Сапрапель: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненне |
дапаўненне |
||
Радок 12:
Мінеральная частка сапрапеляў, змяшчае вялікую колькасць мікраэлементаў, такіх як: [[Кобальт|Co]], [[Марганец|Mn]], [[Медзь|Cu]], [[Бор|B]], [[Бром|Br]], [[Малібдэн|Mo]], [[Ванадзій|V]], [[Хром|Cr]], [[Берылій|Be]], [[Нікель|Ni]], [[Серабро|Ag]], [[Олава|Sn]], [[Свінец|Pb]], [[Мыш'як|As]], [[Барый|Ba]], [[Стронцый|Sr]], [[Цітан|Ti]], багатыя вітамінамі групы B (B1, B12, B3, B6), E, C, D, P, каратыноідамі, шматлікімі ферментамі, напрыклад, каталазы, [[пераксідаза]]мі, [[рэдуктаза]]мі, [[пратэаза]]мі.
== Структура ==
Сапрапель складаецца з глеістага раствору, шкілета і калоіднага комплексу. У глеісты раствор ўваходзіць вада і раствораныя ў ёй рэчывы - мінеральныя солі, нізкамалекулярныя арганічныя
злучэнні, вітаміны і ферменты. Шкілет, або склад сапрапелю ўяўляе сабой рэшткі расліннага паходжання, якія не раклаліся, а калоідны комплекс - складаныя арганічныя рэчывы, якія надаюць сапрапелю жэлепадобную кансістэнцыю<ref name="АХ"/>.
== Класіфікацыя ==
* Карбанатны,▼
* Крэмнязёмісты,▼
* Арганічны▼
* Жалезісты▼
Існаванне змешанага тыпу сапрапелю не дазваляе спажыўцу дакладна вызначаць практычнае выкарыстанне сапрапелю<ref>Бенсман В.
Паводле працэнтнага ўтрымання арганічных рэчываў сапрапелі падзяляюць на 4 тыпы<ref name="АХ"/>:
* арганічныя (попельнасць да 30%)
* аргана-мінеральныя (попельнасць 30-50%)
* мінеральна-арганічныя (попельнасць 50-70%)
* мінералізаваныя (попельнасць 70-85%).
У адным вадаёме можа знаходзіцца два-тры віды сапрапеляў. Віды могуць змяняцца са зменай глыбіні і адлегласці да берага, таксама значэнне мае характар асяроддзя возера<ref name="АХ"/>.
== Выкарыстанне ==
Радок 31 ⟶ 56:
== Здабыча ==
Сёння найбольш распаўсюджанымі спосабамі здабычы сапрапелю з-пад вады з'яўляюцца<ref name="">[http://sapropek.narod.ru/p14.htm СПОСОБЫ И ОБОРУДОВАНИЕ ДОБЫЧИ САПРОПЕЛЯ] {{ref-ru}}</ref>:
- гідраўлічны
- гідрамеханічны
- [[грэйфер]]ны
- [[экскаватар]]ны
- шнэкава і пнеўма-шнэкавы
- кропкава-вакуумны
- высмоктваючы
- скрэперна-высмоктваючы
- з дапамогай замыкалага цыліндру
Сыры сапрапель здабываецца пад'ёмнікамі з дна вадаёмаў і праходзіць адмысловую падрыхтоўку — сушку.
Аднак, асаблівасці сапрапелю, як арганічнага кампанента арганічных мінеральных угнаенняў, не дазвалялі выкарыстоўваць ні адзін з вядомых [[гранулятар]]аў без значнай дапрацоўкі канструкцыі. У выніку з'явілася так званая барабанная сушылка-гранулятар.
▲Сапрапель, змяшаны тып — вельмі распаўсюджаная памылковая класіфікацыя тыпу сапрапелю. Узнікла па аналогіі са змяшаным тыпам лясоў. Аднак, калі там тэрмін можа быць прымальным, паколькі ў лесе немагчыма бывае дакладна вызначыць суадносіны розных парод дрэў, то хімічны аналіз сапрапелю дазваляе ўсталяваць пераважны кампанент і адпаведна пазначыць адзін з чатырох тыпаў:
▲* Карбанатны,
▲* Крэмнязёмісты,
▲* Арганічны
▲* Жалезісты
▲Існаванне змешанага тыпу сапрапелю не дазваляе спажыўцу дакладна вызначаць практычнае выкарыстанне сапрапелю<ref>Бенсман В. Р. Проблемы классификации торфяников и сапропелей.\\ Молодой ученый.2010. № 1-2 (13) Т 1. Чита. С. 146—147.</ref>.
== Тыпы радовішчаў ==
Радок 58 ⟶ 86:
* Бенсман В. Р. Проблемы классификации торфяников и сапропелей.\\ Молодой ученый. 2010. № 1-2 (13) Т 1. Чита. С. 146—147.
* Гірничий енциклопедичний словник: в 3 т. / За ред. В. С. Білецького. — Донецьк: Східний видавничий дім, 2001—2004. ISBN 966-7804-19-4
{{зноскі}}
| |||