Зэльва: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
др Праўкі аўтарства Maksim L. (размова) адкочаныя; вернута апошняя версія аўтарства WikitanvirBot
Радок 1:
{{НП-Беларусь
{{Горад|назва па-свойму=Зэльва
|статус =Гарадскі пасёлак
|назва па-беларуску=Зэльва
|беларуская назва =Зэльва
|герб=Coa of zelva, belarus.jpg|сцяг=-|дэвіз=-|шырата=-|даўгата=-|месца=-|дата ўтварэння=-|плошча=-|насельніцтва=-|год=-|шчыльнасць насельніцтва=-|часавы пояс=EEST|гімн=-|нумарныя знакі=-|міжнародны тэлефонны код=-|схем.карта=-|}}
|арыгінальная назва =
{{вызн|1=Зэльва}} — гарадскі пасёлак у [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], цэнтр [[Зэльвенскі раён|Зэльвенскага раёна]], на [[рака Зэльвянка|р. Зэльвянка]]. За 132 км на паўднёвы ўсход ад [[Гродна]]; чыгуначная станцыя на лініі [[Ваўкавыск]]—[[Баранавічы]]. Насельніцтва 7,7 тыс. чал. (2006).
|краіна =Беларусь
|падначаленне =
|герб = Coa of zelva, belarus.jpg
|сцяг = Flag of Zelva.jpg
|шырыня герба = 80
|шырыня сцяга = 160
|выява =
|подпіс =
|lat_dir = N|lat_deg = 53 |lat_min =09 |lat_sec =
|lon_dir = E|lon_deg = 24 |lon_min =49 |lon_sec =
|CoordAddon = type:city_region:BE
|CoordScale = 40000
|памер карты краіны =
|памер карты вобласці =
|памер карты раёна =
|вобласць = Гродзенская
|раён =Зэльвенскі
|сельсавет =
|пасялковы савет =
|карта краіны =
|карта вобласці =
|карта раёна =
|унутранае дзяленне =
|від главы =
|глава =
|дата заснавання =
|першае згадванне =1470
|ранейшыя назвы =Вялікая Зэльва
|статус з =
|плошча =
|від вышыні =
|вышыня цэнтра НП =
|афіцыйная мова =
|афіцыйная мова-ref =
|насельніцтва = 7 800
|год перапісу =
|шчыльнасць =
|нацыянальны склад =
|канфесійны склад =
|часавы пояс = +2
|DST = ёсць
|тэлефонны код =+375 1564
|паштовы індэкс = 231940
|паштовыя індэксы =
|аўтамабільны код =4
|від ідэнтыфікатара =
|лічбавы ідэнтыфікатар =
|катэгорыя ў Commons =
|сайт =
|мова сайта =
|мова сайта 2 =
|мова сайта 3 =
|мова сайта 4 =
|мова сайта 5 =
|add1n =
|add1 =
|add2n =
|add2 =
|add3n =
|add3 =
}}
 
{{вызн|1='''Зэльва}} ''' — гарадскі пасёлак у [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], цэнтр [[Зэльвенскі раён|Зэльвенскага раёна]], на [[рака Зэльвянка|р. Зэльвянка]]. ЗаУ 132  км на паўднёвы ўсход ад [[Гродна]]; чыгуначная станцыя на лініі [[Ваўкавыск]]—[[Баранавічы]]. Насельніцтва 7,7 тыс. чал. (2006).
 
{{змест злева}}
 
== Гісторыя ==
Вядомая з 1470 як сяло {{вызн2|1='''Вялікая Зэльва}}''', належала [[М. Нацэвіч]]у. З 1477 вядомавядомы суседні маёнтак '''Малая Зэльва'''. З 16 ст. Вялікая і Малая Зэльва нахадзілісязнаходзіліся ва ўласнасці Вішнеўскіх, Ільінічаў, [[Забярэзінскія|Забярэзінскіх]], Зяновічаў, Камароўскіх і інш. З 1-й пал. 17 ст. уладанне [[Сапегі|Сапегаў]]. З 1524 Вялікая Зэльва (з 16 ст. у крыніцах проста Зэльва) мястэчка Ваўкавыскага павета. У 1643 К. Сапега прымаў тут караля Рэчы Паспалітай [[Уладзіслаў Ваза|Уладзіслава Вазу]]. У 17201721 г. каралём [[Аўгуст Моцны|Аўгустам Моцным]] Зэльве дадзены прывілей на торг і кірмашы (гл. [[Ганненскі кірмаш|Ганненскі (Зэльвенскі) кірмаш]]). У 1739 у мястэчку заснаваная рэзідэнцыя [[Ордэн піяраў|ордэна піяраў]]. З 1795 у Расійскай імперыі, цэнтр воласці Ваўкавыскага павета. У 1831 Зэльва за ўдзел Сапегаў у [[паўстанне, 1830-1831|паўстанні (1830—1831)]] канфіскаваная. У 20 ст. Малая Зэльва ўвайшла ў межы Зэльвы. З 1921 у складзе Польшчы, зцэнтр гміны ў Ваўкавыскім павеце Беластоцкага ваяводства. З 1939 у [[БССР]], з 1940 — гарадскі пасёлак, цэнтр Зэльвенскага раёна. У 1962—1966 — у Ваўкавыскім р-нераёне, з 1966 г. — цэнтр Зэльвенскага раёна.
 
== Эканоміка ==
Прадпрыемствы харчовай, лёгкай і будаўнічых матэрыялаў прамысловасці. Гасцініца. На беразе [[Зэльвенскае вадасховішча|Зэльвенскага вадасховішча]] турыстычная сядзіба «Лаўрыновічы» (у 5 км ад Зэльвы). [[Зэльвенская ГЭС]].
 
== Дэмаграфія ==
* 1829 — 1103 чал. (хрысціян — 159 мужч., 117 жанч.; яўрэяў — 452 мужч., 375 жанч.), 161 двор (63 — хрысціянскіх, 98 — яўрэйскіх)<ref name="СоркінЗіД">Соркіна, І. Мястэчкі Зэльва…</ref>
* 1832 — 175 двароў<ref name="СоркінЗіД"/>
* 1857 — 1950 чал., 240 двароў<ref name="СоркінЗіД"/>
* 1897 — 2852 чал. (1404 мужч., 1448 жанч., у т.л. сялян — 470 мужч., 421 жанч.; асобаў несялянскіх саслоўяў — 842 мужч., 981 жанч.)<ref name="СоркінЗіД"/>
* 1971 — ~4300 чал.<ref>Беларуская энцыклапедыя…</ref>
 
== Выдатныя мясціны ==
* Зэльвенская Траецкая царква
* Зэльвенскі Траецкі касцёл
 
== Вядомыя асобы ==
* [[Ларыса Геніюш]] (1910—1983), беларуская паэтэса і празаік
 
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
* Административно-территориальное устройство БССР. Т. 2: справочник. — Мн., 1987;
* Беларуская энцыклапедыя. Т. 7. — Мн., 1998. С. 121-122;
* [[Іна Соркіна|Соркіна, І]]. [http://pawet.net/library/history/bel_history/sorkina/61/%D0%9C%D1%8F%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%87%D0%BA%D1%96_%D0%97%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B0_%D1%96_%D0%94%D0%B7%D1%8F%D1%80%D1%8D%D1%87%D1%8B%D0%BD_%D1%83_XIX_%D1%81%D1%82._%D1%83_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BB%D0%B5_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B7%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BA.html Мястэчкі Зэльва і Дзярэчын у святле архіўных звестак] // Славуты Зэльвенскі край: Матэрыялы навук. гісторыка-краязнаўчай канфер. — Ліда, 2004. — С. 87-97.
 
== У Сеціве ==
* [http://www.zelva.by/ Сайт пасёлка Зэльва] {{ref-ru}}
*
 
{{Зэльвенскі раён}}
Радок 27 ⟶ 108:
 
[[be-x-old:Зэльва]]
[[en:Zelva]]
[[fi:Zelva]]
[[lt:Zelva]]
[[pl:Zelwa (Białoruś)]]
[[ru:Зельва]]
[[uk:Зельва]]