Аляксандр I (імператар расійскі): Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.1) (робат Дадаем: az:I Aleksandr
др афармленне, вікіфікацыя
Радок 20:
|маці = [[Марыя Фёдараўна, жонка Паўла I|Марыя Фёдараўна]]
|}}
{{вызн|1='''Аляксандр I Паўлавіч}}''', ([[23 снежня|12 (23) снежня]] [[1777]], [[Санкт-Пецярбург]]  — [[1 снежня|19 лістапада (1 снежня)]] [[1825]], [[Таганрог]])  — імператар [[Расійская Імперыя|Расійскай Імперыі]] з [[23 сакавіка|11 (23) сакавіка]] [[1801]] па [[1 снежня|19 лістапада (1 снежня)]] [[1825]]), старэйшы сын імператара [[Павел I, імператар расійскі|Паўла I]] і [[Марыя Фёдараўна, жонка Паўла I)|Марыі Фёдараўны]].
 
У пачатку кіравання правёў умерана ліберальныя рэформы, распрацаваныя Тайным камітэтам і [[Міхаіл Міхайлавіч Спяранскі|М. М.  Спяранскім]]. У знешняй палітыцы лавіраваў паміж [[Брытанская імперыя|Вялікабрытаніяй]] і [[Першая імперыя|Францыяй]]. У [[1805]]-[[1807]] удзельнічаў у антифранцузских кааліцыях. У [[1807]]—[[1812]] часова зблізіўся з Францыяй. Вёў паспяховыя войны з [[Асманская імперыя|Турцыяй]] ([[1806]]-[[1812]]) і [[Швецыя]]й ([[1808]]-[[1809]]). Пры Аляксандры I да Расіі былі далучаны тэрыторыі Усходняй [[Грузія|Грузіі]] (1801), [[Фінляндыя|Фінляндыі]] (1809), [[Бесарабія|Бесарабіі]] (1812), [[Азербайджан]]а ([[1813]]), былога [[Герцагства Варшаўскае|герцагствы Варшаўскага]] ([[1815]]). Пасля [[Айчынная вайна 1812 года|Айчыннай вайны 1812]] узначаліў у [[1813]]-[[1814]] антифранцузскую кааліцыю еўрапейскіх дзяржаў. Быў адным з кіраўнікоў [[Венскі кангрэс|Венскага кангрэса]] 1814-18151814—1815 і арганізатараў [[Свяшчэнны саюз|Свяшчэннага саюза]].
 
У апошнія гады жыцця нярэдка гаварыў аб намеры зрачыся ад пасаду і «выдаліцца ад свету», так што пасля яго нечаканай смерці ад [[брушны тыф|брушнога тыфа]] у Таганрозе ўзнікла легенда аб «старцы [[Фёдар Кузьміч|Фёдары Кузьмічы]]». Паводле гэтай легенды, у Таганрозе памёр і быў затым пахаваны не Аляксандр, а яго двайнік, у то час як цар яшчэ доўга жыў старцам-пустэльнікам у [[Сібір]]ы і памёр у [[1864]].
 
{{Манархі Польшчы}}