Ёмсбарг

Ёмсбарг — крэпасць паўлегендарнага ваеннага брацтва ёмсвікінгаў, якая існавала ў перыяд паміж 960 і 1043 гадамі ў вусце Одэра.

Месцазнаходжанне правіць

Існаванне Ёмсбарга пакуль не пацверджана навуковымі данымі, тым не менш, у святле выяўлення рэштак добра ўмацаваных ваенных лагераў такая магчымасць навукоўцамі не выключаецца. Выказваліся здагадкі, што Ёмсбаргам можа быць паселішча, выяўленае ў вусце Одэра каля цяперашняга Воліна (Польшча), але знаходкі ў ім занадта сціплыя, каб дапусціць падобную ідэнтыфікацыю (пар. Вінета).

Гісторыя і значэнне правіць

Паводле «Сагі пра ёмсвікінгаў», крэпасць была заснавана ў X ст. вікінгам Палнатакі дзесьці на ўзбярэжжы Балтыйскага мора, у вусці Одэра. Ёмсбарг быў буйной крэпасцю з вялікай гаванню, якая магла змясціць адначасова 300 вялікіх караблёў. Адсюль вікінгі здзяйснялі набегі на Нарвегію, Швецыю, Англію, Данію і іншыя краіны.

Пасля таго як ёмсбаргскія вікінгі пацярпелі ў 986 г. паражэнне ад нарвежскага ярла Хокана, які імкнуўся пазбавіцца ад дацкага вяршэнства, Ёмсбарг страціў значную частку свайго ўплыву, аднак працягваў заставацца незалежным апорным пунктам вікінгаў аж да 40-х гадоў XI ст., калі ён быў захоплены нарвежскім конунгам Магнусам Добрым.

Пра ёмсвікінгаў правіць

Ёмсбарг быў галоўнай базай абшчыны ёмсвікінгаў, у якой падтрымлівалася вельмі строгая дысцыпліна і куды не дапушчаліся жанчыны. Сярод вікінгаў Ёмсбарга не было людзей маладзей за 18 гадоў і старэй за 50. Воінам забаранялася адлучвацца з крэпасці больш чым на тры дні. Усе яны падпарадкоўваліся закону помсты за загінулага субрата. Найвялікшай ганьбай для вікінга з Ёмсбарга лічылася праявіць баязлівасць ці не перадаць захопленую здабычу ў распараджэнне абшчыны, якая павінна была дзяліць здабытае ў баі паміж усімі воінамі. Паміж вікінгамі забараняліся якія-небудзь сваркі. Парушальнікаў прынятага ў Ёмсбаргу звычаю выганялі з абшчыны.

Гл. таксама правіць

Літаратура правіць

Гуревич А. Я. Существовал ли Йомсборг? \\ Избранные труды. Т. 1. Древние германцы. Викинги. — Спб., 1996.
Nordisk familjebok. B. 13. Stockholm, 1910.

Спасылкі правіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ёмсбарг
Jómsvíkinga saga «Сага пра Ёмсвікінгаў» (на ісландскай мове)
«Сага пра Ёмсвікінгаў» (на дацкай мове)