Фемінізм: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Luckas-bot (размовы | уклад) др r2.7.1) (робат дадаў: te:స్త్రీవాదం, yi:פעמיניזם |
JerzyKundrat (размовы | уклад) др + |
||
Радок 1:
[[Выява:8marchrallydhaka (55).JPG|thumb|300px|[[8 сакавіка]] ў Дака, [[Бангладэш]]]]
''' Фемінізм''' ({{lang-en|feminism}}, {{lang-fr|feminisme}}, якія прыйшлі ад {{lang-la|femina}} — [[жанчына]]) — жаночы сацыяльна-палітычны рух, мэта якога — імкненне да раўнапраўя жанчын з мужчынамі ва ўсіх сферах грамадства; у больш шырокім сэнсе — асобная філасофская канцэпцыя сацыяльна-культурнага развіцця.
''' Фемінізм''' ({{lang-en|feminism}}, {{lang-fr|feminisme}}, якія прыйшлі ад {{lang-la|femina}} — жанчына) ўключае [[Палітыка|палітычныя рухі]] і сацыяльныя, палітычныя і іншыя тэорыі, якія змагаюцца за ўвагу да [[Свабода|свабоды]] і роўнасці [[жанчына|жанчыны]], жаночы погляд на сітуацыю ў свеце ў цэлым. Большасць феміністаў заклапочаны ў асноўным сацыяльнай, палітычнай і эканамічнай няроўнасццю паміж мужчынамі і жанчынамі. Феміністы факусуюцца на тым, што [[секс]] не павінен быць вызначальным фактарам для пабудовы сацыяльнай ідэнтычнасці [[чалавек]]а, або прыводзіць да розных сацыяльна-палітычных ці [[эканоміка|эканамічных правоў]] .▼
▲
Пасля заваёвы ўласнасці і наяўных сродкаў, права на галасаванне, і іншых асноўных правоў чалавека, феміністычныя палітычныя кампаніі сённяшняга часу, як правіла, засяроджаны вакол такіх пытанняў, як права на бяспечны і легальны [[аборт]], доступ да сродкаў кантрацэпцыі, бытавы гвалт, роўная аплата працы, барацьба з дыскрымінацыяй па прыкмеце полу, сексуальнымі дамаганнямі і іншых. Іншыя вобласці фемінізму маюць на ўвазе эканамічную роўнасць, роўныя магчымасці у дачыненні інтэлектуальнага плану (напрыклад, літаратурны фемінізм робіць упор на даследаваннях літаратуры, напісанай жанчынамі), культурнай і [[гендар]]най роўнасці і г.д.▼
Ідэалогія фемінізму зарадзілася ў канцы XVIII ст., пасля выхаду ў свет прац А. дэ Гуж (Францыя), А. Адамс (ЗША) і М. Уолстанкрафт (Англія), якія выступалі супраць дыскрымінацыі жанчын у грамадстве. Арганізацыі жаночага руху ([[суфражысткі]]) з 1840-х г. фарміраваліся ў [[ЗША]], у 1850-я г. — у Вялікабрытаніі, у 1860-я г. — у Францыі і Германіі, у 1870—80-я г. — у Скандынаўскіх краінах. Для тагачаснага руху цэнтральным было пытанне ўраўнавання жанчын у правах з мужчынамі (на адукацыю, валоданне маёмасцю, выбарчае права і г.д.). Пасля таго як у 1920-я г. жанчыны ў большасці еўрапейскіх і амерыканскіх краін атрымалі выбарчыя правы, першая хваля фемінізму пайшла на спад.
▲3 1960-х г. пачаўся новы ўздым жаночага руху. Пасля заваёвы ўласнасці і наяўных сродкаў, права на галасаванне, і іншых асноўных правоў чалавека, феміністычныя палітычныя кампаніі сённяшняга часу, як правіла, засяроджаны вакол такіх пытанняў, як права на бяспечны і легальны [[аборт]], доступ да сродкаў кантрацэпцыі, бытавы гвалт, роўная аплата працы, барацьба з дыскрымінацыяй па прыкмеце полу, сексуальнымі дамаганнямі і іншых. Іншыя вобласці фемінізму маюць на ўвазе эканамічную роўнасць, роўныя магчымасці у дачыненні інтэлектуальнага плану (напрыклад, літаратурны фемінізм робіць упор на даследаваннях літаратуры, напісанай жанчынамі), культурнай і [[гендар]]най роўнасці і г.д.
Ёсць шмат разнавіднасцяў фемінізму, з-за розніцы (у асноўным, этнічнай і палітычнай) сярод яго паслядоўнікаў, а таксама з-за ідэалагічных зменаў, якія адбываюцца ў феміністычным руху.
Радок 8 ⟶ 12:
Тым не менш, усё плыні фемінізму заснаваны на перакананні, што дыскрымінацыя ў дачыненні жанчын па прычыне іх полу недапушчальна. Феміністкі імкнуцца пераўтварыць традыцыйныя адносіны паміж мужчынамі і жанчынамі, якія лічацца пераканаўчымі.
[[Катэгорыя:Фемінізм|
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]
| |||