Гісторыя Польшчы: Розніца паміж версіямі

"«Залатымі часамі"» у польскай гісторыі завуць 16 і 17 ст. У гэты перыяд валадарылі апошнія прадстаўнікі Ягелонскай дынастыі – — Жыгімонт Стары (1506–15481506—1548) і Жыгімонт II Аўгуст (1548–15721548—1572), а з 1573 – — выбарныя каралі.

З 1520-х развіваецца рух экзэкуцыяністаў (прыхільнікаў экзэкуцыі законаў і экзэкуцыі маёмасцяў). Экзэкуцыяністы выступалі за вяртанне каралеўскіх маёмасцяў, раздадзеных магнатам Ягелонамі, і пашырэнне правоў шляхты, у тым ліку – — за ўвядзенне права на выбары караля. У 1538 Жыгімонт Стары паабяцаў шляхце, што пасля смерці яго сына каралі будуць выбірацца і што ён не будзе надалей прымаць ніякіх рашэнняў без згоды сейма. Сейм 1562–15631562—1563 пастанавіў правесці экзэкуцыю маёмасцяў: усё падораная пасля 1504 каралеўская маёмасць павінна было вярнуцца ў казну. Апошняе рашэнне не атрымалася да канца правесці ў жыццё: яно было сабатавана магнатамі.

16 – — 1-ая пал. 17 ст. былі таксама стагоддзямі развіцця польскай культуры, навукі і мастацтва. Цэнтрам засяроджвання польскай духоўнай эліты стаў Кракаўскі універсітэт, у пачатку 15 ст. пераўтвораны па ўзоры Парыжскага і Пражскага, які меў у 16 ст. агульнаеўрапейскае значэнне. Сярод выпускнікоў універсітэта былі знакаміты польскі астраном [[Мікалай Капернік]], аўтар трактата "«Аб звароце нябесных сфер"» (1543) і паэт [[Ян Каханоўскі, паэт|Ян Каханоўскі]], якога звалі «сармацкім Арфеям з Чарналесся».