Джэймс Кук: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Vagobot (размовы | уклад)
др Робот: хорошая статья de:James Cook
др clean up, replaced: а]] у → а]] ў, нгельцы → нглічане using AWB (7893)
Радок 26:
|Rodovid =
}}
'''Джэймс Кук''' ({{lang-en|James Cook}}, [[27 кастрычніка]] [[1728]] — [[14 лютага]] [[1779]]) — [[Вялікабрытанія|брытанскі]] першаадкрывальнік і [[навігацыя|навігатар]]. Ён здзейсніў тры вандраванні ў [[Ціхі акіян|Ціхім акіяне]] і стаў першым еўрапейцам, які даследваў большую частку яго ўзбярэжжа. Кук адкрыў [[Гаваі]] і шматлікія іншыя астравы, акрамя таго, ён першым абыйшоў вакол [[Новая Зеландыя|Новай Зеландыі]]. Кук таксама быў і [[картаграфія|картографам]]. У пошуках паўночнага марскога праходу з [[Ціхі акіян|Ціхага акіяна]] уў [[Атлантычны акіян|Атлантычны]] даследаваў частку ўзбярэжжа [[Аляска|Аляскі]]. Яго імем названы [[заліў Кука]] на [[Аляска|Алясцы]], у горадзе [[Анкарыдж]] усталяваны помнік Куку.
 
Джэймс Кук нарадзіўся ў [[Ёркшыр]]ы ([[Англія]]) у 1728 г. у сям'і фермера. Таму ён не атрымаў годнай адукацыі. У 1756 г. Кук паступіў служыць на флот. У [[1768]] г. ён атрымаў у камандаванне карабель «Індэвер».
Радок 34:
У [[1768]] г. Кук быў адпраўлены Брытанскім геаграфічным таварыствам да берагоў [[Таіці]] для назірання за [[Венера, планета|Венерай]]: у [[1769]] г. яна праходзіла паміж Сонцам і Зямлёй. Разам з Кукам у экспедыцыі ўдзельнічалі яшчэ натураліст, батанік ([[Джозаф Банкс]]) і 2 мастака. Акрамя таго, Кук атрымаў загад знайсці [[Terra Incognita]]. Даследаванне пачалося [[3 чэрвеня]]. Затым караблі накіраваліся да [[Новая Зеландыя|Новай Зеландыі]]. Тубыльцы [[Маоры, народ|маоры]] сустрэлі Кука варожа. Сотні каноэ напалі на «Індэвер».
 
У красавіку [[1770]] г. Кук падышоў да ўсходняга берага Аўстраліі. Ён адкрыў заліў, названы [[Батані|Батанічным]]чным. Кук сустрэў тут дзіўных жывёл ([[кенгуру]]) і [[абарыгены|абарыгенаў]]. <!--Гэта байка. Гл. [[en:Kangaroos]]—~~~~ Існуе аповяд, што Кук спытаў аўстралійцаў, як завуцца дзіўныя жывёлы з кайстрамі, і тыя адказалі «Кен гуру» (‘Я вас не разумею’). Так паўстала назва [[кенгуру]]. -->
 
Плывучы на поўнач, карабель натыкнуўся на рыф, названы пасля [[Вялікі Бар'ерны Рыф|Вялікім бар'ерным рыфам]], і патрываў крушэнне. Пасля рамонту Кук вярнуўся дадому ў [[1771]] г.
Радок 40:
Кук здзейсніў яшчэ 2 экспедыцыі. Першая з іх пачалася ў 1772 г., калі Кук выйшаў з [[Плімут, Англія|Плімута]] на 2 суднах. У студзені [[1774]] г. Кук дасягнуў 70° паўд. ш. Але ўмовы былі жудаснымі, і Кук вырашыў, што [[Невядомая Паўднёвая зямля|Terra Incognita]] калі і існуе, то ўсё роўна недасяжная. Затым Кук наведаў [[востраў Пасхі]], [[Туамоту]], [[Тонга]].
 
[[8 студзеня]] [[1778]] Кук адкрыў Сэндвічавы ([[Гавайскія астравы]]). Гавайцы спачатку прынялі яго за бога Лона, але хутка расчараваліся ў гасцях. Пасля гэтага «Дыскаверы» і «Рэзалюшн» паплылі да берага рускай [[Аляска|Аляскі]]. У наступным годзе Кук вярнуўся на Гаваі, але яго матросы дрэнна ставіліся да першабытнікаў. Капітан Кук загінуў [[14 лютага]] [[1779]] г. падчас 3-га вандравання на Гавайскія астравы, Кук быў атакаваны першабытнікамі. Пасля доўгіх перамоў ангельцыанглічане атрымалі ад гавайцаў рэшткі Кука: скальп, галаву без ніжняй сківіцы, сцегнавую костку, косткі перадплечча і кісці рук. [[21 лютага]] [[1779]] г. ён быў пахаваны ў водах Ціхага акіяна.
 
== Гл. таксама ==
Радок 59:
{{Link GA|es}}
{{Link GA|de}}
 
[[af:James Cook]]
[[an:James Cook]]