Прэзідэнт Беларусі: Розніца паміж версіямі

др
арфаграфія збольшага
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
дрНяма тлумачэння праўкі
др (арфаграфія збольшага)
 
== Гісторыя ==
[[Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі, 1994|Першыя выбары прэзідэнта Беларусі]] адбыліся 10 ліпеня 1994 гадыгоду, у іх удзельнічалі 6 кандыдатаў. У першым туры тройка лідэраў набрала: [[Аляксандр Лукашэнка]] — 44,82 %, [[Вячаслаў Кебіч]] — 17,32 %, [[Зянон ПазьнякПазняк]] — 12,82 %. У другім туры з вынікам каля 80 адсоткаў перамог Аляксандр Лукашэнка.
 
[[24 лістапада]] [[1996]] у Беларусі быў праведзены [[Рэферэндум у Беларусі 1996 году|рэферэндум]] на які былі вынесеныя папраўкі якія пашыраюць паўнамоцтвы выканаўчай улады і прэзідэнта і некаторыя іншыя пытанні. За прыняцце паправак выказалася 70,45 % выбарнікаў*выбаршчыкаў.
 
[[9 верасня]] [[2001]] адбыліся [[Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі, 2001|чарговыя выбары]] прэзідэнта, пераможцам у якіх ізноў стаў Лукашэнка, набраўшы 75,62 % галасоў*.
 
[[17 кастрычніка]] [[2004]] быў праведзены [[РэфэрэндумРэферэндум у Беларусі 2004 году|рэферэндум]] аб занясенні паправак у Канстытуцыю, якія здымаюць абмежаванне на колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў. 77,3 % выбарнікаў*выбаршчыкаў падтрымала гэтыя змены. Варта адзначыць, што змены ў закон «Аб прэзідэнце Рэспублікі Беларусь», якія выняткоўвалыявынялі абмежаванні ў два тэрмінатэрміны былі ўхваленыя [[Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу РэспублiкiРэспублікі Беларусь|Саветам Рэспублікі]] толькі 5 кастрычніка 2006 <ref>[http://news.tut.by/politics/75273.html РадаСавет Рэспублікі ўхваліў папраўкі ў законы па пытаннях правядзення выбараў і рэферэндумаў]</ref> Такім чынам, на момант правядзення прэзідэнцкіх выбараў 2006 гадыгоду ў Беларусі дзейнічала Канстытуцыя, дзе не ўтрымоўвальнаябыло абмежаванняў на колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў і закон аб Прэзідэнце, артыкул 8 якога абвяшчалаабвяшчаў: ''Тэрмін паўнамоцтваў Прэзідэнта — пяць гадоў. Адна і тая ж асоба можа быць Прэзідэнтам не больш двух тэрмінаў.'' Аднак, паводле артыкула 137 Канстытуцыі ў выпадку супярэчнасцяў, яна мае прыярытэт перад законамі, указамі і тг. д.
 
[[19 сакавіка]] [[2006]] адбыліся [[ПрэзыдэнцкіяПрэзідэнцкія выбары ў Беларусі, 2006 году|чарговыя выбары]] Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. Перамогу на іх атрымаў Аляксандр Лукашэнка.
[[19 снежня]] [[2010]] адбыліся [[Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі, 2010|чарговыя выбары]] Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. У іх прынялі ўдзел дзесяць кандыдатаў — найбольшая колькасць у гісторыі прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі. Перамогу на іх атрымаў Аляксандр Лукашэнка.
 
* Прэзідэнт абіраецца на пяць гадоў непасрэдна народам Рэспублікі Беларусь на аснове ўсеагульнага, вольнага, роўнага і прамога выбарчага права пры таемным галасаванні.
* Кандыдаты на пасаду Прэзідэнта высоўваюцца грамадзянамі Рэспублікі Беларусь пры наяўнасці не меней 100 тысяч подпісаў выбарнікаўвыбаршчыкаў.
* Выбары Прэзідэнта прызначаюцца Палатай прадстаўнікоў не пазней чым за пяць месяцаў і праводзяцца не пазней чым за два месяца да заканчэння тэрміна паўнамоцтваў папярэдняга Прэзідэнта.
* Калі пасада Прэзідэнта апынулася вакантнай, выбары праводзяцца не раней чым праз 30 дзён і не пазней чым праз 70 дзён са дня адкрыцця вакансіі.
'''Артыкул 82:'''
 
* Лічыцца, што выбары адбыліся, калі ў галасаванні прынялі ўдзел больш паловы грамадзян Рэспублікі Беларусь, уключаных у спіс выбарнікаўвыбаршчыкаў.
* Прэзідэнт лічыцца абраным, калі за яго прагаласавала больш паловы грамадзян Рэспублікі Беларусь, якія прынялі ўдзел у галасаванні.
* Калі ні адзін з кандыдатаў не набраў неабходнай колькасці галасоў, то ў двухтыднёвы тэрмін праводзіцца другі тур галасавання па двух кандыдатам, атрымалымякія найбольшаяатрымалі найбольшую колькасць галасоў выбарнікаўвыбаршчыкаў. Абраным лічыцца кандыдат у Прэзідэнты, атрымалыякі атрымаў пры паўторным галасаванні больш паловы галасоў выбарнікаўвыбаршчыкаў, якія прынялі ўдзел у галасаванні. Парадак правядзення выбараў Прэзідэнта вызначаецца законам Рэспублікі Беларусь.
 
'''Артыкул 84:'''
 
# прызначае рэспубліканскія рэферэндумы;
# прызначае чарговыя і пазачарговыя выбары ў Палату прадстаўнікоў, РадаСавет Рэспублікі і мясцовыя прадстаўнічыя органы;
# распускае палаты ў выпадках і ў парадку, прадугледжаных Канстытуцыяй;
# прызначае шэсць чальцоўчленаў Цэнтральнай камісіі Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзенню рэспубліканскіх рэферэндумаў;
# утворыць, касуе і рэарганізуе Адміністрацыю Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, іншыя органы дзяржаўнага кіравання, а таксама кансультатыўнакансультацыйна-дарадчыя і іншыя органы пры Прэзідэнце;
# з згоды Палаты прадстаўнікоў прызначае на пасаду Прэм'ер-міністра;
# вызначае структуру ЎрадыУраду Рэспублікі Беларусь, прызначае на пасаду і вызваляе ад пасады намеснікаў Прэм'ер-міністра, міністраў і іншых чальцоўчленаў Урада, прымае рашэнне аб адстаўцы ЎрадыУраду або яго чальцоўчленаў;
# зса згоды РадыСавета Рэспублікі прызначае на пасаду Старшыні Канстытуцыйнага СудуСуда, Старшыні Вярхоўнага СудуСуда, Старшыні Вышэйшага Гаспадарчага СудуСуда з ліку суддзяў гэтых суднаўсудоў;
# зса згоды РадыСавета Рэспублікі прызначае на пасаду суддзяў Вярхоўнага Суду, суддзяў Вышэйшага Гаспадарчага Суду, Старшыні Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзенню рэспубліканскіх рэферэндумаў, Генеральнага пракурора, Старшыні і чальцоўчленаў КіраванняПраўлення Нацыянальнага банка;
# прызначае шэсць суддзяў Канстытуцыйнага СудуСуда, іншых суддзяў Рэспублікі Беларусь;
# вызваляе ад пасады Старшыні і суддзяў Канстытуцыйнага СудуСуда, Старшыні і суддзяў Вярхоўнага СудуСуда, Старшыні і суддзяў Вышэйшага Гаспадарчага СудуСуда, Старшыні і чальцоўчленаў Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзенню рэспубліканскіх рэферэндумаў, Генеральнага пракурора, Старшыні і чальцоўчленаў КіраванняПраўлення Нацыянальнага банка па падставах, прадугледжаным законам, з апавяшчэннем РадыСавета Рэспублікі;
# прызначае на пасаду і вызваляе ад пасады Старшыні Камітэта дзяржаўнага кантролю;
# звяртаецца з пасланнямі да народа Рэспублікі Беларусь абпра становішчыстановішча ў дзяржаве і аб асноўных кірунках унутранай і вонкавай палітыкі;
# звяртаецца з штогадовымі пасланнямі да Парламента, якія заслухоўваюцца без абмеркавання на паседжанняхпасяджэннях Палаты прадстаўнікоў і РадыСавета Рэспублікі; мае права ўдзельнічаць у працы Парламента і яго органаў, выступаць перад імі ў любы час з прамовай або паведамленнем;
# мае права старшынявацьбыць старшынёй на паседжанняхпасяджэннях УрадыУраду Рэспублікі Беларусь;
# прызначае кіраўнікоў рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання і вызначае іх статут; прызначае прадстаўнікоў Прэзідэнта ў Парламенце і іншых службовых асоб, пасады якіх вызначаныя ў адпаведнасці з заканадаўствам, калі іншае не прадугледжана Канстытуцыяй;
# вырашае пытанні аб прыёме ў грамадзянства Рэспублікі Беларусь, яго спыненні і падаванні сховішча;
# ажыццяўляе памілаванне асуджаных;
# вядзе перамовы і падпісвае міжнародныя дамовы, прызначае і адклікае дыпламатычных прадстаўнікоў Рэспублікі Беларусь у замежных дзяржавах і пры міжнародных арганізацыях;
# прымае даверчыядавяральныя і отзывныеадзыўныя граматы акрэдытаваных пры ім дыпламатычных прадстаўнікоў замежных дзяржаў;
# у выпадку стыхійнага бедства, катастрофы, а таксама беспарадкаў, якія суправаджаюцца гвалтам альбо пагрозай гвалту са боку групы асоб і арганізацый, у выніку якіх узнікае небяспеку жыцця і здароўю людзей, тэрытарыяльнай цэласнасці і існаванню дзяржавы, уводзіць на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь або ў асобных яе мясцовасцях надзвычайнае становішча з занясеннем у трохдзённы тэрмін прынятага рашэння на сцвярджэннезацвярджэнне РадыСавета Рэспублікі;
# у выпадках, прадугледжаных заканадаўствам, мае права адкласці правядзенне страйку або прыпыніць яеяго, але не большболей зачым на трохмесяцовытрохмесячны тэрмін;
# падпісвае законы; мае права ў парадку, усталяваным Канстытуцыяй, вярнуць закон або асобныя яго становішча са сваімі пярэчаннямі ў Палату прадстаўнікоў;
# мае права адмяняць акты ЎрадыУраду;
# непасрэдна або праз ствараныяствораныя ім органы ажыццяўляе кантроль за захаваннем заканадаўства мясцовымі органамі кіравання і самакіраванні; мае права прыпыняць рашэнні [[мясцовыя Саветы дэпутатаў|мясцовых РадСаветаў дэпутатаў]] і адмяняць рашэнні мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў у выпадку неадпаведнасці іх заканадаўству;
# фармуе і ўзначальвае РадуСавет Бяспекі Рэспублікі Беларусь; прызначае на пасаду і вызваляе ад пасады Дзяржаўнага сакратара РадыСавета Бяспекі;
# з'яўляецца Галоўнакамандуючым Узброенымі Сіламі Рэспублікі Беларусь; прызначае на пасады і вызваляе ад пасад вышэйшае камандаванне ЎзброеныхУзброеных Сіл;
# уводзіць на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь у выпадку ваеннай пагрозы або напады ваеннае становішча, аб'яўляе поўную або частковую мабілізацыю з занясеннем у трохдзённы тэрмін прынятага рашэння на сцвярджэнне РадыСавета Рэспублікі;
# ажыццяўляе іншыя паўнамоцтвы, ускладзеныя на яго Канстытуцыяй і законамі.