Канстанцкі сабор: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up using AWB (7893)
Радок 18:
На момант пачатку сабору дзейнічалі тры папы і асаблівы размах набылі розныя [[ерась|ерасі]] — паслядоўнікаў [[Ян Гус|Яна Гуса]] ў [[Чэхія|Чэхіі]], Дж. Уікліфа ў [[Англія|Англіі]] і г.д., барацьба з якімі з ініцыятывы германскага імператара [[Жыгімонт Люксембургскі|Жыгімонта Люксембургскага]] і антыпапы [[Ян XXIII, антыпапа|Яна XXIII]] выйшла на першы план у дзейнасці Канстанцкага сабору. У [[1415]] годзе на саборы быў асуджаны і спалены Ян Гус, што стала штуршком да серыі [[гусіцкія войны|гусіцкіх войнаў]] у [[Цэнтральная Еўропа|Цэнтральнай Еўропе]]. У [[1417]] годзе скасаваныя паўнамоцтвы ўсіх ранейшых папаў і абраны адзіны папа [[Марцін V, папа рымскі|Марцін V]]. На шостай сэссіі сабору было абвешчана вяршынства сабораў над папамі, правы і даходы якіх мусілі быць істотна ўрэзаныя.
 
З пункту гледжання каталіцкага кананічнага права тое, што гісторыкі называюць Канстанцкім саборам, гэта два розных паслядоўных біскупскіх сабрання. Першае зьз іх, сабранае імператарам і антыпапам, лічыцца нядзейсным, таксама і ўсе яго пастановы, уключаючы пастанову пра вяршынства сабораў над папамі. Сапраўдны сабор з гэтага пункту гледжання пачынаецца з яго афіцыйнага аб'яўлення сапраўдным папам [[Рыгор XII, папа рымскі|Рыгорам XII]]. Рыгор XII пагадзіўся з тым, што толькі адмова ўсіх старых прэтэндэнтаў ад папскага пасаду можа прымірыць Царкву, і пакінуў пасад, такім чынам даўшы дарогу выбарам новага Папы.
 
== Удзел ВКЛ ==
Радок 26:
=== 1416 – 1417 ===
 
У [[1416]] годзе значная ўвага была ўдзеленая Канстанцкім саборам спрэчкам паміж ВКЛ і Ордэнам за Жамойць: [[13 лютага]] разглядалася скарга (''Proposіcіo Samaytarum'') ахрышчаных [[жамойты|жамойтаў]] на ўціск з боку немцаў, якія працягвалі свае рабаўнічыя наезды, апрацаваная польскім юрыстам [[Павал Уладковіч|Паўлам Уладковічам]], прафесарам [[Кракаўская акадэмія|Кракаўскай акадэміі]]. [[17 чэрвеня]] 1416 году сабор прыняў кампраміснае рашэнне па справе Жамойці, паводле якога ў адміністрацыйным дачыненні яна падпарадкоўвалася імператару Жыгімонту (гэта значыла фактычна Ордэну), а ў царкоўным — польскім і літоўскім біскупам (было вырашана стварыць асобную [[дыяцэзія|дыяцэзію]]). [[11 жніўня]] 1416 году [[Львоў|львоўскільвоў]]скі арцыбіскуп [[Ян Жэшоўскі]] і [[Вільня|віленскі]] біскуп [[Пётр Ястрэмбец]] былі прызначаныя дэлегатамі Канстанцкага сабору, якія мусілі здзейсніць гэтыя рашэнні на месцы, працягнуць хрышчэнне жамойтаў, арганізаваць дыяцэзію і пачаць пабудову кафедральнага касцёлу. У 1417 годзе на Канстанцкім саборы прысутнічаў “герцаг Павел з сапраўднай Русі, падначалены герцагу Вітаўту” і гэтак далей.
 
=== 1418 ===
 
Асабліва прадстаўнічая дэлегацыя на чале з кіеўскім мітрапалітам [[Рыгор Цамблак|Рыгорам Цамблакам]] была накіраваная ў Канстанц у [[1418]] годзе. У яе ўваходзілі праваслаўныя епіскапы з розных епархій ВКЛ і [[Малдова|Малдовы]], а таксама свецкія прадстаўнікі [[Кіеў|Кіева]], [[Смаленск|Смаленска]]а, [[Ноўгарад|Вялікага Ноўгарада]] і іншых гарадоў. Яе мэтай было заключэнне ўніі паміж [[праваслаўная царква|праваслаўнай]] і каталіцкай цэрквамі на тэрыторыі ВКЛ, а таксама прызнанне сюзэрэнітэта Вітаўта над Малдовай і Вялікі Ноўгарадам. (У выніку гэтых захадаў Марцін V прызначыў яго генеральным вікарыем Ноўгарада). У [[люты|лютым]]м 1418 Цамблак прысягнуў Марціну V ад імя праваслаўнай царквы ВКЛ. Спроба уніі, аднак, засталася нерэалізаванай з-за супраціўлення праваслаўнага духавенства ВКЛ і пазіцыі [[канстантынопальскі патрыярхат|канстантынопальскага патрыярхату]].
 
== Хроніка Канстанцскага сабору ==
Радок 47:
== Крыніцы ==
{{Крыніцы/ЭнцВКЛ|[[Алесь Белы|Белы А.]]|Канстанцкі сабор 1414–18|2|33}}
 
{{catholic-stub}}
 
{{Барацьба за Жамойцію}}
Радок 58 ⟶ 56:
[[Катэгорыя:Свяшчэнная Рымская імперыя]]
[[Катэгорыя:Гісторыя ВКЛ]]
 
 
{{catholic-stub}}
 
[[als:Konzil von Konstanz]]