Асуанскія плаціны: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др дадана Катэгорыя:Плаціны (праз HotCat)
др вікіфікацыя
Радок 1:
{{арфаграфія}}
[[Выява:Lake Nasser location.png|thumb|Карта Егіпта з указаннем Асуана и возера Насера]]
'''Асуанская [[плаціна, архітэктура|плаціна]]''', комплекс гідратэхнічных збудаванняў у [[Егіпет|Егіпце]] на рацэ [[Рака Ніл|Ніл]], паблізу [[Горад Асуан|Асуана]], горада на першым парозе Ніла. Мэта пабудовы  — прадухіліць паводкі, забяспечыць Егіпет электрычнасцю, стварыць сетку арашальных каналаў для сельскай гаспадаркі.
 
Праект будаўніцтва вылучаны [[Вялікабрытанія]]й, пазней падтрыманы [[ЗША]], пасля [[1956]] работы згорнутыя па палітычных прычынах. У [[1958]] сваю дапамогу прапанаваў [[СССР]]. Будаўніцтва пачалося ў [[1960]], скончана ў [[1970]].
[[Выява:Aswan dam.jpg|thumb|500px|left|Панaрaма]]
 
== Экалагічныя праблемы ==
У дадатак да выгады [[каптаж]] Ніла выклікаў мноства экалагічных праблем. Былі затопленыя шырокія тэрыторыі ніжняй [[Нубія|Нубіі]], што прывяло да перасялення больш за 90 000 чалавек. Возера Насер затапіла каштоўныя археалагічныя ўчасткі. Урадлівы [[глей]], які штогод намываўся пры паводцы ў Нільскай пойме, цяпер затрымліваецца вышэй дамбы. Глей паступова павышае ўзровень возера Насер. Акрамя гэтага, адбыліся змены ў экасістэме Міжземнамор'я - — ўлоў рыбы на ўзбярэжжы знізіўся, бо з Ніла перасталі паступаць пажыўныя рэчывы.
 
Мае месца некаторая [[эрозія (геалогія)|эрозія]] сельгасугоддзяў ўніз па рацэ. Эрозія лініі берагоў, з-за недахопу новых адкладаў ад паводак, у канчатковым выніку выклікае страту рыбалоўства ў азёрах, якое з'яўляецца на цяперашні час найбольшай крыніцай рыбы для Егіпта. Паніжэнне [[Дэльта ракі|дэльты Ніла]] прывядзе да наплыву марской вады ў яе паўночную частку, дзе зараз знаходзяцца рысавых плантацыі. Сама дэльта, не ўгнаяецца больш Нільскім глеем, страціла сваю былую урадлівасць. Выраб чырвонай цэглы, пры вытворчасці якой выкарыстоўваецца гліна дэльты, таксама закранула. Ва ўсходнім Міжземнамор'і назіраецца істотная эрозія берагавых ліній з-за недахопу пяску, які раней прыносіўся Нілам.
Радок 13:
Патрэба выкарыстоўваць штучныя [[ўгнаенне|ўгнаенні]], якія пастаўляюцца міжнароднымі карпарацыямі, таксама спрэчна, бо ў адрозненні ад рачнога глею, яны выклікаюць хімічнае забруджванне. Недастатковы ірыгацыйны кантроль прывёў да таго, што некаторыя сельгасугоддзі аказаліся знішчаны ў выніку падтаплення і павелічэння [[Салёнасць|салёнасці]]. Гэтая праблема пагаршаецца аслабленай плынню ракі, з-за чаго салёная вада пранікае ўсе далей у дэльту.
 
Міжземнаморскія рыбныя рэсурсы таксама пацярпелі ў выніку будаўніцтва дамбы, паколькі марская экасістэмы моцна залежала ад багатага паступлення фасфатаў і сілікатаў з Ніла. Міжземнаморскія ўлоў знізіўся амаль напалову пасля з'яўлення дамбы. Часцей пачалі выяўляцца выпадкі захворвання на [[шыстасамоз]], бо вялікая колькасць водарасцяў ў возеры Насер спрыяе размнажэнню слімакоў - — пераносчыкаў дадзенага захворвання.
 
Асуанская дамба мае тэндэнцыю павялічваць Салёнасць Міжземнага мора, і такім чынам закранаючы паток з Міжземнамор'я ў Атлантычны акіян (гл. [[Гібралтарскі праліў]]). Гэты паток можа прасочваецца на тысячы кіламетраў у Атлантыку. Некаторыя людзі мяркуюць, што такі ўплыў дамбы паскарае працэсы, якія прывядуць да наступнага ледавіковага перыяду.