Адэлаіда: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 29:
|глава =
|першае згадванне =
|ранейшыя імёны =
|заснаваны = 1836
|статус з =
|плошча = 1 826,9
Радок 63 ⟶ 64:
|add3 =
}}
'''Адэлаіда''' ({{lang-en|Adelaide}}) — [[сталіца]] і самы вялікі [[горад]] штата [[Паўднёвая Аўстралія]], пяты па велічыні горад краіны, з насельніцтвам больш 1,1 мільёна чалавек у 2004<ref>Гэта адносіцца толькі да насельніцтва гарадской часткі.</ref><ref>{{cite web | author=, | year=2006| title=Regional Population Growth | format=PDF | work=Australian Bureau of Statistics| url=http://www.ausstats.abs.gov.au/Ausstats/subscriber.nsf/0/50A9687C793C52E4CA25711D000DF7C9/$File/32180_2004-05.pdf | accessdate=2006-05-10}}</ref>. Горад размешчаны на беразе [[Заліў Святога Вінсента|заліва Святога Вінсента]], на [[Адэлаідскія раўніны|Адэлаідскіх раўнінах]], на поўнач ад [[Паўвостраў Фларо|паўвострава Фларо]], у падножжа хрыбта [[Маўнт Лофці]].
Названы ў гонар [[Адэлаіда Саксен-Мейнінгенская|каралевы Адэлаіды]], жонкі караля [[Вільгельм IV|Вільгельма IV]], горад быў заснаваны [[28 снежня]] [[1836]] у якасці сталіцы адзінага свабоднага брытанскага паселішча ў [[Аўстралія|Аўстраліі]]. [[Уільям Лайт|Палкоўнік Уільям Лайт]], адзін з айцоў-заснавальнікаў горада, распрацаваў гарадскі план і выбраў месца размяшчэння горада на беразе ракі [[рака Торэнс|Торэнс]]. Пад уплывам [[Уільям Пен|Уільяма Пена]], Лайт надаў вуліцам горада форму рашоткі, у якой перасякаюцца шырокія бульвары і прасторныя плошчы. Цэнтр горада цалкам акружаны паркавай зонай. Ранняя Адэлаіда стала цытадэллю рэлігійнай свабоды, прагрэсіўнай палітыкі і грамадзянскіх правоў, якія прывялі да правядзення ўнікальных сацыяльных рэформаў. Сёння Адэлаіда знакамітая сваімі фэстамі, а таксама віном, мастацтвам і спартыўнымі дасягненнямі.
Як урадавы і камерцыйны цэнтр [[Паўднёвая Аўстралія|Паўднёвай Аўстраліі]], Адэлаіда размяшчае вялікай колькасцю дзяржаўных і фінансавых устаноў. Большасць з іх размешчаны ў цэнтры горада, а таксама ў прыгарадах.
== Геаграфія ==
Адэлаіда размешчана на поўнач ад [[Паўвостраў Фларо|паўвостравы Фларо]], на [[Адэлаідскія раўніны|Адэлаідскіх раўнінах]] паміж [[Заліў Святога Вінсента|залівам Святога Вінсента]] і невысокім хрыбтом [[Маўнт Лофці]]. Горад расцягнуўся на 20 км ад узбярэжжа да падножжа [[Адэлаідскія ўзгоркі|Адэлаідскіх узгоркаў]], і на 90 км ад [[горад Гоўлер|Гоўлера]] на поўначы да [[Селікс-Біч]] на поўдні. Па звестках Аўстралійскага бюро статыстыкі, агульная плошча гарадской тэрыторыі Адэлаіды складае 870 км<sup>2</sup>, і ў сярэднім размешчана на вышыні 50 метраў над узроўнем мора. [[Гара Лофці]] размешчана на ўсход ад горада ў [[Адэлаідскія ўзгоркі|пагорыстай мясцовасці]], яе вышыня складае 727 метраў. Гэта самая высокая кропка ў горадзе і ў частцы штата [[Паўднёвая Аўстралія]], размешчанай на поўдзень ад [[Бура|Буры]].
Вялікая частка сучаснай тэрыторыі Адэлаіды да брытанскага засялення ўяўляла сабою буш, толькі на ўзбярэжжы размяшчаліся багністыя глебы. Аднак значныя тэрыторыі, пакрытыя натуральнай расліннасцю, былі расчышчаны, за выключэннем тэрыторый [[запаведнік]]аў, такіх як [[Запаведнік Клеланд]] і [[Нацыянальны парк]] [[Нацыянальны парк Белэйр|Белэйр]]. Праз рэгіён працякае некалькі рэк і ручаёў. Самымі буйнымі з іх з'яўляюцца рэкі [[рака Торэнс|Торэнс]] і [[Анкапарынга]]. Прэсную ваду горад атрымлівае з некалькіх [[Вадасховішча|вадасховішчаў]], найбуйнейшыя з якіх — Маўнт Болд і Хэпі Уэлі — забяспечваюць больш паловы запатрабавання горада ў вадзе.
{{пачатак артыкулу}}
| |||