Бершты: Розніца паміж версіямі

 

Упершыню згадваецца 27 лютага 1460 г., гаспадарскі двор у Гродзенскім павеце ВКЛ, які ў 1460—1499 неаднаразова наведвалі вял.кн. [[Казімір Ягелончык|Казімір]] і [[Аляксандр Ягелончык|Аляксандр]]; у 1496 тут адбыўся сойм ВКЛ. У 1633—1639 у Берштах спыняўся на адпачынак і паляванне кароль [[Уладзіслаў Ваза]]. Пазней [[Берштаўская пушча|Берштаўскія лясы]] і каралеўскія паляванні былі апісаныя [[М. Сарбеўскі]]м у паэме ''«Silvi ludia»'' (Лясныя забавы). У 1738 — вёска, 19 валок зямлі, 42 гаспадары, у Астрынскім старостве.

 

З 1795 у складзе Расійскай імперыі, з 1802 у Гродзенскай губерні. У [[руска-французская вайна, 1812|вайну 1812]] году ў Берштах дзейнічаў партызанскі атрад. У 1850 — вёска ў складзе маёнтка Бершты, 75 гаспадарак, 609 жыхароў, 53 дзесяціны ворыва; меліся карчма, свіран. У фальварку Бершты — жылы дом, свіран, стайня і іншыя гаспадарчыя пабудовы; 43 дзесяціны ворыва. У 1853 ад голаду загінулі 100 жыхароў вёскі. У 1859 у казённым маёнтку Бершты: 16 вёсак, 3 урочышчы, 21790 дзесяцін зямлі (у т.л. у сялян 9950 дзесяцін), 13 корчмаў (у 1850 — 18), прадпрыемства па вырабу жалеза, 1187 душ мужчынскага полу (у 1850—326 двароў, 2820 жыхароў, вадзяны млын). У час [[Паўстанне, 1863-1864|паўстання 1863—1864]] каля Берштаў, у Святым Балоце знаходзіўся атрад паўстанцаў пад камандаваннем палкоўніка [[А. Лянкевіч]]а. Сюды ў красавіку 1863 прыязджаў [[К. Каліноўскі]]. У ноч з 29 на 30 сакавіка 1863 г. паўстанцы разабралі масты праз [[Рака Котра|р. Котра]] каля в. Бершты і праз [[Рака Нявіша|р. Нявіша]] каля [[Вёска Якубавічы|в. Якубавічы]], спыніўшы гэтым сувязь паміж вёскамі. 22.4(4.5.).1863 у раёне Святога Балота адбыўся бой паміж паўстанцамі і расійскімі войскамі, пасля чаго атрад А. Лянкевіча перайшоў у Мілавідскія лясы Слонімскага павета. У 1869 у Берштах (разам з урочышчамі Бабіна, Засады, Зубрава, Зубраўка, Крапіўніца, Мастэйка, Падбершты, Прыдоўгае) 106 двароў, 439 жыхароў, 6372 дзесяціны зямлі. У 19 — пачатку 20 ст. Бершты — сяло, мястэчка, цэнтр воласці Гродзенскага павета. У 1885—117 двароў, 936 жыхароў, валасное праўленне, царква (пабудавана ў 1816, адрамантавана ў 1866—1867), фельчарскі пункт, народнае вучылішча. На тэрыторыі воласці — 34 паселішчы, 527 двароў, 4169 жыхароў. У 1892—976 жыхароў; у 1896—137 двароў, 933 жыхары (разам з выселкам Касцічы), хлебазапасны магазін, піцейны дом; у 1905—1470 жыхароў. У 1889 на беразе возера Берштаўскае быў знойдзены манетны скарб (ухаваны ў 2-й палове 1660-х), які змяшчаў каля 6000 білонных і медных манет і з'яўляўся адным з найбольш буйных манетных скарбаў 17 ст. на Беларусі. У 1910 Гродзенскі лесаахоўны камітэт выдзеліў 6 дзесяцін зямлі лясной плошчы пад будаўніцтва Берштаўскага 2-класнага народнага вучылішча і жаночага аднакласнага вучылішча. У [[1СВ|1-ю сусветную вайну]] Бершты акупіраваны кайзераўскімі войскамі.

 

 

У [[ВАВ|Вялікую Айчынную вайну]] з чэрвеня 1941 г. да ліпеня 1944 г. вёска акупіравана нямецка-фашысцкімі войскамі; вызвалена ў ходзе [[Беларуская аперацыя|Беларускай аперацыі]]. 3 1950 г. вёска ў складзе калгасаў імя Ракасоўскага, «Зара» (з 1957), імя Леніна (з 1960); цэнтр калгаса, пазней саўгаса «Бершты» (да 2001). У 1970 у вёсцы 140 двароў, 387 жыхароў. На 1.1.2001 — 108 двароў, 224 жыхары. Базавая школа, клуб, бібліятэка. Помнікі: магіла партызана В. В. Аляксандрава (стэла пастаўлена ў 1963), помнік 148 землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну (пастаўлены ў 1975), мемарыяльная дошка ў гонар ВРК (устаноўлена ў 1959). Помнік народнага драўлянага дойлідства Свята-Параскева-Пятніцкая царква (дзейнічае з 1988—1990).