Іфігенія
Іфіге́нія (стар.-грэч.: Ἰφιγένεια, літаральна «моцная з нараджэння») — у старажытнагрэчаскай міфалогіі дачка мікенскага валадара Агамемнана і Клітэмнестры.
| Іфігенія | |
|---|---|
| стар.-грэч.: Ἰφιγένεια | |
 Скульптура Ж. А. Гудона | |
| дачка і ахвяра Агамемнана | |
| Міфалогія | Старажытнагрэчаская |
| Пол | жанчына |
| Бацька | Агамемнан |
| Маці | Клітэмнестра |
| Браты і сёстры | Хрысафеміда, Электра, Orestes[d], Laodice[d] і Iphianassa[d] |
| У іншых культурах | Iphianassa[d] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Міф правіць
Згодна з паданнямі, Агамемнан выклікаў незадаволенасць багіні Артэміды, калі забіў яе аленя. Падчас арганізацыі марской экспедыцыі супраць Троі яна спыніла ўсе вятры, і грэчаскі флот не мог пакінуць порт у Аўлідзе. Аргаскі прадракальнік Калхас паведаміў валадару Мікен, што багіня злітуецца, калі ён прынясе ў ахвяру сваю родную дачку Іфігенію. Агамемнан спачатку вагаўся, але потым вырашыў паслухаць прадракальніка.
Іфігенія разам з Клітэмнестрай былі запрошаны ў Аўліду нібы для заключэння шлюбу з Ахілам. Ахвярапрынашэнне гатавалася патаемна. Пра планы Агамемнана ведалі толькі Адысей і Дыямед. Паводле «Кіпрый» у пераказе Прокла, ахвярапрынашэнне скончылася тым, што Артэміда выратавала дзяўчыну і падкінула на алтар казла. Пазнейшыя аўтары паведамлялі, што Іфігенія была перанесена ў Таўрыю або на Белы востраў. Гесіёд казаў, што яна дасталася багіні Гекаце. У трагедыі Эўрыпіда забойства Іфігеніі Агамемнанам стала прычынай замаху на мужа з боку Клітэмнестры.
Ужо ў класічны перыяд, калі чалавечыя ахвярапрынашэнні былі забаронены, вобраз Іфігеніі атаясняўся з нявіннай ахвярай.
У культуры правіць
Клітэмнестра з’яўляецца гераіняй літаратурных, музычных і мастацкіх твораў Стасіна, Эўрыпіда, Прокла, Жана Расіна, Бальдасарэ Галупі, Жана-Антуана Гудона, Ёгана Вольфганга фон Гётэ, Вітаўта Чаропкі і інш.
У астраноміі правіць
Імя Іфігеніі было дадзена астэроіду (112) Іфігенія.