Вайна Тэўтонскага ордэна ў Прусіі: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
пачата
 
удакл. даты з Грыцкевіча
Радок 1:
{{вызнч|1=Вайна Тэўтонскага ордэна ў Прусіі}} (~[[12301228]]—[[1283]]), вайна, якую вёў [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскі рыцарскі ордэн]] супраць балцкіх плямёнаў у ніжнім і сярэднім [[Панямонне|Панямонні]], на землях гістарычнай Прусіі; частка агульнай тэўтонскай экспансіі ў [[Прыбалтыка|Прыбалтыцы]]. Скончылася перамогай Ордэна і кансалідацыяй ордэнскіх прыбалтыйскіх уладанняў, і павялічэннем палітычнай вагі Ордэна ў рэгіёне.
 
ШырокамаштабныяУмоўнай ваенныядатай дзеянніпачатку быліваенных пачатыядзеянняў калялічыцца 1230прыход першага атраду рыцараў у перададзеную ім князем [[Конрад Мазавецкі|Конрадам Мазавецкім]] [[Хелмінская зямля|Хелмінскую зямлю]] ([[1228]]). Да канца 1230-х гадоў [[прусы]] былі падпарадкаваныя амаль цалкам, з выняткам самбійскіх плямёнаў. [[Першае прускае паўстанне]] скончылася паразай, зафіксаванай [[Хрыстбургская дамова 1249|Хрыстбургскай дамовай]] (1249), [[другое прускае паўстанне|другое]] (1260—1261) таксама было безвыніковым. Пад 1267 год страцілі самастойнасць плямёны [[куршы|куршаў]], пад 1272 — плямёны [[земгалы|земгалаў]]. Пад 1274 было зломлена супраціўленне прусаў, а рэшткі непадпарадкаваных уцяклі на землі Літвы ({{таксама}}: [[Гарадзенскае княства]]). Да 1276 была заваявана Скалва, адкуль таксама шмат карэннага насельніцтва перайшло ў Літву. У 1277—1283 былі заваяваныя землі [[яцвягі|яцвягаў]], апошні незалежны князь яцвягаў Скурда перайшоў на тэрыторыю [[ВКЛ]].
Амаль адначасова са сканчэннем ваенных дзеянняў у Прусіі Тэўтонскі ордэн пачаў вайну супраць ВКЛ.
 
Далейшая нямецкая каланізацыя Прусіі завершыла яе ператварэнне ў нямецкую зямлю.
Шырокамаштабныя ваенныя дзеянні былі пачатыя каля 1230. Да канца 1230-х гадоў [[прусы]] былі падпарадкаваныя амаль цалкам, з выняткам самбійскіх плямёнаў. [[Першае прускае паўстанне]] скончылася паразай, зафіксаванай [[Хрыстбургская дамова 1249|Хрыстбургскай дамовай]] (1249), [[другое прускае паўстанне|другое]] (1260—1261) таксама было безвыніковым. Пад 1267 год страцілі самастойнасць плямёны [[куршы|куршаў]], пад 1272 — плямёны [[земгалы|земгалаў]]. Пад 1274 было зломлена супраціўленне прусаў, а рэшткі непадпарадкаваных уцяклі на землі Літвы ({{таксама}}: [[Гарадзенскае княства]]). Да 1276 была заваявана Скалва, адкуль таксама шмат карэннага насельніцтва перайшло ў Літву. У 1277—1283 былі заваяваныя землі [[яцвягі|яцвягаў]], апошні незалежны князь яцвягаў Скурда перайшоў на тэрыторыю [[ВКЛ]].
 
Амаль адначасова са сканчэннем ваенных дзеянняў у Прусіі Тэўтонскі ордэн пачаў [[вайна Тэўтонскага ордэна і ВКЛ|вайну супраць ВКЛ]].
'''Літ.:''' Сагановіч Г. Беларусь і Нямецкі ордэн (да Крэўскай уніі) // З глыбі вякоў. Наш край. Вып. 2. — Мн., 2002. ISBN 985-08-0515-3.
 
'''Літ.:''' [[Генадзь Сагановіч]]. Беларусь і Нямецкі ордэн (да Крэўскай уніі) // З глыбі вякоў. Наш край. Вып. 2. — Мн., 2002. ISBN 985-08-0515-3. [[Анатоль Грыцкевіч]]. Барацьба Вялікага княства Літоўскага і Рускага (беларуска-літоўскай дзяржавы) з Тэўтонскім ордэнам у канцы XIV — першай палове XV ст. Адраджэнне: Гіст. альманах. Вып. 1 / Склад. і навук. рэд. А. П. Грыцкевіч. — Мн.: Універсітэцкае, 1995. — 259 с.: іл. ISBN 985-09-0088-1. С.36—61.
[[category: Войны]]
[[category: Войны 13 стагоддзя]]