Улан-Батар: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
EmausBot (размовы | уклад)
др r2.6.4) (робат дадаў: ckb:ئولان باتور
афармленне, арфаграфія
Радок 64:
}}
[[Выява:UlaanBaatar-2009.jpg|thumb|300px]]
'''УЛАН-БАТАР''', '''Ула́н Ба́тар''' ([[мангольская мова|па{{lang-мангольску]] ''mo|Улаанбаатар''}}) — [[сталіца]] [[Манголія|Манголіі]]. Горад размешчаны ў цэнтральнай частцы краіны, на рацэ [[Туул]], у даліне абкружанай чатырма горнымі масівамі: Баяндзурх, Чынгелтэй, Сангіна Чаіркхан і Багдчан. Сярэдняя вышыня над узроўнем мора 1 350 метраў. Плошча горада 4 704,4 км², колькасць жыхароў 989,9 тысяч.
 
== Гісторыя ==
 
Датай заснаваньнязаснавання горадугорада лічыцца [[1639]] год. Тады, на беразе возера [[Зірыт Кагаан Нуур]] адбылася урачыстасць, пад час якой чатыгохгадовага [[Дзанабадзар]]а прызналі увасабленнем богд гэгінаў — рэлігійных кіраўнікоў Манголіі. Качуючая рэзідэнцыя Дзанабадзара і яго правапераймальнікаў была названа ''Örgöö'' (палацавая юрта) — ад якой з'явілася еўрапейская назва ''Urga''. Да другой паловы XVIII стагоддзя, гэта рэзідэнцыя змяняла сваё месца шмат разоў. Урэшце ў [[1778]] годзе яна спынілася на месцы сённяшняй сталіцы Манголіі. Пачаткова UrgaУрга была вялікім маўзалеем, і толькі ў XIX стагоддзі стала асноўным цэнтрам гандлю на чайным шляху паміж [[Кітай|Кітаем]] і [[Расія]]й. У [[1911]] годзе ў Урзе было абвешчана аб незалежнасці Манголіі (не прызнаная іншымі краінамі, замест гэтага ў дамове паміж Кітаем і Расіяй [[1915]] году была прызнана аўтаномія Манголіі ў межах Кітая). У [[1918]] годзе ў Ургу зноў увайшлі кітайскія войскі. У [[1921]] годзе барон [[Унгерн фон Штэрнберг]] са сваімі войскамі заваяваў горад і вызваліў богд гэгіна з кітайскага палону. Некалькі месяцаў барон кіраваў горадам, пасля чаго ў горад увайшла Чырвоная армія. [[26 лістапада]] [[1924]] году была зьмененазменена назва на Улан Батар (па мангольску Ulaanbaatar: “Чырвоны«Чырвоны асілак”асілак», у гонар народнага героя [[Дамдыну Сухе Батар]]у, які пазваў Чырвоную армію на дапамогу). У [[1938]] годзе былі знішчаны ўсе ламаісцкія святыні гораду, і тры з чатырох палацаў богд гэгіна. У 50-х — 60-х гг. ХХ стагоддзя распачалася вялікая будова гораду.
 
== Транспарт ==
 
Горад зьяўляеццаз'яўляецца галоўным транспартным цэнтрам краіны. ЁсьцьЁсць міжнародны [[аэрапорт]], праз горад праходзіць адгалінаванне Транссібірскай (трансмагольскай) магістралі. З горада ідуць аўтамабільныя дарогі ў кірунку межаў Расіі і Кітая.
 
== Адукацыя ==
 
Ва Улан-Батары ёсць вышэйшыя навучальныя ўстановы, сярод іх Мангольскі Дзяржаўны ўніверсітэт.
 
== У Сеціве ==
 
{{Commons|Category:Ulan Bator}}
 
{{DEFAULTSORT:Улан-Батар}}