Сцерлядзь: Розніца паміж версіямі

'''Сце́рлядзь''' (''Acipenser ruthenus'')  — рыбавід рыб сямейства асятровых.

Сцерлядзь самыя маленькая з асятровых рыб. Звычайная мае даўжыню 40-60  см і вагу 0,3-1,0  кг. Цела вераценападобнае, пакрытае дробнымі костнымі пласцінкамі. Уздоўж тулава маецца пяць шэрагаў буйных касцявых пласцінак. Спінныя пласцінкі датыкаюцца адна да адной, бакавыя – — шчыльна прыціснуты паміж сабой. Грудныя плаўнікі ў сцерлядзі доўгія, шырокія. Спінны і анальны плаўнікі – — невялікія, пасунуты назад. Хваставы плаўнік асіметрычны. На сярэдзіне рыла паміж вачамі і верхнім краем жабернай шчыліны маецца невялікая адтуліна, якая характэрна толькі для асятровых рыб. Рот размешчаны на ніжнім баку галавы і мае мясістыя губы. З іх дапамогаю сцерлядзь можа высоўваць яго вонкі і захопліваць ежу. Наперадзе рота маюцца чатыры вусікі. Спіна сцерлядзі цёмна-бурая, бруха жаўтаватае або белаватае, плаўнікі шэрыя.

Жыве сцерлядзь ля дна рэк у самых глыбокіх месцах – — праточных ямінах з пясчаным або галечным дном. У стаячыя воды заходзіць толькі ў час кармёжкі. Прычым зімуе яна ў нізоўі рэк. Вясной падымаецца ў іх вярхоўі. На гэта ім патрабуецца 4-5 тыдняў. Сілкуецца яна галоўным чынам ракападобнымі, чарвякамі, лічынкамі хіранамід і іншымі насякомымі.

Нерасціцца таксама на вялікай глыбіні пры высокім узроўні вады ў другой палове красавіка – — пачатку траўня. Тэмпература ў рацэ пры гэтым павінна быць не меней 10 °СC. Ікрынкі вельмі моцна прыклейваюцца да субстракта. Лічынкі з'яўляюцца ў ікрынках праз 6-9 дзён і спачатку сілкуюцца за кошт жаўтка. Малькі першы час трымаюцца ля нерасцілішча і толькі як трошку падрастуць пачынаюць выходзіць на заіленыя ўчасткі, дзе маецца болей корму.

Па меры таго, як у рацэ падае ўзровень вады, сцерлядзь паступова пачынае перамяшчацца з вярхоўяў у нізоўі. Гэты працэс распачынаецца на пачатку лета і сканчваецца глыбокай восенню. Расце сцерлядзь вельмі хутка. Так, ужо да першай восені яна дасягае 15-20  см пры вазе 75-100  г. Працягвае яна расці хуткімі тэмпамі і ў далейшыя гады.

Сустрэць сцерлядзь можна ў басейнах рэк [[Чорнае мора|Чорнага]], [[Каспійскае мора|Каспійскага]] мораў, а таксама ў шэрагу сібірскіх рэк. Яшчэ ў першай палове ХХ стагоддзя яна ў Бярэзіне была досыць шматлікай і з’яўлялася прамысловым відам рыбы. На Беларусі яшчэ ў першай палове ХХ ст. яна была досыць шматлікай і з’яўляласяз'яўлялася прамысловым відам рыбы, цяпер сустракаюцца толькі асобныя экземпляры (напр. у Бярэзінскім запаведніку).

З 1981 від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі.

{{Чырвоная кніга Беларусі|Жывёла|95|I}}