Ордэн Базыльян: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Krupski Oleg (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Krupski Oleg (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Радок 2:
'''Ордэн Базылянаў''' так сама '''Базыльяне''', '''Базыляны''', '''Базиліане''' ({{lang-la|OSBM - Ordo Sancti Basilii Magni}}) - агульны назоў некалькіх [[каталіцтва|каталіцкіх]] манаскіх ордэнаў Візантыйскага абраду, якія прытрымліваюцца статуту, складзеным святым Васілём Вялікім.
 
Мэтай "OSBM" (Ордэну Базылянаў), згодна з яго Канстытуцыі, з'яўляецца выхаванне супольнага жыцця дзеля ўласнага асвячэння праз выканання абяцанняў і запаведзяў Любові ўтойваючы дзеля выратавання блізкіх пасродкам благовестовання праз правядзенне місій Іі рэколекцій, навуковунавуковай і выдавецкуювыдавецкай дзейнасцьдзейнасці, пастырства і працы з моладдзю.
 
[[Image:BASIL.jpg|thumb|святы [[Васіль Вялікі]]]]
== Гісторыя ==
Заснавальнікам Ордэну лічыцца св. Васіль Вялікі ([[329]]-[[379]] гг.), адзін з найслаўнейшых ў Усходняй Царквы. Дагэтуль яго Правілы (шырокія і кароткія) разам з іншымі аскетычным сачыненнямі складаюць аснову Канстытуцыі Ордэна, хоць у больш тысячагадовай гісторыі лад жыцця манахаў падлягаў пэўным зменам. Архіяпіскап Цезарэі Кападакійскай Васіль Вялікі й Рыгор Назіянзійскі распрацавалі манаскі статут у дзвюх версіях - поўнай і кароткай. Статут святога Васіля Вялікага зрабіў моцны ўплыў як на ўсходнюю царкву, гэтак і на заходні манаскі статут святога [[Бенедыкт Нурсійскі|Бенедыкта Нурсійскага]]. У адрозненні ад Антонія Вялікага, які навучаў пустэльніцкаму жыццю, і ад Пахомія, які намагаўся злучыць пустэльніцтва з элементамі манаскай "кінобіі" (сумеснага жыцця), Васіль Вялікі пабудаваў свой статут выключна на "кінобіі" й звязваў сузіральны лад жыцця з грамадзка-карыснай дзейнасцю. У [[ІХ]] ст. статут Васіля Вялікага лёг у падмурак статуту, распрацаванага Тэадорам Студытам.
 
Манаскае жыццё ва [[Русь|Кіеўскай Русі]], у тыповай для Усходу форме, сваімі каранямі сыходзіць у часы князя [[Уладзімір Святаславіч|Уладзіміра Вялікага]] ([[980]]-[[1015]]), калі ў пячорах у наваколлях Кіева пасяліліся першыя манахі. Найбольшы ўплыў на развіццё гэтага жыцця мелі св. Антоні Пячэрскі († [[1073]]) і яго паслядоўнік - св. [[Феадосій Пячэрскі]] († [[1074]]). Пасля татарскіх набегаў, што ў сярэдзіне [[XIII]] ст. знішчылі Кіеўскую Русь, манахі шукалі сабе месца на паўночных і заходніх тэрыторыях краю, закладваючы новыя манастыры. Такім чынам, яны дабраліся да Галіцка-Валынскага княства, якое ўвайшло ў межы [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] і [[Польшча|Польскага Каралеўства]].
 
Вялікую ролю ў фарміраванні базыльянскага жыцця ў Кіеўскай Мітраполіі, пасля аднаўлення адзінства з Каталіцкай Царквой, згулялі Кіеўскі Мітрапаліт [[Іосіф Вельямін Руцкі]] і св. [[Іасафат Кунцэвіч]], што ў пачатку [[XVII]] ст. правялі грунтоўную рэформу тагачаснага манаскага жыцця, падаючы яму структуру сучасных чыноў, укараняючы цэнтралізацыю манастыроў. З узаемна незалежных перад сабой базыльянскіх манастыроў, падпарадкаваных ўлады мясцовага біскупа, створаны Ордэн у сённяшнім разуменні гэтага слова. Таму Мітрапаліта Руцкага і св. Іасафата можна лічыць сапраўднымі заснавальнікамі сённяшняга Базылянскага Ордэна.
 
Так сфарміраваны Ордэн Базылян дынамічна развіваўся ў [[XVII]] і [[XVIII]] стагоддзях, пра што сведчыць хоць бы той факт, што пасля забароны дзейнасці Ордэна Езуітаў у Польшчы ў другой палове XVIII ст. базыляны перабралі кіраванне шматлікіх езуіцкіх школ і гімназій.
Радок 16:
Базылянскій Ордэн значна пацярпеў пасля падзелаў Польшчы. На расейскай тэрыторыі быў цалкам і канчаткова ліквідаваны, аднак, не без цяжкасцяў, перажыў у Аўстра-Венгрыі. Аднак у другой палове [[XIX]] ст. стала неабходным яго абнаўлення. Рэформу правялі езуіты. Пачата яе ў кляштары ў Добромыле ў [[1882]] г., адтуль і яе назва - добромыльская рэформа. Пасля рэформы базыляны зноў шырока развілі дзейнасць місіянерскую і рэколекційную, пастырскую і выдавецкую.
 
Традыцыйнае назва Ордэна - '''Чын святога Васіля Вялікага'''. Афіцыйная, хоць менш вядомая і рэдкіх, ёсць назва, прынятаепрынятая на адной з генеральных Капітул Ордэна ў [[1931]] годзе для падкрэслення ролі святога свяшчэннамучаніка Іасафата (Кунцэвіча) у фарміраванні сучаснай мадэлі базылянскага жыцця. Базылянскі Чын святога Іасафата - назва гэта фігуруе ў афіцыйных царкоўных дакументах. У Усходніх Каталіцкіх Цэрквах існуе некалькі Чыноў, якія адбываюцца з традыцыі св. Васіля Вялікага, а менавіта: Базыляны з Гротафераты каля Рыма ў Італіі (італо-грекы), Базыляны Свяцейшага Збавіцеля, Базыляны св. Іаана Хрысціцеля (соаріты), Базыляны-Алепінцы - гэтыя тры ставяцца да Мелхітскай Царквы. Існуе таксама Кангрэгацыя св. Васіля лацінскага абраду.
 
Пасля I сусветнай вайны большасць базылянскіх манастыроў апынуліся ў межах тагачаснай Польшчы. У краінах сацыялістычнага блока афіцыйная дзейнасць Ордэна была перапыненая. Паўсюль, за выключэннем Польшчы, Чын вымушаны быў сысці ў падполле. На працягу многіх гадоў базыляны выхоўваліся, маліліся і дзейнічалі як свецкія людзі. Многія манахі рэпрэсаваныя, асуджаны ў спасылку і ў турмы. Многія базыляны ва Украіне, у Чэхаславакіі, у Румыніі і Венгрыі загінулі за свае рэлігійныя перакананні. У 2001 г. пяць базылян былі бэатыфікаваныя. Цяпер праводзіцца бэатыфікацыйны працэс яшчэ шэрагу базылян.
 
== Крыніцы ==
* с. 503 (209), "Акты издаваемые Виленскою Археографическою клмиссиею для разбора древних актов", г. Вильна, 1914 г., с. 503 (209);
* "Католическая энциклопедия", изд. оо. Францисканцев, 2002 г..;
* "Конституції Чину святого Василія Великого", м. Рим, 2002 р..;
* "Catalogus Ordinis Basiliani Sancti Iosaphat", Romae, 2005 г..