Гісторыя Венгрыі: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→Найноўшы час: трохі фону для 1956 |
→Найноўшы час: 1953-1956 |
||
Радок 22:
Рэспубліка ([[1946]]). Улада была канчаткова забраная Венгерскай партыяй працоўных ([[1947]]). У перыяд 1947—1953 пад кіраўніцтвам [[М. Ракашы]] венгерская кампартыя збудавала, абапіраючыся на падкантрольную сабе палітычную паліцыю (АВХ), самы жорсткі ў Цэнтральнай Еўропе варыянт камуністычнага палітычнага ладу ({{таксама}}: [[рэпрэсіі ў Венгрыі, 1949|рэпрэсіі ў Венгрыі]]). Тымчасам, гаспадарка краіны цярпела вялікія шкоды ад выплаты ваенных рэпарацый, а магчымасці атрымання дапамогі з плану Маршала Венгрыя таксама не мела.
=== 1953-1956 ===
Пасля смерці Сталіна (1953) новае савецкае кіраўніцтва вымусіла Ракашы пайсці на пэўныя палітычныя саступкі, на пасаду прэм'ер-міністра быў прызначаны [[Імрэ Надзь]] (1953). Аднак, праграма лібералізацыі палітычнага і эканамічнага жыцця, ініцыяваная Надзем, была згорнутая ў 1955, а сам ён зняты з пасады і выключаны з кампартыі.
У 1955 з СССР у Венгрыю былі вернутыя венгерскія ваеннапалонныя.
Летам 1955 адбываецца вывад саюзных акупацыйных войскаў з Аўстрыі, і краіна становіцца нейтральнай. Кантынгент савецкай [[Цэнтральная група войск|Цэнтральнай групы войск]] у Аўстрыі вяртаецца ў СССР, але савецкі кантынгент у Венгрыі перафарміроўвецца ў Асобы корпус і застаецца на тэрыторыі краіны, насупор [[Парыжскі дагавор, 1947|Парыжскаму дагавору]].
Пасля XX з'езда КПСС савецкае кіраўніцтва запатрабавала ад Ракашы перагляду вынікаў палітычных працэсаў 1949 году, і ў выніку дамаглося зняцця Ракашы з усіх пасад (ліпень 1956). Гэтым часам унутраны канфлікт у венгерскай кампартыі быў ужо моцным.▼
Пасля XX з'езду КПСС у венгерскай кампартыі з сакавіка 1956 пачынаецца рух за перагляд вынікаў «партыйных чыстак» 1949, ствараецца спецыяльная партыйная камісія. Узмацняецца крытыка ў бок кіраўніцтва кампартыі (М. Ракашы і Э. Герэ) за празмерную жорсткасць кіравання, бяздумнае капіраванне савецкага досведу ў гаспадарцы, няправільную сацыяльна-эканамічную палітыку. У кампартыі складаецца апазіцыйная група (пад ідэйным кіраўніцтвам Імрэ Надзя і Гезы Лошанцы), незадаволенасць у грамадстве канцэнтруецца вакол Саюзу венгерскіх пісьменнікаў і [[Клуб Пецёфі|Клубу Пецёфі]]. Асабліва мацнеюць антыкамуністычныя і антысавецкія настроі сярод інтэлігенцыі і моладзі.
Грамадства Венгрыі было незадаволенае сваім цяжкім эканамічным становішчам, савецкім кантролем над асноўнымі сферамі жыцця, савецкай вайсковай прысутнасцю, таталітарным палітычным ладам пад кіраўніцтвам кампартыі, адсутнасцю грамадскіх свабод. Важную ролю ў кансалідацыі пратэсту зайгралі "гурткі Пецёфі", якія былі месцам збору венгерскіх інтэлектуалаў.▼
▲
Звонкі на падтрымку і пашырэнне незадаволенасці ў Венгрыі працуюць краіны Заходняга блоку ({{таксама}}: [[халодная вайна]]), між іншым, прапагандысцкую дзейнасць, скіраваную супраць існуючага палітычнага рэжыму, вядуць радыёстанцыі «[[Голас Амерыкі]]» і «[[Свабодная Еўропа]]».
Паводле думкі савецкай і пост-савецкай часткі расійскай гістарыяграфіі, у гэты час у венгерскіх эмігранцкіх цэнтрах (асабліва ў Аўстрыі) актывізуецца праца па стварэнні груп баявікоў і арганізатараў антыўрадавых выступленняў ({{таксама}}: [[закон Лоджа]]).
▲
Увосень 1956 году ў краіне выбухнула [[венгерскае паўстанне, 1956|антыкамуністычнае паўстанне]], якое было задушана [[СССР|савецкімі]] войскамі.
=== Пасля 1957 ===
У [[1968]] былі пачаты частковыя рынкавыя гаспадарчыя рэформы.
Выхад з камуністычнага блоку ў кастрычніку [[1989]]. Апошнія савецкія войскі выйшлі з Венгрыі ([[19 чэрвеня]] [[1991]]).
| |||