў ці рукапісаў, хаця ў метадземетадах даследавання і экспертызы ёсць пэўнаяпэўнае агульнасцьпадабенства.
Метад палеаграфіі параўнаўчы, і заключаецца ў вывучэнні знешніх прыкмет старажытных рукапісаў, месца і час стварэння якіх вядомывядомыя <ref>З пастаўленых аўтарамі храналагічных і тапалагічных дат ціабо дзякуючы згадцыўзгаданням вядомых гістарычных падзей і асоб.</ref> і супастаўленні вынікаў гэтага вывучэння саз знешнімівонкавымі прыкметамі помнікаў, месца і час стварэння якіх невядомы. Таксама палеаграфія, у пэўнай ступені, вывучае змест і асаблівасці мовы помнікаў, бо асаблівасці мовы сведчаць аб месцы стварэння помніка.
Палеаграфія датуе помнікі даволі вялікімі адрэзкамі часу – ад 10 да 200 гадоў, бо змены ў знешніх прыкметах стражытных рукапісаў адбываліся марудна. Таксама даволі шырока вызначаецца месца напісання – краінай ці рэгіёнам, які імкнецца да пэўнага культурнага цэнтра.
|
