Феод: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Krupski Oleg (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Krupski Oleg (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Феод''' ({{lang-la|feudum}}) - ў сярэднявечнай [[Заходняя Еўропа|Заходняй. Еўропе]] зямлі (або фіксаваны даход), падараваныя ў спадчыннае валоданне [[сеньёр]]аў свайму [[васал]]аў, абавязанай за гэта несці ваенную, прыдворную службу (удзел у сеньярыяльнаму судзе, у кіраванні сеньёра і інш.), уносіць усталяваным звычаем плацяжы.
валоданне сеньёраў свайму васалаў, абавязанай за гэта несці ваенную, прыдворную (удзел у сеньярыяльнаму судзе, у
кіраванні сеньёра і інш.) службы, уносіць усталяваным звычаем плацяжы.
 
== Гісторыя ==
Феод ў Заходняй Еўропе ў перыяд сярэднявечча насіў назву зямельнага надання, прадстаўленае сеньёраў свайму васалывасалу ў спадчыннае валоданне пры ўмове выканання феадальных службаў: ваеннай, прыдворнай і г.д.
Гэтая самая зямля, перададзеная васаламі на тых жа ўмовах сваім васалам, называлася "арьер-феодом". Шэраг падпарадкаваных адзін аднаму носьбітаў ўладальніцкіх правоў, на адну і тую ж зямельную адзінку, складаў своеасаблівую феадальную "лесвіцу", якая стала асновай тытулярнай[[тытул]]ярнай сістэмы.
 
Супрацьлегласцю феода быў Аллод"аллод" - безумоўнае землеўладанне, не абцяжаранае феадальных павіннасцяў, якія складалі індывідуальна-сямейны ўласнасць з неабмежаваным правам распараджэння, адчужэння, спадчыну і інш..
"Алодіальнае" шляхецкае землеўладанне ў [[Польшча|Польшчы]] стала дамінуючым ўжо ў канцы [[XIV]] ст. з кансалідацыяй [[Шляхта|шляхты]] ў замкнёны прывілеяванае [[саслоўе]], што упершыню зафіксавана ў "Кошыцкі прывілеі" [[1374]] p..
 
У [[Галічына|Галіцыі]] і Заходнім Падоле[[Падолле]] феоды, прадастаўленыя да [[1504]] г., прызнаныя безумоўнай уласнасцю шляхты на каранацыйных сойме[[сойм]]е [[Стафан Баторый|Стэфана Баторыя]] ў [[1576]] г.. Да гэтага часу аналагам заходнееўрапейскага феода з пэўнай доляй умоўнасці тут можна лічыць так званую выслугу - землеўладання, якое давалася [[Баяры|баярыну]] ад вялікага князя пры ўмове выканання ваеннай службы і іншых павіннасцяў. Рудыменты умоўнага землеўладання заставаліся ў форме баярскіх [[лен]]ов.
"Алодіальнае" шляхецкае землеўладанне ў Польшчы стала дамінуючым ўжо ў канцы [[XIV]] ст. з кансалідацыяй шляхты ў замкнёны прывілеяванае саслоўе, што упершыню зафіксавана ў "Кошыцкі прывілеі" [[1374]] p..
 
З развіццём таварна-грашовых адносін і падзеннем значэння феадальнага апалчэння рыцараў[[рыцар]]аў абавязацельствы васала[[васал]]а ў адносінах да сеньёра[[сеньёр]]а трансфармаваліся: замест асабістай ваеннай службы трымальнік феода стаў выплачваць пэўную грашовую рэнту. Акрамя таго, паўсталі так званыя грашовыя феоды, калі рыцарам прадстаўлялася не зямля, а грашовае ўтрыманне. Гэта прывяло да адміранне "панцырных ленов", гэта значыць зямельных трымання за асабістую ваенную службы сеньёра. Акрамя зямельнага валодання, у рэдкіх выпадках феод мог ўяўляць сабой якое-небудзь права. Напрыклад, на збор дарожнай, маставой, паромнай пошліны або права ўласнасці на маёмасць, якое патрапіла на зямлю феадала.
У [[Галічына|Галіцыі]] і Заходнім Падоле феоды, прадастаўленыя да [[1504]] г., прызнаныя безумоўнай уласнасцю шляхты на каранацыйных сойме [[Стафан Баторый|Стэфана Баторыя]] ў [[1576]] г.. Да гэтага часу аналагам заходнееўрапейскага феода з пэўнай доляй умоўнасці тут можна лічыць так званую выслугу - землеўладання, якое давалася баярыну ад вялікага князя пры ўмове выканання ваеннай службы і іншых павіннасцяў. Рудыменты умоўнага землеўладання заставаліся ў форме баярскіх [[лен]]ов.
 
З развіццём таварна-грашовых адносін і падзеннем значэння феадальнага апалчэння рыцараў абавязацельствы васала ў адносінах да сеньёра трансфармаваліся: замест асабістай ваеннай службы трымальнік феода стаў выплачваць пэўную грашовую рэнту. Акрамя таго, паўсталі так званыя грашовыя феоды, калі рыцарам прадстаўлялася не зямля, а грашовае ўтрыманне. Гэта прывяло да адміранне "панцырных ленов", гэта значыць зямельных трымання за асабістую ваенную службы сеньёра. Акрамя зямельнага валодання, у рэдкіх выпадках феод мог ўяўляць сабой якое-небудзь права. Напрыклад, на збор дарожнай, маставой, паромнай пошліны або права ўласнасці на маёмасць, якое патрапіла на зямлю феадала.
 
{{зноскі}}