Ян Казаковіч: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др афармленне
Радок 1:
'''Ян Казаковіч'''КАЗАКОВІЧ (КАЗАК) ЛІТВІН''Казак'') (1550-я г.? – — пасля [[1603]]), — паэт, перакладчык. Стала ўжываў мянушку Літвін.
 
Пісаў на [[польская мова|польскай]] і [[лацінская мова|лацінскай]] мовах. Вызнаваў [[кальвінізм]]. Быў звязаны з дваром біржанскай (кальвінісцкай) лініі [[Радзівілы|Радзівілаў]]. Першы вядомывяд8омы твор КазаковічаЯ. Казаковіча — лацінамоўны верш-прысвячэнне [[Андрэй Рымша|А. Рымшу]] ў кнізе апошняга «Дзесяцігадовая аповесць пра ваенныя справы...справы… Крыштофа Радзівіла» ([[Вільня]], [[1585]] г.). У кнізе [[Ян Радван|Я. Радвана]] «Радзівіліяда» ([[Вільня]], [[1588]] г.) змешчаны 3 вершаваныя прысвячэнні Я. Казаковіча маладым Радзівілам: Юрыю, Янушу і Крыштофу (подпіс пад апошнім — –«''Jan Kozak Litwin»''). Мяркуецца, што верш «Слава на шчаслівую перамогу Мікалая Радзівіла пад Кессю ў [[1578]] го¬дзегодзе», змешчаны ў гэтай кнізе, таксама належыць Я. Казаковічу. На працягу 1590-х гЯ. Казаковіч апублікаваў каля 15 вершаў у 7 кнігах розных аўтараў. У перакладзе [[Станіслаў Кашуцкі|С. Кашуцкага]] кнігі [[Цыцэрон|Цыцэрона]]а «Пра абавязкі людзей усіх станаў» ([[Вільня]], [[1593]] г.) зме-шчанызмешчаны 2 творы Я. Казаковіча: лацінамоўнае прысвячэнне [[НарушэвічыМікалай Нарушэвіч|Мікалаю Нарушэвічу]] і польскамоўны верш «На гэтыя кнігі». Матыў асуджэння шляхты за тое, што вышэй за рыцарскую годнасць і хрысціянскія цноты яна ставіць багацце, гучыць у вершах Я. Казаковіча з «Новага запавета» ([[Вільня]], [[1593]] г.). Услаўленне «праўдзівай» веры ў кальвінісцкім разуменні і антыкаталіцкія захады прысутнічаюць у вершах Я. Казаковіча, змешчаных у пратэстанцкіх выданнях рэлігійна-асветніцкай і рэлігійна-палемічнай накіраванасці. У перавыдадзенай у [[Вільня|Вільні]] ў [[1594]] г. годзе кнізе [[Мікалай Рэй|Мікалая Рэя]] «Польская пасціла» надрукаваны 2 вершы Я. Казаковіча. Выразную рэлігійна-палемічную накіраванасць мае верш Я. Казаковіча «Да ласкавага чытача», змешчаны разам з эпіграмай на герб [[Януш Радзівіл|Януша Радзівіла]] ў творы [[Шыман Тэафіл|Шымана Тэафіла (Турноўскага)]] «Люстра хрысціянскага набажэнства ў Польшчы» ([[Вільня]], [[1594]] г.). Я. Казаковіч абараняў ад [[арыяне|арыян]] боскасць Хрыста ў кнізе [[ГжэгаэГжэгаж з Жарнаўца|Гжэгажа з Жарнаўца]] «Кліпеус, альбо Духоўны шчыт» ([[Вільня]], [[1598]] г.), заклікаў да [[Кальвінізм|кальвінізму]] ў перавыданні кнігі «Літоўская пасціла» ([[Вільня]], [[1600]] г.). Найбольшую вядомасць прынёс яму выдадзены [[Ян Карцан|Я. Карцанам]] пераклад на польскую мову кнігі [[Іосіф Флавій|Іосіфа Флавія]] «Іудзейская вайна» ([[Вільня]], [[1595]] г.), з якога потым невядомым аўтарам быў зроблены пераклад на старабеларускую мову (не апублікаваны). Свой твор Я. Казаковіч прысвяціў [[ЗяновічыКрыштоф Зяновіч|Крыштофу Зяновічу]], пры гэтым пазначыў сваё месцазнаходжанне ([[Мосар]]). Пасля Я. Казаковіч выдаў кнігі «Дух Данілы» («Manes Danielani», [[Вільня]], [[1603]] г.; зборнік вершаў на смерць кальвінісцкага святара Данілы Стафана Тэаліпта і яго блізкіх) і «Валоскі арэх» («Orzech wioski», [[Вільня]], [[1603]] г.; вольны пераклад [[Авідзій|Авідзія]]). Хоць у паэтычнай творчасці поспехі Я. Казаковіча былі даволі сціплымі, ён быў адным з самых пладавітых віленскіх паэтаў канца XVI — пачатак XVII  стст.
 
== Літаратура ==
* Кавалёў, С. Сціплы служка муз: (Творчасць Яна Казаковіча Літвіна) // Працы кафедры гісторыі беларускай літаратуры Беларускага дзяржаўнага універсітэта. — 2002. — Выпуск 2. — С.
* Казаковіч Ян // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя: У 2 тамах / Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) [і інш.]; Навуковыя кансультанты: Я. К. Анішчанка [і інш.]. Том 2: К — Я. — 2-е выданне. — Мн.: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2007. — С. 11.
 
{{DEFAULTSORT:Казаковіч Я}}