Вікіпедыя

Пётр II: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др r2.7.1) (робат Дадаем: hy:Պետրոս II
вікіфікацыя, абнаўленне дадзеных
Радок 20:
|маці = [[Шарлота Браўншвейг-Вальфенбітэльская]]
|}}
{{вызн|1=Пётр II Аляксеевіч}} ([[23 кастрычніка|12 (23) кастрычніка]] [[1715]], [[Санкт-Пецярбург]]  — [[29 студзеня|18 (29) студзеня]] [[1730]], [[Масква]])  — расійскі імператар, унук [[Пётр I, імператар расійскі|Пятра I]], апошні прадстаўнік прамой мужчынскай лініі дома Раманавых. Уступіў на пасад [[17 мая|6 (17) мая]] [[1727]] у 11-гадовым узросце і памёр у 14 гадоў ад воспы.
 
== Ранняя біяграфія і ўступленне на пасад ==
Радок 29:
З нараджэння Пётр Аляксеевіч менаваўся ''вялікі князь'' (гэта быў першы выпадак тытулавання члена царскай сям'і не царэвічам, а вялікім князем). Яго бацька [[Аляксей Пятровіч]], які загінуў у [[1718]] годзе, быў вымушаны незадоўга да гэтага адмовіцца ад права наследвання пасаду, аднак новы афіцыйны спадчыннік, малалетні сын Пятра Вялікага Пётр Пятровіч, памёр у 4-гадовым узросце ў [[1719]] годзе. Такім чынам, статус вялікага князя Пятра Аляксеевіча заставаўся нявызначаным; па праве першародства ён быў спадчыннікам дзеда, аднак было няясна, ці распаўсюджвалася адхіленне Аляксея ад пасаду таксама і на яго. Калі прытрымлівацца звычаю і абвясціць спадчыннікам сына гнанага Аляксея, то ўзбуджаліся надзеі супернікаў рэформ вярнуць старыя парадкі, а з іншага боку ўзнікалі боязь у паплечнікаў Пятра, якія галасавалі за пакаранне Аляксея.
 
5 лютага [[1722 год]]а Пётр выдаў Указ аб атрыманні пасада ў спадчыну (скасаваны Паўлам I праз 75 гадоў), у якім адмяняў старажытны звычай перадаваць пасад прамым нашчадкам па мужчынскай лініі, але дапушчаў прызначэнне спадчыннікам любога годнага чалавека па волі манарха. Пётр Аляксеевіч быў адсунуты ад пасаду, але пытанне аб наследванні пасаду заставаўся адчыненым. Указ 1722 года парушыў звыклы ўклад прастоланаследдзя, спадчынніка жа Пётр перад смерцю, якая адбылася ў [[1725]] годзе, прызначыць не паспеў. Пасля тако, як Пётра Вялікт памёр прадстаўнікі старой родавай знаці выступалі за кандыдатуру 9-летняга Пятра Аляксеевіча, аднак верх узялі прыхільнікі ўдавы Пятра [[Кацярына I, імператрыйа расійская|Кацярыны Аляксееўны]], якая стала расійскай імператрыцай [[Кацярына I, імператрыйа расійская|Кацярынай I]]. Адным з самых уплывовых прыхільнікаў Кацярыны быў князь [[Аляксандр Данілавіч Меншыкаў|А. Д.  Меншыкаў]].
 
Віцэ-канцлер [[Генрых Іаган Фрыдрых Астэрман|Астэрман]] прапаноўваў для прымірэння інтарэсаў радавітага і новага службовага дваранства ажаніць вялікага князя Пятра Аляксеевіча на цесарэўне [[Лізавета Пятроўна|Лізавеце Пятроўне]], дочцы Кацярыны I. Перашкодай служыла іх блізкае сваяцтва, Лізавета была роднай цёткай Пятра. Кацярына, жадаючы прызначыць спадчынніцай дачка Лізавету (па іншых крыніцах  — Ганну), не вырашылася прыняць праект Астэрмана і працягвала настойваць на сваім праве прызначыць сабе пераемніка, спадзяючыся, што с цягам часу пытанне вырашыцца.
 
Тым часам галоўны прыхільнік Кацярыны Меншыкаў, ацаніўшы перспектыву Пятра Аляксеевіча стаць расійскім імператарам, перайшоў у лагер яго прыхільнікаў. Больш таго, Меншыкаву атрымалася дамагчыся згоды Кацярыны на шлюб Марыі, дочкі Меншыкава, на Пятры Аляксеевічы.
 
Пасля працяглай хваробы [[17 мая|6 (17) мая]] [[1727]] 43-гадовая імператрыца Кацярына I памёрла. Перад самой смерцю спешна было складзена [[Генінг-Фрыдрых Басевіч|Басевічам]]<ref>Басевіч, Генінг-Фрыдрых  — прэзідэнт Тайнага савету герцага галштынскага Карла-Фрыдрыха, склаў па ўзгадненні з Меншыкавым тэкст завяшчання Кацярыны, дзе адстойваў інтарэсы Карла-Фрыдрыха</ref> завяшчанне, падпісанае [[Лізавета Пятроўна|Лізаветай]] замест нямоглай маці-імператрыцы. Паводле завяшчання пасад атрымліваў ўнук Пятра I, [[Пётр II, імператар расійскі|Пётр Аляксеевіч]].
 
[[Выява:Petr2Molchanov.jpg|thumb|left|200px|Пётр II. <br />Маст. Г. Д.  Малчанаў, XVIII ст.]]
 
Артыкулы, якія рухаліся за тым адносіліся да апекі над непаўналетнім Імператарам; вызначалі ўладу Вярхоўнага савета, парадак спадчыны пасаду ў выпадку смерці Пятра Аляксеевіча. 11-ы артыкул ашаламіў шмат прысутных. У ім патрабавалася усім вяльможам садзейнічаць абручэнню Пятра Аляксеевіча з адной з дочак князя Меншыкава, а затым па дасягненні паўналецця садзейнічаць іх шлюбу. Літаральна: «''тако же имеют наши цесаревны и правительство администрации стараться между его любовью [великим князем Петром] и одною княжною князя Меншикова супружество учинить''.»
 
Такі артыкул відавочна сведчыў аб персоне, якая ўдзельнічала ў складанні завяшчання, аднак для рускага грамадства права Пятра Аляксеевіча на пасад  — галоўны артыкул завяшчання  — было бясспрэчна, і хваляванняў не ўзнікла. Пазней імператрыца [[Анна Іаанаўна]] загадала канцлеру Голоўкину спаліць духоўную Кацярыны I. Ён выканаў, тым не менш, захаваўшы копію завяшчання<ref>[http://history.tuad.nsk.ru/Author/Russ/B/Bantysh-Kamensky/feld/g-04.html Д. Н.  Бантыш-Каменский, Биография Меншикова, Прим.38]</ref>.
 
6 ([[17 мая|17]]) мая [[1727]] Пётр Аляксеевіч стаў 2-м расійскім імператарам пад імем Пятра II.
Радок 47:
== Пётр II пры Меншыкаве. 1727 ==
[[Выява:Peter_II_of_Russia_by_Vedekind.jpg|thumb|250px|right|Пётр II. І.&nbsp;Ведекинд, 1730]]
Паводле завяшчання Кацярыны I імператар-падлетак павінен быў да дасягнення ўзросту 16 гадоў кіраваць не самастойна, а абапіраючыся на Вярхоўны савет, дзе набраў сілу князь [[Аляксандр Данілавіч Меншыкаў|А.  Д.  Меншыкаў]]. Ужо праз 5 дзён пасля абвяшчэння Пятра імператарам Меншыкаў быў падараваны званнем генералісімуса, зрабіўшыся паўнапраўным главой усяго рускага войска. Імкнучыся ўмацаваць уплыў на імператара, Меншыкаў перавёз яго 17 мая ў сваю хату на Васільеўскім востраве. 25 мая адбылося абручэнне 11-летняга Пятра II з 16-летняй князёўнаю Марыяй, дачкой Меншыкава.
 
Віцэ-канцлер [[Генрых Іаган Фрыдрых Астэрман|Астэрман]] быў зроблены обер-гафмейстэрам Пятра з абавязкам кіраваць яго выхаваннем. Меншыкаў павёў барацьбу супраць усіх тых, каго палічыў небяспечным у сэнсе атрымання пасада ў спадчыну. Дачка Пятра I [[Анна Пятроўна]] была вымушана са сваім мужам пакінуць Расію. [[Анна Іаанаўна|Анне Иаанаўне]], дочцы цара [[Іван V, цар маскоўскі|Іаана]] (старэйшага брата Пятра I і суправіцеля да 1696), забаранілі прыехаць з [[Елгава|Мітавы]], каб павіншаваць Пятра II.
Радок 63:
«Усё ў Расіі ў страшных неладах, цар не займаецца справамі і не думае займацца; грошай нікому не плацяць, і Бог ведае, да чаго дайдуць фінансы; кожны крадзе колькі можа. Усе члены Вярхоўнага савета нядужыя і не збіраюцца; іншыя ўстановы таксама спынілі свае справы; скарг бездань; кожны робіць тое, што яму прыйдзе на розум.»
</blockquote>
[[Выява:Ekaterina_Dolgorukaya.jpg|thumb|200px|left|[[Кацярына Аляксееўна Далгарукая|Кацярына Далгарукая]],1730  г.]]
Падчас праўлення Пятра II Расія не вяла вялікіх войнаў, войска скарацілася, новых караблёў не будавалася. Пасля ссылкі Меншыкава Ваенная калегія заставалася працяглы час без прэзідэнта. У той жа час народ адчуў палягчэнне ад грашовых павіннасцяў і рэкруцкіх набораў, колькасць незадаволеных паменшылася, і 4 красавіка [[1729]] года быў ліквідаваны карны орган  — Праабражэнскі прыказ.
 
Праз свайго сябра Івана Далгарукага імператар восенню 1729 года пазнаёміўся і закахаўся ў яго сястру  — 17-летнюю князёўну [[Кацярына Аляксееўна Далгарукая|Кацярыну Далгарукую]]. [[19 лістапада]] Пётр II абвясціў аб намеры ажаніцца на князёўне, [[30 лістапада]] [[1729]] адбылося абручэнне ў палацы Ляфорта<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus14/Manstein/text1.phtml?id=881 Х.-Г. Манштейн, Записки о России]</ref>. З іншага боку, хадзілі чуткі, што Далгарукія прымусілі імператара да гэтага шлюбу, назіральнікі адзначалі, што Пётр II на публіцы халодна абыходзіцца з нявестай. 18 студзеня 1730 года была прызначана вяселле, але заўчасная смерць Пятра II спыніла прадпрыемства.
 
14-летні гасудар памёр ад [[воспа|воспы]] у ноч з 18 на 19 ([[30 студзеня|30]])студзеня [[1730 год]]а (а 1-й гадзіне раніцы), не пакінуўшы нашчадкаў. На ім дом [[Раманавы]]х спыніўся ў мужчынскім калене. Пётр II быў апошнім расійскім манархам, пахаваным у [[Архангельскі сабор Маскоўскага Крамля|Архангельскам саборы]] [[Маскоўскі Крэмль|Маскоўскага Крамля]].
Радок 73:
 
== Крыніцы і спасылікі ==
{{зноскі}}
<references />
* [http://www.magister.msk.ru/library/history/solov/solv19p2.htm С. М.  Соловьев, «История России с древнейших времен», т.19, гл.2 ]
* [http://historydoc.edu.ru/catalog.asp?ob_no=14429&cat_ob_no=12196 Вестфален. Дипломатические депеши датского посланника при русском дворе Вестфалена о воцарении императрицы Анны Иоанновны. Русская старина, 1909]  — о болезни и кончине Петра II.
 
[[Катэгорыя:Імператары расійскія]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Пётр_II"