Зычныя: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Xqbot (размовы | уклад)
др [r2.5.2] робат Дадаем: lo:ພະຍັນຊະນະ
разблытваем уводзіны...
Радок 1:
'''Зычныя гукі''': [[гукі мовы|гукі]] чалавечай мовы, пры вымаўленні якіх на шляху [[паветра]], што выдыхаецца з [[лёгкія|лёгкіх]], узнікае перашкода.<ref name="fnpd">Падлужны. Зучныя гукі // {{крыніцы/БелСЭ|5}} С.6.</ref>
'''Зычныя''' — гукі мовы, якія знаходзяцца ў [[склад]]зе з [[Галосны гук|галоснымі]] і ў супрацьлегласць ім не ўтвараюць вяршыні склада. Акустычна зычныя валодаюць адносна меншай, чым галосныя, агульнай энергіяй і могуць не мець выразнай [[Фарманта|фармантнай]] структуры.
 
Якасці зычных гукаў залежаць ад характару перашкоды і яе месца ў [[галасавы тракт|галасавым тракце]]. У беларускім мовазнаўстве зычныя класіфікуюцца ў асноўным паводле характару перашкоды, паводле актыўнага і пасіўнага органу артыкуляцыі (месца перашкоды). Таксама выдзяляюць ''палаталізаванасць'' або г.зв. «мяккасць» зычнага гуку; яе адсутнасць могуць называць «цвёрдасцю».
Зычныя з'яўляюцца таксама гукамі, пры вымаўленні якіх адбываецца звужэнне галасавога тракта, так што паветраны паток апыняецца цалкам або часткова блакаваным і, пераадольваючы перашкоду, змяняе свой кірунак.
 
У акустычных адносінах зычныя гукі складаюцца з голасу і шуму. У залежнасці ад перавагі голасу ці шуму зычныя ў беларускім мовазнаўстве падзяляюцца, адпаведна, на ''санорныя'' і ''шумныя'' (глухія і звонкія). Крыніца гуку пры ўтварэнні зычных лакалізуецца ў раёне перашкоды гукавай хвалі і мае шумавы або імпульсна-шумавы характар.
Пад зычнымі часта разумеюць таксама літары, якія перадаюць такія гукі. Часам, каб пазбегнуць блытаніны, ўжываюць тэрмін «зычныя гукі».
 
У моўнай плыні зычныя ўтвараюць фанетычную сістэму — ''кансанантызм''.
 
== Артыкуляцыя ==
Радок 68 ⟶ 70:
 
 
{{зноскі}}
 
== Крыніцы ==
* {{крыніцы/Падлужны Фанетыка}}
* {{transwiki|ru|Согласные}}