Іаган Готліб Фіхтэ: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
[[File:Johann Gottlieb Fichte.jpg|thumb|Іаган Готліб Фіхтэ]]
'''Іаган Готліб Фіхтэ''' (ням.: Johann Gottlieb Fichte, [[19 мая]] [[1762]], Бішофсверда - [[27 студзеня]] [[1814]], [[Берлін]]) — нямецкі [[філосаф]]. Адзін з заснавальнікаў групы напрамкаў у філасофіі вядомай як суб'ектыўны ідэалізм, які развіўся з тэарэтычных і этычных работ [[Імануіл Кант|Імануіла Канта]]. Фіхтэ часта ўспрымаецца як фігура, філасофскія ідэі якога паслужылі мостам паміж ідэямі Канта і германскага ідэаліста [[Гегель|Георга Вільгельма Фрыдрыха Гегеля]]. У апошні час Фіхтэ атрымаў прызнанне дзякуючы яго арыгінальнай здольнасці пранікнення ў сутнасць прыроды самасвядомасці і самааналізу. Гэтак жа як у Дэкарта і ў Канта, праблема аб'ектыўнасці і свядомасці служыла матывам яго філасофскіх разважанняў. Фіхтэ таксама пісаў працы па палітычнай філасофіі і з-за гэтага ён ўспрымаецца некаторымі філосафамі як бацька Нямецкага нацыяналізму.
== Сачыненні Фіхтэ ==
* «Versuch d. Kritik aller Offenbarung» (1792);
* «Zurückforderung der Denkfreiheit von den Fürsten Europas, die sie bisher unterdrückten»; «Beiträge zur Berichtigung der Urtheile des Puhlicums über die französische Revolution» (1793);
* «Ueber den Begriff der Wissenschaftslehre oder der sogenannten Philosophie» и «Grundlage der gesammten Wissenschaftslehre» (1794);
* «Grundlage des Naturrechts nach Principien der Wissenschaftslehre» (1796);
* «System der Sittenlehre nach Principien der Wissenschaltelehre» (1798; артыкул, якая дала повад да абвінавачвання Ф. у атэізме);
* «Заклік да публікі» наконт абвінавачвання ў атэізме (1799);
* «Die Bestimmung des Menschen»; «Der geschlossene Handelstaat» (1800);
* «Darstellung der Wissenschaftslehre» (1801);
* «Grundzüge des gegenwärt. Zeitalters»; «Anweisung zum seligen Leben»; «Ueber das Wesen des Gelehrten etc.» (1806);
* «Reden an die deutsche Nation» (1808);
* «Die Tatsachen des Bewusstseins» (1810).
== Літаратура ==
* Мноства сачыненняў пра Ф., якія выйшлі да стагоддзя яго нараджэння, пералічаны Рэйхлін-Мельдэгам у 42 т. «Zeitschr. f. Philosophie».
* Асабліва каштоўныя:
* Löwe, «Die Philosophie F.'s» (1862);
* Adamson, «F.» (1881);
* выдатнае сачыненне Leon «La Philosophie de F.» (з падрабязным храналагічным паказальнікам да біяграфіі Ф., 1902).
* Цудоўны нарыс філасофіі Ф. у V томе «Gesch. d. neueren Phil.» Куно Фішэра.
* У кнізе Ласона ахарактарызавана стаўленне Ф. да царквы і дзяржавы (1863).
* Пра Ф. як палітыцы пісаў Цэлер («Vortr. und Abh.*», 1865),
* пра яго філасофію рэлігіі — Цімер (1878)., «J. G. Fichte nach seinen Briefen» (1879).
* Everette, «Fichte’s Science of Knowledge» (1884);
* Noack, «J. G. Fichte nach seinem Leben, Lehren und Wirken»;
* I. B. Meier, «Fichte, Lassalle und der Socialismus» (1878);
* Schmoller, статья в «Jahrbücher für Nationalö konomie und Statistik» (1855, 1—62).
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Саксоніі]]
[[Катэгорыя:Філосафы нямецкай філасофскай школы]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Лейпцыгскага ўніверсітэта]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Енскага ўніверсітэта]]
[[Катэгорыя:Выкладчыкі Енскага ўніверсітэта]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Берліне]]
[[Катэгорыя:Масоны Германіі]]
{{DEFAULTSORT:Фіхтэ}}
|