Палессе: Розніца паміж версіямі

'''ПАЛЕССЕПале́ссе''', — гісторыка–этнаграфічны рэгіён [[Беларусь|Беларусі]], [[Расія|Расіі]] і [[Украіна|Украіны]]. Размешчана ў паўднёва-заходняй частцы [[Усходне-Еўрапейская раўніна|Усходне-Еўрапейскай раўніны]], у межах [[Палеская нізменнасцьнізіна|Палескай нізменнасцінізіны]] пераважна паабапал беларуска-украінскайўкраінскай мяжы, а таксама часткова ў [[Польшча|Польшчы]] і [[Расія|Расіі]]. Агульная плошча -— каля 270 тыс. км². Вышыня - 150-200 м над узроўнем мора.

Палессе буйнейшая— найбуйнейшая з еўрапейскіх [[балота|балотных]] тэрыторый. Галоўныя рэкі Палесся — [[Рака Прыпяць|Прыпяць]], [[Рака Днепр|Днепр]], [[Рака Дзісна|Дзісна]]. У 1960-1980-я гг. землі Палесся былі значна [[меліярацыя|меліярыраваны]].

Яшчэ ў 1903 г. вядомым вучоным і мовазнаўцам [[Яўхім Карскі|Я. Карскім]] была складзена "Этнаграфічная карта беларускага племені", якая з'явілася пасля шматлікіх дасладванняўдасладаванняў. вобласцьВобласць распаўсюджваннявыкарыстання паўднёвага (палескага) дыялекту, згодна з картай, можна вызначыць на поўдзень ад мяжы [[Слонім]] - [[Слуцк]] - [[Гомель]]. Тут вучоным адзначаны дыялект з цвёрдым '''"р"''', умераным "аканнем" (адзначана вымаўленне ў безнаціскных пазіцыях: ''вада'', ''галава''). Таксама пазначым, што на поўдзень ад сучаснай мяжы [[Пружаны]] - [[Лунінец]] - [[Тураў]], Я. Карскі гаворыць аб распаўсюджваннівыкарыстанні украінскіхўкраінскіх гаворак.

Згодна з сучаснымі даследваннямідаследаваннямі, на тэрыторыі Палесся вылучаецца асаблівы паўднёва-заходні дыялект [[беларуская мова|беларускай мовы]], (займаеякі паўднёвыпануе захадна паўднёвым захадзе [[Беларусь|Беларусі]], яго паўночная мяжа праходзіць па лініі Ліда-Мінск-Бабаруйск-Рэчыца-Лоеў).

Гістарычна, у сувязі з вялікім працэнтам яўрэйскага насельніцтва (у [[Пінск]]у да 80%), якое пражывала на гэтай тэрыторыі да вайны, карысталіся мовай [[ідыш]], у горадзе таксама размаўлялі па-руску. Мовай больш высокіх колаў грамадства была польская. Яна пачала губляцьстрачваць свае пазіцыі пасля [[паўстанне 1863-1864|паўстання 1863-1864]] у сувязі з масавым засяннемзасяленнем тэрыторыі носьбітамі рускай мовы: чыноўнікамі, ваеннымівайскоўцамі, чыгуначнымі рабочымі. У перыяд з 1921 па 1939 г. назіралася масавая паланізцыя гэтых зямель. Таксама развівался украінскаяўкраінская мова, у перыяд грамадзянскіх войнаў і нястач 1920-ыхх гг. назіралася [[ўкраінізацыя]] Палесся.

На сённяСёння на Палессі ў дзяржаўных установах пераважае руская мова ва ўсіх сферах, у асноўным у дзяржаўных установах. Беларуская мова часткова згубіластраціла сваё значэнне, мясцовае насельніцтва і сёння карыстаецца дыялектам, ужываеццаужывае [[трасянка|трасянку]]. Польская і ўкраінская мовамовы выкарыстоўваюцца ў асноўным як мовы нацыянальных меншасцяў.

Рухам "Полісьсе" ў канцы 1980-ыхх гг. была створана так званая [[заходнепалеская літаратурная мікрамова|заходнепалеская мікрамова]], якая развіваецца як адгалінаванне ўкраінскай мовы.