Руска-турэцкая вайна (1768—1774): Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Xqbot (размовы | уклад)
др r2.5.2) (робат Мяняем: ca:Guerra russoturca (1768-1774)
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{арфаграфія}}
[[Image:Torelli2.jpg|thumb|300px|Стэфана Тарэлі. «Перамога Кацярыны II над туркамі» ([[1772]])]]
{{вызнч|1=Руска-турэцкая вайна}} ([[1768]] — [[1774]]): [[вайна]], якую вялі паміж сабою Расія і Турцыя.
 
Турцыя пачала вайну з падтрымкай Францыі і Аўстрыі, якія жадалі аслаблення Расіі ў Рэчы Паспалітай (гл. [[Гісторыя Еўропы, 18 ст.]], [[Барская канфедэрацыя]], [[Першы раздзелпадзел Рэчы Паспалітай]]); турэцкія вярхі жадалі пашырыць уладанні Турцыі ў Прычарнамор'і, на Каўказе і авалодаць Астраханню. Расія, пасля раду значных перамогаў на сушы і на моры, вымусіла Турцыю да мірных перамоваў і атрымала свабодны выхад да Чорнага мора. Вайна скончылася падпісаннем [[Кючук-Кайнарджыйскі дагавор, 1774|Кючук-Кайнарджыйскага дагавору]] (1774).<ref name=ves/>
 
Вайна была абвешчана Турцыяй у 1768, а ў студзені 1769 войскі крымскага хана ўварваліся на Украіну. Расійскае войска заняло [[Ясы]] (1769); 1-я армія пад началам П. А. Румянцава ўзяла перамогі [[бітва пад Рабой Магілай, 1770|пад Рабой Магілай]], на рэках [[бітва на Ларзе, 1770|Ларга]] і [[бітва на Кагуле, 1770|Кагул]] (усё — 1770), фарсіравала Дунай. 2-я армія В. М. Далгарукага заняла Крым (1771).
 
У 1774 расійскае войска фарсіравала Дунай і блакіравала турэцкія крэпасці Шумлу, Рушчук і Сілістрыю; пад началам А. В. Суворава і М. Ф. Каменскага [[бітва пад Казлуджай, 1774|перамагло пад Казлуджай]] (1774).