Гербоўнік: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Krupski Oleg (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Krupski Oleg (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Радок 2:
'''Гербоўнік''', '''Гэрбар''' ({{lang-pl|Herbarz}}, {{lang-ru|Гербовник}}) - кніга, якая змяшчае ў сабе апісанне і выяву [[герб]]аў ([[Дваране|дваранскіх]] родаў, бюргерскі родаў і асобных асоб, дзяржаў, гарадоў, мясцовасцяў, арганізацый і т.п.). Вывучае гербоўнік (гербы) прыкладная гістарычная навука [[геральдыка]].
 
Гербоўнікі існавалі ўжо ў [[XIII]] ст. як турнірнай спіс і прыпадковай збор гербаў[[герб]]аў. З развіццём інстытута герольдаў пачынаецца складанне Гербоўніка пры дварах манархаў[[манарх]]аў. У [[XV]] ст. ў заходнееўрапейскіх Гербоўніках з'яўляюцца гербы рыцарства[[рыцар]]ства [[ВКЛ|Вялікага Княства Літоўскага]] — «Armorial Lyncenich» ([[Горад Брусель|Брусельскі]]), «Codex Bergshammar» ([[Горад Стакгольм|Стакгольмскі]]), «Armorial de la Toison d’Or» ([[Горад Парыж|Парыжскі]]) і інш.. Некалькі гербаў літоўскіх і рускіх князёў змяшчае хроніка [[Канстанцкі сабор|Канстанцкага сабору]] Ульрыка Рыхенталя.
Старэйшым польскім Гербоўнікам з [[XV]] ст. яўляецца "Insignorum clenodiorum Regis et Regni Poloniae descriptor" ([[Ян Длугаш|Jan Dlugosz]]).
[[File:Herbarz-Paprocki-1584.jpg|thumb|200px|Тытульная старонка перавыдання 1584 г. "Herby Rycerstwa Polskiego" (Гербы Рыцарства Польскага) ў 1858 годзе]]
ЦікавасцьЦікавымі для беларускай гісторыі яўляюцца
* Гербоўнік Бартоша Папроцкага
* Гербоўнік Адама Бонецкага
Радок 15:
* У [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] актуальнымі былі выдання [[Дваранская радаводная кніга|Дваранскай радаводнай кнігі]]; [[Агульны гербоўнік дваранскіх родаў Расійскай імперыі]] быў заснаваны ўказам [[Павел I, імператар расійскі|імператара Паўла I]] ад 20 студзеня [[1797]] г.. У [[1992]] г. было выпушчана рэпрынтнае выданне.
 
Гербы беларускай шляхты складаюцца у «Herbarz rycerstwa W. X. Litewskiego» В.Віюка-Каяловіча. Аднак, там невялікая частка гербаў [[Шляхта|шляхты]] [[ВКЛ|Вялікага Княства Літоўскага]].
Ніводзін Гербоўнік не з'яўляецца поўным зборам гербаў шляхты сваёй краіны. У [[Францыя|Францыі]] была спроба складання поўнага Гербоўніка, таксама было спроба складання усіх гербаў у "Armorial General".
Зараз толькі [[Іспанія|Іспанская]] Герольдыя займаецца рэгістрацыяй гербаў шляхціцаў усіх сучасных краін.
 
== Крыніцы ==