Фрэнсіс Легат Шантры: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др афармленне, стылявыя змены
Радок 24:
| вікісховішча =category:Francis Chantrey
}}
'''Фрэнсіс Легат Шантры''' ({{lang-en|Francis Leggatt Chantrey}}) — брытанскі скульптар Георгаўгеаргіянскай эры, які паводле «завяшчаннізавяшчання Шантры» (''Chantrey Bequest''), або «ФондуФонда Шантры» (''Chantrey Fund''), які пакінуў сваю маёмасць для развіцця мастацкага здабытку нацыі.
 
== Жыццё ==
 
Шантры нарадзіўся ў НортанНортане, побач з ШэфілдШэфілдам (калі той быў часткай [[Дэрбішыр]]а), дзе ў яго бацькі, цесляра, была маленькая ферма. Яго бацька памёр, калі Шантры былабыло 12<ref name="dict">Dictionary of British sculptors, 1660—151, Robert Gunnis</ref>; яго маці выйшла замуж ізноў, пакінуўшы сына без выразна вызначанай прафесіі. У 15 гадоў, калі ён працаваў на бакалейшчыкабакалейшчыкам ў ШэфілдШэфілдзе, ён убачыў узоры разьбы па дрэве, і папрасіўся ў навучанне да цяслярцясляра, пасля ягочаго быў змешчаны да містэра Рамсею (''Mr Ramsay''), разьбяруразьбяра і пазалотнікіпазалотніка. Якасць яго прац было заўважана Джонам Рафаэлем Смітам, выдатным мастаком і гравёрам, які даў яму ўрокі жывапісу<ref name=register>{{cite book|last=Burke|first=Edmund|title=Annual Register volume 83|url=http://books.google.co.uk/books?id=xiVb9xx-dV8C&pg=RA1-PA232&dq=francis+chantrey+raphael+smith&hl=en&ei=GLAzTs6_BoOdOvzHnPoL&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CEUQ6AEwBg#v=onepage&q=francis%20chantrey%20raphael%20smith&f=false|accessdate=30 July 2011|page=232}}</ref>. У 1802 годзе Шантры сам заплаціў 50 фунтаў стэрлінгаў, каб выкупіць сябе з вучнёўства ў Рамсея (якому ён служыў усяго 6 месяцаў) і заснаваў уласную студыю для партрэтнага жывапісу ў ШэфілдШэфілдзе, што дазволіла яму назапасіць грошы і перабрацца ў Лондан.
 
Шантры атрымаў працу асістэнта разьбяра па дрэве, але ў той жа час прысвяціў сябе партрэтнага жывапісу, бюст і мадэляванні ў гліне. Ён пропутешэствовалправандроўнічаў у [[Дублін]], дзе моцна захварэў і страціў усе валасы<ref name="dict" />. Затым ён вярнуўся ў Лондан і выстаўляў свае карціны на выставах Каралеўскай акадэміі на працягу некалькіх гадоў пачынаючы з 1804 годугода, але з 1807 прысвяціў сябе пераважна скульптуры. Скульптар Джозэф НоккленсНокленс (''Joseph Nollekens'') адзначаў якасць яго прац. У 1807 годзе Шантры ажаніўся наса сваёйсваёю стрыечнай сястрысястрой, міс Эн Вейл (''Ann Wale'')<ref name=register/>, у якой былобыла сваёсвая некаторынекаторая маёмасць. Першай творчай скульптурай сярод работ Шантры была галава Сатаны, якая выстаўлялася ў Каралеўскай Акадэміі ў 1808 годзе. Пасля гэтага ён выканаў для ГрынвіцкайГрынвіцкага шпіталя чатыры вялізныя бюстабюсты адміралаў Адама ДунканДункана, Рычарда Хаў, Джона Джэрвіса і Гарацыя Нэльсана, і чуткі так хутка зрабілі яму рэпутацыю, што наступны бюст, які ён выканаў — Джона Хорна тлушчуТука, — прынёс яму 2000 фунтаў стэрлінгаў.
 
З гэтага часу Шантры практычна бесперапынна займаўся аплатнай работай. У 1819 годзе ён пабываў у Італіі, і пазнаёміўся там з самымі выбітнымі скульптарамі Фларэнцыі і Рыма. Ён быў абраны ў асацыяцыю (у 1815 годзе), а потым і ў члены (у 1818 годзе) Каралеўскай акадэміі, атрымаў ступень магістра ў Кембрыджы, ступень доктара (''Doctor of Civil Law'') ў Оксфардзе, і ў 1835 годзе быў прысвечаны ў рыцары. Ён памёр пасля хваробы працягласцю у 2:00 гадзіны, на працягу некалькіх гадоў да гэтага пакутуючы ад хваробы сэрца, і быў пахаваны ў магіле, спраектаванай ім жа ў царкве свайго роднага сяла ў ДэрбішыреДэрбішыры (цяпер у ШэфілдШэфілдзе).
 
== Працы ==
[[выява:Chantreys Sleeping Children.jpg|thumb|Спячыя дзеці (1817 год), партрэт двух маладых сясцёр, Элен-Джэйн і Марыяны (''Ellen-Jane, Marianne''), памерлых пры трагічных абставінах у 1812 годзе]]
 
Шантры стварыў мноства прац. Асноўнымі з іх з'яўляюцца статуя [[Джордж Вашынгтон|Джорджа Вашынгтона]] ў Бостане (Масачусэтс), Георга III у лонданскім Гайдхоле, Уільяма Піта-малодшага на ГановереГановер Сквер ў Лондане, [[Джэймс Ват|Джэймса Вата]] ў [[Вэстмінстэрскае абацтва|Вестмінстэрскім абацтве]], Уільяма Роскаў і Джона Дальтона ў МанчэстарскагаМанчэстарскай ратушы, і так далей, аднак, лепшай лічыцца мармуровая скульптура «ксДзеці, якія дзеціспяць», размешчаная ў ЛичфилдскамЛічфілдскім саборы. Гэта не адзіны царкоўны помнік скульптара; у 1826 годзе, напрыклад, ён афармляў мемарыял у [[Каван]]е для графа Фарнхама<ref>Potterton, H. (1975) ''Irish Church Monuments, 1570—1880''</ref>. У Музеі і мастацкай галерэі Дэрбі захоўваецца незвычайны бюст Уільяма СтраттаСтрата, а ў царкве СнейтаСнэйта размешчаны характэрны помнік Джону Доўнэю (''John Dawnay'')<ref>Betjeman, John, ed. (1968) ''Collins Pocket Guide to English Parish Churches: the North''. London: Collins; p. 349</ref>.
 
== Завяшчанне ==
 
31 сьнежняснежня 1840 г. Шантры, у якога не было дзяцей, завяшчаў усю сваю рухомую маёмасць, якая застанецца пасля яго скону або пасля другога шлюбу яго ўдавы, у давернае кіраванне прэзідэнта і папячыцеляў Каралеўскай акадэміі мастацтваў (ці, у выпадку роспуску Акадэміі, ва ўпраўленне грамадству, якое зойме яе месца); прыбытак павінен быў быць накіраваны на заахвочванне развіцця выяўленчых мастацтваў Вялікабрытаніі і на куплю твораў мастацтваў гэтакгэтакой высокай якасці, якоеякая толькі можа быць знойдзена. Фонды могуць назапашвацца не больш за пяць гадоў, і могуць быць набыты працы брытанскіх або замежных мастакоў, жывых або мёртвых, калі работы былі выкананы ў Вялікабрытаніі ці ў яе берагоў. Цэны павінны быць «ліберальнымі», і набыццё работ павінна ажыццяўляцца выключна на падставе асабістых заслуг мастака, і ні ў якім выпадку не па прычыне добрага стаўлення да мастака або яго сям'і. Усе работы павінны быць завершаны да пакупкі.
 
Лэдзі Шантры памерла ў 1875 годзе, і праз два гады фонд пачаў працу. Першапачаткова для размяшчэння работ была абраная галерэя Музея Вікторыі і Альберта, а затым калекцыя была перададзена ў Нацыянальную галерэю. У 1888—1889 гадах прайшлі суды, на якіх прапаноўвалася аплачваць работы скульптараў, якія зрабілі злепкі ў гіпсе або воску, каб даць ім сродкі для завяршэння работ у бронзе ці мармуры, але суд пастанавіў, што гэта было б парушэннем завяшчання.
 
Да 1905 года ўключна былі набытыя 203 працы — ўсё, акрамя двух, у жывых мастакоў — па кошце каля £ 68,000. З іх 175 былі ў алейнайжывапісе жывапісаммаслам, 12 — акварэлямі, і 16 — скульптурамі (10 у бронзе і 6 у мармуры).
 
Фонд працягвае быць актыўны і па гэты дзень<ref>''Sharon Macdonald, Gordon Fyfe'' [http://books.google.co.uk/books?id=3_nIsyJ8BWMC&pg=PA214&dq=Chantrey+Bequest&hl=en&ei=9csSTdSZJtSxhQe77uW5Dg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CDsQ6AEwBQ#v=onepage&q=Chantrey%20Bequest&f=true Theorizing museums: representing identity and diversity in a changing world].  — Wiley-Blackwell, 1996.  — 236 p.  — ISBN 9780631201519</ref>.
{{зноскі}}
* D. S. MacColl, ''The Administration of the Chantrey Bequest'', by (London, 1904), a controversial publication by the leading assailant of the Royal Academy;