Сімфонія: Розніца паміж версіямі

'''Сімфо́нія''' (ад {{lang-el|συμφονία|скарочана}} — «сугучча») — твор для аркестра, які складаецца зьз некалькіх частак, найбуйнейшая музычная форма сярод канцэртнай аркестравай музыкі.

Звычайна класічная сімфонія (як і [[саната]]) складаецца з чатырох частак. Першая частка ў хуткім тэмпе, пішацца ў санатнай форме; другая, у павольным, пішацца ў форме рандо, радзей у форме санаты ці варыяцыі; трэцяя — скерца ці менуэт — у трохчасткавай форме, чацвёртая частка, таксама ў хуткім тэмпе — у санатнай форме або ў вялікай форме рандо. Калі першая частка напісаная ва ўмераным тэмпе, то за ёй наадварот, можа сьледвацьісці хуткая другая частка і павольная трэцяя частка (напрыклад, як ў дзевятайдзявятай сімфоніі БэтховэнаБетховена).

Заснавальнікам класічнай мадэлі сімфоніі лічыцца [[Ёзэф Гайдн]]. У класічнай сімфоніі толькі першая і апошняя часткі маюць аднолькавую танальнасць, а сярэднія пішуцца ў танальнасці, якія зьяўляюццаз'яўляюцца роднаснымі галоўнай, па якой і вызначаецца танальнасць ўсех сімфоніяўсімфоній. Выбітныя прадстаўнікі класічнай сімфоніі — [[Вольфганг Амадэй Моцарт]] і [[Людвіг ван Бетховен]].

== Вядомыя аўтары сімфоніяўсімфоній ==

| [[Ёзэф Гайдн]] — || 104 сімфоніясімфоніі

| [[Вольфганг Амадэй Моцарт]] — || 41 (68) сімфоніяўсімфоній

| [[Людвіг ван Бетховен]] — || 9 сімфоніяўсімфоній

| [[Франц ШубэртШуберт]] — || 9 сімфоніяўсімфоній

| [[Фелікс Мендэльсон]] — || 5 сімфоніяўсімфоній

| [[ГэктарГектар БэрліозБерліёз]] — || некалькі праграмных сімфоніяўсімфоній

| [[Антанін Дворжак]] — || 9 сімфоніяўсімфоній

| [[ЁганэсЁганес Брамс]] — || 4 сімфоніі

| [[Пётр Чайкоўскі]] — || 6 сімфоніяўсімфоній (а таксама сімфонія «Манфрэд»)

| [[Антон БрукнэрБрукнер]] — || 10 сімфоніяўсімфоній

| [[Густаў Малер]] — || 10 сімфоніяўсімфоній

| [[Ян СыбэліюсСібеліюс]] — || 7 сімфоніяўсімфоній

| [[Ігар Стравінскі]] — || 5 сімфоніяўсімфоній

| [[Сяргей Пракоф'еў]] — || 7 сімфоніяўсімфоній

| [[Дзмітрый Шастаковіч]] — || 15 сімфоніяўсімфоній (таксама некалькі камерных сымфонійсімфоній)

| [[Барыс Лятошынскі]] — || 5 сімфоніяўсімфоній

|[[Чарлз Айвз]] — || 4 сімфоніі

|[[Вітальд Лютаслаўскі]] — || 4 сімфоніі

|[[Альфрэд Шнітке]] — || 9 сімфоніяўсімфоній

|[[Гія КанчеліКанчэлі]]* — || 7 сімфоніяўсімфоній

|[[КшиштофКшыштаф ПендерецкіПендэрэцкі]]* — || 7 сімфоніяўсімфоній

|[[ВалентынВалянцін СыльвестраўСільвестраў]]* — || 7 сімфоніяўсімфоній

<nowiki>*</nowiki> — Жывыя кампазітары, якія могуць павялічыць колькасць напісаных імі сімфоніяўсімфоній.