Вікіпедыя

Арэса: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дрНяма тлумачэння праўкі
др рэд, +змест
Радок 1:
[[Image:Aresa river near Lyuban 2006.jpg|thumb|400 px|right|Рака Арэса каля [[Горад Любань|Любаніг. Любань]].]]
__NOTOC__
'''АР<u>Э</u>СА''', рака, [[Прыток|правы]] [[прыток|прыток]] [[Пціч (рака)|Пцічы]] ([[басейн|басейн]] [[Дняпро (рака)|Дняпра]]). Даўжыня 128 км.
{{вызн|Арэса}}, {{вызн2|Раса}} — рака ў [[Мінская вобласць|Мінскай]] і [[Гомельская вобласць|Гомельскай]] абласцях, правы прыток [[Рака Пціч|р. Пціч]] (басейн [[Рака Прыпяць|Прыпяці]]). Даўжыня 128 км. Вадазбор 3620 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 16,7 м³/с. Агульнае падзенне ракі 32,7 м. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,26 %. Пачынаецца за 2 км на паўднёвы захад ад [[Вёска Ляўкі|в. Ляўкі]] [[Старадарожскі раён|Старадарожскага раёна]], цячэ ў [[Любанскі раён|Любанскім]] і [[Акцябрскі раён|Акцябрскім]] р-нах па [[Цэнтральнабярэзінская раўніна|Цэнтральнабярэзінскай раўніне]], ніжняе цячэнне ў [[Прыпяцкае Палессе|Прыпяцкім Палессі]].
 
===== Асноўныя прытокі =====
[[Вадазбор|Вадазбор]] 3,6 тыс. км<sup>2</sup>. Сярэднегадавы расход вады ў [[Вусце (частка ракі)|вусці]] 16,2 м<sup>3</sup>/сек. [[Жыўленне|Жыўленне]] мяшанае, пераважна снегавое.
'''Справа''': [[Рака Таліца|Таліца]]. '''Злева''': [[Рака Солан|Солан]], [[Рака Нешчанка|Нешчанка]], [[магістральны канал Чабускі]], [[магістральны канал Слаўкавіцка-Ямінскі]].
 
== Агульнае ==
Пачынаецца ў [[балотах|балотах]] на ПнЗ ад в. [[Падарэссе|Падарэссе]], цячэ ў [[Старадарожскім|Старадарожскі раён]], [[Любанскі раён|Любанскім]] раёнах [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]], [[Петрыкаўскі раён|Петрыкаўскім]] і [[Акцябрскі раён|Акцябрскім]] раёнах [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]]. [[Рэчышча|Рэчышча]] сярэднезвілістае, месцамі простае (напр., каля в. [[Фаставічы|Фаставічы]] — 12 км).
Рака атрымала шырокую вядомасць пасля апублікавання паэмы [[Янка Купала|Я. Купалы]] «Над ракой Арэсай».
 
Жыўленне ракі мяшанае, пераважна снегавое. Рэльеф вадазбору у паўночнай частцы слабаўзгорысты ў спалучэнні з раўнінным, на поўдні — плоскі. Веснавое разводдзе пачынаецца ў 2-й дэкадзе сакавіка і доўжыцца 40—80 сутак, затапляе вялікія прасторы, у т.л. асушаных балот. Максімальны расход вады каля [[Вёска Андрэеўка|в. Андрэеўка]] (за 12 км ад вусця) адзначаны ў 1931 — 301 м³/с, найменшы — у 1927 каля в. Андрэеўка (2,14 м³/с). Летне-асенняя межань доўжыцца каля 5 месяцаў. Рака замярзае ў 2-й палове снежня, крыгалом — у 2-й дэкадзе сакавіка. У верхнім цячэнні, за 7 км на поўнач ад г. Любань, створана [[Любанскае вадасховішча]], якое ўваходзіць у Арэскую меліярацыйную сістэму і аказвае істотны ўплыў на гідралагічны рэжым Арэсы, бо затрымлівае веснавыя воды (65 млн. м³). <!--Тут была найбольшая ў БССР рыбная гаспадарка. Што зараз?-->
[[Рэльеф|Рэльеф]] [[вадазбору|вадазбору]] у Пн частцы слабаўзгорысты ў спалуч. з раўнінным, на Пд — плоскі. У [[разводдзе|разводдзе]] рака надоўга затапляе вялікія прасторы [[балот|балот]], у т. л. [[асушаных|асушаных]].
 
Даліна на вялікім працягу невыразная, месцамі шырынёй 0,3—1 км. Пойма пераважна двухбаковая, ніжэй вёскі Падарэссе яе шырыня 0,1—1 км.
[[Прытокі|Прытокі]]: злева — [[Салон (рака)|Салон]], справа — [[Таліца (рака)|Таліца]] і магістральныя [[асушальныя каналы|асушальныя каналы]] (Слаўкавіцка-Ямінскі, Чабускі, Мар'інскі і інш.).
 
Рэчышча амаль на ўсім працягу каналізаванае, шырыня яго ад 5—10 м у вярхоўі да 30—35 м у ніжнім цячэнні.
Дзеля рэгулявання [[сцёку|сцёку]], на Пн ад [[Любань|Любані]] пабудавана [[вадасховішча|вадасховішча]], якое ўваходзіць у [[Арэскую меліярацыйную сістэму|Арэскую меліярацыйную сістэму]]. [[Вадасховішча|Вадасховішча]] затрымлівае ў веснавое [[разводдзе|разводдзе]] 65 млн. м<sup>3</sup> вады.<!--Тут была найбольшая ў БССР рыбная гаспадарка. Што зараз?-->
 
== Крыніцы ==
{{DEFAULTSORT:Арэса}}▼
*{{Крыніцы/РэсВодСССР|5|1-2}}
*{{Крыніцы/ПрырБел}}
*{{Крыніцы/Блакітная}}
*{{Крыніцы/ВодКадастр}}
 
▲{{DEFAULTSORT:Арэса рака}}
 
[[Category:Рэкі Беларусі]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Арэса"