Івета Радзічава
І́вета Ра́дзічава (славацк.: Iveta Radičová; 7 снежня 1956, Браціслава) — славацкі палітык і навуковец-сацыёлаг. З 8 ліпеня 2010 года — прэм'ер-міністр Славакіі; у 2005—2006 — міністр працы. Член партыі Славацкая дэмакратычная і хрысціянская унія — Дэмакратычная партыя. Кандыдат у прэзідэнты на выбарах 2009 года.
| Івета Радзічава | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
|
|||||||
| Прэзідэнт | Іван Гашпаравіч | ||||||
| Папярэднік | Роберт Фіца | ||||||
| Пераемнік | Роберт Фіца | ||||||
|
|||||||
| Кіраўнік урада | Мікулаш Дзурында | ||||||
| Папярэднік | Людавіт Канік | ||||||
| Пераемнік | Вера Томанава | ||||||
| Нараджэнне |
7 снежня 1956 (67 гадоў) |
||||||
| Імя пры нараджэнні | славацк.: Iveta Karafiátová[2][1] | ||||||
| Муж | Stano Radič[d][1] | ||||||
| Дзеці | Ева | ||||||
| Партыя | Славацкая дэмакратычная і хрысціянская унія — Дэмакратычная партыя | ||||||
| Адукацыя | |||||||
| Дзейнасць | палітык, сацыёлаг | ||||||
| Месца працы | |||||||
| Узнагароды | |||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Асабістае жыццё правіць
Радзічава нарадзілася 1 снежня 1956 года ў славацка-польскай сям'і ў Браціславе. Яна мае дачку Еву і з'яўляецца жонкай Стана Радзіча, знакамітага славацкага коміка і акцёра, які загінуў у 2005. У дадатак да сваёй роднай славацкай, Радзічава свабодна валодае англійскай і рускай мовамі і мае дастатковыя веды па нямецкай і польскай мовах[3].
Навуковая кар'ера правіць
Радзічава пачала сваю навуковую кар'еру з вывучэння сацыялогіі ў Браціслаўскім уніврсітэце імя Коменскага, атрымаўшы ступень доктара філасофіі ў 1981 годзе. У 1979—1989 гг. Радзічава працавала сацыёлагам у Акадэміі навук Славакіі. У 1990 годзе яна праходзіла постдоктарскае навучанне ў Оксфардскім універсітэце[4]. Па сваім вяртанні ў Славакію ў 1991 годзе Радзічава заснавала Цэнтр аналізу сацыяльнай палітыкі, адну з першых грамадскіх арганізацыі ў Славакіі, і праслужыла выканаўчым дырэктарам да 2005 года[5]. Таксама цягам гэтага перыяду Радзічава выкладала на факультэтах сацыялогіі, паліталогіі і сацыяльнай работы Браціслаўскага ўніверсітэта імя Коменскага[5]. У 2005 годзе яна атрымала факультэта філасофіі званне прафесара сацыялогіі, што зрабіла яе першай жанчынай у Славакіі, якая атрымала дадзенае званне[5].
Палітычная кар'ера правіць
Радзічава пачала сваю палітычную кар'еру ў 1990 годзе ў якасці члена руху «Грамадскасць супраць гвалту», выконваючы абавязкі прадстаўніка партыі да 1992 года[5]. У 2005—2006 гг. яна працавала міністрам працы, сацыяльных стасункаў і сям'і ў правацэнтрыскім урадзе прэм'ер-міністра Мікулаша Дзурынды. Пазней на парламенцкіх выбарах 2006 года Радзічава была абрана ў Парламент Славакіі ў ліку прадстаўнікоў ліберальна-кансерватыўнай партыі Дзурынды Славацкая дэмакратычная і хрысціянская унія — Дэмакратычная партыя[5].
Пасля выбараў 2006 года СДХУ-ДП сышла ў апазіцыю. Неўзабаве Радзічава пачала працаваць намеснікам старшыні партыі[5]. Яна таксама працавала намеснікам старшыні парламенцкага камітэта па пытаннях сацыяльных стасункаў і жыллёвага будаўніцтва[5].
У 2009 годзе Радзічава была выбрана ў якасці кандыдата ад партыі СДХУ-ДП на прэзідэнцкія выбары. Таксама гэтая ініцыятыва была ўхвалена партыямі Хрысціянскі дэмакратычны рух і Партыя венгерскай кааліцыі. У першым туры выбараў Радзічава набрала нечакана вялікі працэнт у 38.05% галасоў і выйшла ў другі тур з ужо дзейсным прэзідэнтам Славакіі Іванам Гашпаравічам, які не дамогся сабраць большасць галасоў. Радзічава была пераможана Гашпаравічам у другім туры выбараў, які адбыўся 4 красавіка, атрымаўшы 44.47% галасоў. Яна стала першай жанчынай у гісторыі краіны, якая прайшла ў другі тур прэзідэнцкіх выбараў.
Неўзабаве пасля прэзідэнцкіх выбараў Радзічава сышла з пасады парламентара 23 красавіка 2009 года[6].
Прэм'ер-міністр правіць
Напачатку 2010 года была вылучана на парламенцкія выбары ад партыі СДХУ-ДП, неўзабаве перамогшы колішняга міністра фінансаў Івана Міклаша, які набраў 34.79% галасоў.
На выбарах 12 чэрвеня 2010 года СДХУ-ДП набрала 15,42% галасоў, застаўшыся далёка ззаду ад сацыял-дэмакратычнай партыя прэм'ер-міністра Роберта Фіца Курс — сацыяльная дэмакратыя, якая атрымала 34,79% галасоў. Тым не менш, прыхільнікі кааліцыі Роберта Фіца, нацыяналістычная Славацкая нацыянальная партыя і нацыянал-кансерватыўная РЗДС выступілі на выбарах вельмі слаба (РЗДС не здолела атрымаць ніводнага месца ў парламенце). У выніку, кааліцыя з чатырох апазіцыйных партый — ліберальная Свабода і салідарнасць (SaS), Хрысціянскі дэмакратычны рух (KDH), этнічная венгерская партыя Мост і партыя СДХУ-ДП дамагліся сфарміраваць парламенцкую большасць з 79 месцамі з 150 магчымых. Пасля таго, як Фіка запэўніў у сваёй немагчымасці сфарміраваць новы парламент, Радзічава, у якасці лідара найбуйнейшай апазіцыйнай партыі, 23 чэрвеня 2010 года была запрошана Іванам Гашпаровічам ўзначаліць славацкі ўрад. Радзічава ўвайшла на пасаду ў якасці першай жанчыны-прэм'ера 8 ліпеня 2010 года, узначальваючы кааліцыйны ўрад з вышэйпералічанымі партыямі.
Дадатковыя звесткі правіць
- 8 лютага 2012 года славацкі ўрад на чале з І. Радзічавай вылучыў беларускага праваабаронца Алеся Бяляцкага на Нобелеўскую прэмію міру 2012 годзе[7].
Зноскі
- ↑ а б в SNK authority file Праверана 30 верасня 2023.
- ↑ Czech National Authority Database Праверана 31 жніўня 2020.
- ↑ Radičová dostala poverenie zostaviť vládu (славацк.). SME (21 мая 2014).
- ↑ Zivotopis (CV) (славацк.). Official Website of Iveta Radicova (13 ліпеня 2010). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2010.
- ↑ а б в г д е ё Iveta Radičová — The Slovak Spectator (англ.)
- ↑ adičová sa rozlúčila, aby sa mohla vrátiť (славацк.). SME (21 мая 2014).
- ↑ Славацкі ўрад вылучыў Бяляцкага на Нобелеўскую прэмію(недаступная спасылка). Наша Ніва (8 лютага 2012). Архівавана з першакрыніцы 27 красавіка 2012. Праверана 27 сакавіка 2016.
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Івета Радзічава
