Алякса́ндр Го́рдан «А́лекс» Хі́гінс (англ.: Alexander Gordon "Alex" Higgins; 18 сакавіка 1949, Белфаст, Паўночная Ірландыя — 24 ліпеня 2010, Белфаст, Паўночная Ірландыя) — былы прафесійны гулец у снукер з Паўночнай Ірландыі. Двухразовы чэмпіён свету (1972, 1982), чэмпіён Вялікабрытаніі (1983), двухразовы пераможца Мастэрс (1978, 1981) і, такім чынам, адзін з дзесяці снукерыстаў у гісторыі, якія выйгралі ўсе тры турніры трайной снукернай кароны. На працягу дванаццаці сезонаў (з 1976/1977 па 1987/1988) уваходзіў у топ-16 сусветнага рэйтынгу.

Алекс Хігінс
Снукер
Снукер

англ.: Alex Higgins
Фота
 
Дата нараджэння: 18 сакавіка 1949(1949-03-18)[1]
Месца нараджэння:
Дата смерці: 24 ліпеня 2010(2010-07-24)[3] (61 год)
Месца смерці:
Грамадзянства:  Паўночная Ірландыя
Вядучая рука: правая
Прафесійная кар'ера: 1971 — 1997
Найвышэйшы рэйтынг: 2 (2 гады: 1976/1977, 1982/1983)
Прызавыя грошы: £704,949
Найвышэйшая серыя: 142 (Адкрыты чэмпіянат Брытаніі 1985)
Колькасць соценных серый: 83
Перамогі на турнірах
Рэйтынгавыя турніры: 1
Іншыя прафесійныя турніры: 21
Чэмпіён свету: 1972, 1982

Адзін з самых папулярных і таленавітых снукерысаў у гісторыі, Алекс Хігінс атрымаў мянушку «Ураган» за свой відовішчны хуткі стыль гульні і яркі характар[5]. Яго, Джымі Уайта і Роні О’Салівана часам вызначаюць як трох самых неардынарных гульцоў у гэты выгляд більярда — кожнаму з іх у свой час атрымалася пашырыць гульнявыя магчымасці і прадстаўленне пра снукер за кошт свайго прыгожага і атакуючага стылю[6][7]. Пры гэтым падкрэсліваецца, што менавіта дзякуючы Хігінсу рэзка паднялася папулярнасць снукера ў свеце.

Біяграфія і кар’ера правіць

Дзяцінства і юнацкасць правіць

 
Алекс Хігінс (справа) на паказальных гульнях у Queen’s University Belfast (1968 год).

Хігінс нарадзіўся ў 1949 годзе ў горадзе Белфаст. Яго бацька, якога таксама звалі Алекс, быў простым рабочым, маці Элізабэт — прыбіральніцай[8][9]. Апроч яго, у сям’і былі тры сёстры[10]. Хігінс пачаў гуляць у снукер у 11 гадоў у мясцовым більярдавым клубе Jampot. Паколькі ніхто з яго аднагодкаў більярдам не цікавіўся, ён гуляў са сталымі і на грошы. Спачатку маленькага Алекса, зазвычай, перамагалі, пры гэтым яго «вучылі» жыццю і тонкасцям гульні. Але ўжо праз пару гадоў сам Хігінс стаў лёгка абыгрываць усіх сваіх сапернікаў у розных белфасцкіх клубах, зарабляючы на гэтых гульнях немалыя грошы[11]. Характэрна, што навука яго абсалютна не прыцягвала, і ён значна больш часу надаваў снукеру[9].

У 14 гадоў Алекс кінуў школу і пакінуў Паўночную Ірландыю, уладкаваўшыся працаваць жакеем  (руск.) у Ліверпулі ў надзеі стаць прафесійным вершнікам. Аднак з-за лішняй вагі, выкліканай празмерным ужыткам піва і ласункаў, Хігінса не дапушчалі да скокаў[12]. У выніку ён не зрабіў ніводнага публічнага выезду і, павандраваўшы яшчэ некаторы час па Англіі, неўзабаве вярнуўся назад, працягнуўшы займацца снукерам[9].

Ужо ў 1965 годзе, у веку 16 гадоў Хігінс зрабіў максімальны брэйк. У 1967 ён уступіў у моладзевую снукерную лігу[9], а годам пазней выйграў аматарскія чэмпіянаты ўсёй Ірландыі (All-Ireland) і Паўночнай Ірландыі. Прыкладна ў той жа час яму прапанавалі паўдзельнічаць у некалькіх паказальных матчах у Англіі, і Хігінс пагадзіўся, пасяліўшыся ў Блэкберне (характэрна, што некаторы час ён быў жыхаром дамоў № 9, 11, 13, 15 і 17 на Эбані Стрыт). Ён гуляў шмат паказальных матчаў з Джонам Спэнсэрам, які тады быў адным з перадавых прафесіяналаў. Гульні з удзелам Хігінса заўсёды прыцягвалі вялікую колькасць гледачоў, перадусім, дзякуючы яго відовішчнаму снукеру, а частыя скандальныя інцыдэнты з удзелам Алекса яшчэ больш дадавалі яму папулярнасці. Праз некаторы час у пошуках большага заробку Алекс Хігінс пераехаў у Манчэстэр і ў 1971 годзе стаў прафесіяналам.

Прафесійная кар’ера правіць

1972—1982 правіць

Стаў прафесіяналам, некаторы час Хігінс працягваў зарабляць на выстаўных гульнях і майстар-класах для мясцовых аматараў снукера — гэта было трэба для таго, каб назапасіць патрэбную грашовую суму і падаць заяву для ўдзелу ў чэмпіянаце свету[9]. Урэшце ён узяў удзел на гэтым турніры, і сенсацыйна перамог на ім з першай спробы ў 1972 годзе, у веку 22 гадоў і 345 дзён. Гэтай перамогай Хігінс усталяваў адразу два рэкорды: ён стаў першым чэмпіёнам турніру, які прабіўся праз кваліфікацыю, а таксама наймалодшым чэмпіёнам сусветнай першасці на той час. На шляху да фіналу чэмпіянату ён выйграў у васьміразовага пераможца турніру, Джона Палмэна, у 14 і ў Рэкса Уільямса  (англ.) ў 12. У вырашальным матчы Хігінс з рахункам 37:32 перамог аднаго з перадавых снукерыстаў 70-х і тады яшчэ дзеючага чэмпіёна свету Джона Спэнсэра. Нягледзячы на тое, што Хігінс стаў уладальнікам самага важнага ў гульні тытула, за сваё дасягненне ён атрымаў усяго 480 фунтаў стэрлінгаў[13] — это объясняется тем, что тогда снукер был малоизвестной игрой, и турниры зачастую проходили без спонсорской поддержки[14].

У тым жа годзе да Алекса прыйшлі і яго першыя перамогі на іншых прафесійных турнірах: ён выйграў Irish Professional  (руск.) і Men of the Midlands  (руск.). У першым з іх у фінале ён перамог Джэйкі Ры  (англ.), як быў да гэтага 23-кратным чэмпіёнам турніру[15]; у другім — аднаго са сваіх асноўных сапернікаў — Спэнсэра[16].

Хігінс не змог абараніць званне чэмпіёна свету ў 1973 годзе, саступіўшы ў паўфінале аўстралійцу Эдзі Чарльтану  (англ.) (9:23)[17], але ў другі раз падрад выйграў Men of the Midlands — зараз у фінале быў пераможаны Рэй Рыярдан, 5:3[16]. У наступныя некалькі гадоў у Хігінса быў яшчэ шэраг даволі буйных дасягненняў — перамогі на Watney Open  (руск.) (1974), Canadian Open  (руск.) (двойчы, 1975 і 1977), Canadian Club Masters  (руск.) (1976)[18], Pontins Open  (руск.) і B&H Irish Championship  (руск.)[19] (абедзве ў 1977). Хоць Алекс не паказаў высокіх вынікаў на першым у гісторыі снукера прафесійным рэйтынгавым спаборніцтве — чэмпіянаце свету 1974 года (пройгрыш на стадыі 14), ён ізноў дасягнуў фіналу праз два гады. Тады ён гуляў з Рыярданам і вёў у рахунку 11:9, але валійскі гулец, зрабіўшы па ходзе матча 4 сэнчуры-брэйкі, у выніку выйграў у Алекса «Урагана» Хігінса 27:16. Характэрна, што апошні фрэйм Хігінс здаў «датэрмінова», то бок, калі яму яшчэ хапала ачкоў для выйгрышу партыі. Паводле вынікаў таго сезона ён заняў 2-е месца ў першым афіцыйным рэйтынгу  (англ.)[20].

У наступных двух розыгрышах сусветнай першасці Алекс Хігінс завяршаў свае выступленні пасля першага кола: паразы з аднолькавым рахункам 12:13 ад Дуга Маўнджоя і Пэтсі Фэйгана  (англ.)[21][22]. Нягледзячы на гэта, ён выйграў Мастэрс 1978 і чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў таго ж года, а ў 1979 абараніў званне чэмпіёна Ірландыі і стаў пераможцам новага турніру Толі Кобальд Класік  (англ.). Таксама ён выйшаў у фінал Мастэрс, і хоць прайграў Пэры Мэнсу  (англ.), 4:8[23], па ходзе спаборніцтва зрабіў першы ў гісторыі турніру сэнчуры — 132 ачкі[24].

У 1980 годзе Алекс восем разоў дасягаў фіналаў розных турніраў, з якіх тры — Tolly Cobbold, British Open  (англ.) і Padmore / Super Crystalate International  (руск.) — выйграў. У ліку прайграных ім фіналаў апынуўся і чэмпіянат свету — у матчы супраць канадца Кліфа Торбурна Хігінс вёў у рахунку 5:1, 6:2 і 9:5[25], аднак, як і ў 1976 годзе, не здолеў утрымаць перавагу і ў выніку зноў саступіў — 16:18. Фінал запомніўся яшчэ і тым, што на другі гульнявы дзень прамая трансляцыя матча на Бі-бі-сі была перапынена экстраным паведамленнем пра штурм Іранскага пасольства ў Лондане  (англ.)[26]. Спыненне трансляцыі выклікала крайнюю незадаволенасць большасці тэлегледачоў, якія адразу сталі тэлефанаваць у рэдакцыю з вымогай вярнуць паказ матча[27].

На тым жа турніры Хігінс меў добрую магчымасць зрабіць першы афіцыйна зарэгістраваны максімум у прафесійным спаборніцтве, але не здолеў выйсці на зялёны і спыніўся на адзнацы ў 122 ачкі. Паводле вынікаў гэтага паспяховага сезона Алекс, які трохі страціў за апошнія гады свой высокі рэйтынг, падняўся з 11 на 4 месца[20][28].

У сезоне 1980/81  (англ.) ён у другі і апошні раз у сваёй кар’еры выйграў Мастарс (у вырашальным матчы пераможаны Тэры Грыфітс)[29], а таксама стаў фіналістам чэмпіяната Вялікабрытаніі. Аднак адносна невысокія вынікі на рэйтынгавых турнірах панізілі нумар Хігінса ў міравой табелі пра рангі да 10 радка[28].

У лютым 1982 года Алекс у чарговы раз выйшаў у фінал Irish Professional, дзе саступіў Дэнісу Тэйлару, 13:16[15]. Але поўным трыумфам для яго завяршылася першасць свету 1982 года, у якім з удзелам Хігінса прайшлі два выбітныя матчы. Першым з іх стаў паўфінал супраць маладога і перспектыўнага Джымі Уайта. На працягу практычна ўсёй гульні паўночна-ірландзец адставаў у рахунку, і да канца матча перавага была на боку Джымі — ён вёў 15:13[30], а потым 15:14, і яму да даканцовай перамогі заставалася выйграць усяго адзін фрэйм. Уайт яшчэ больш наблізіўся да фіналу, набраўшы 59 ачкоў і пакінуўшы пасля сваёй памылкі на чырвоным складаную пазіцыю Хігінсу. Дэманструючы неверагоднае самавалоданне і вытрымку (для перамогі ў партыі яму патрабавалася фактычна зрабіць клірэнс — то бок Алекс не меў права на памылку), ён правёў адзін з лепшых брэйкаў у гісторыі снукера і выйграў фрэйм — 69-59. Пры пабудове серыі амаль кожны ўдар Хігінса суправаджаўся няўдалым выхадам на наступны шар, што яшчэ больш ускладняла пасоўванне і без таго цяжкага брэйку.

У вырашальным фрэйме ўжо сам Хігінс сарваў брэйк пры рахунку 59-0, але Уайту не атрымалася паўтарыць сцэнарый папярэдняй партыі, і ў выніку перамога ў матчы дасталася 33-гадоваму паўночна-ірландцу. Такім чынам, Алекс Хігінс выйшаў у свой 4-ы фінал сусветнай першасці.

Ледзь менш напружаным апынуўся фінал, дзе Алекс ізноў сустрэўся з Рэям Рыярданам. Да рахунка 15:15 ішло прыкладна роўнае змаганне, але потым Хігінс зрабіў апошні «рывок» і з тотал-клірэнсам у 135 ачкоў выйграў матч — 18:15. Гэта была яго не толькі прафесійная, але і эмацыйная перамога — пасля гульні шчаслівы Хігінс са слязьмі на вачах паклікаў да сябе жонку Лін з 18-месячнай дачкой, і разам з імі падняў кубак чэмпіянату свету.

За перамогу на турніры Алекс атрымаў 25000 фунтаў стэрлінгаў, з якіх адна тысяча была фактычна павернута як штраф за здзейсненыя раней дысцыплінарныя парушэнні. Ён не стаў першым у сусветным рэйтынгу  (англ.) з-за здымання штрафных ачкоў, таксама паводле дысцыплінарных прычын, і заняў другое месца. Аднак той сезон стаў адным з самых памятных у яго кар’еры.

1982—1990 правіць

У сезоне 1982/83  (англ.) Хігінс выйграў турнір Irish Professional (перамога над Дэнісам Тэйларам, 16:11)[15], але больш не згуляў ніводнага фіналу. На новым рэйтынгавым спаборніцтве, Professional Players Tournament, ён ужо ў першым раўндзе прайграў Рыярдану[31], а праз некалькі месяцаў, на Мастэрс ізноў саступіў у стартавым матчы — Білу Вербенюку  (англ.), 4:5. Аднак апошняя гульня запомнілася тым, што на ёй былі прысутнымі 2876 гледачоў — абсалютны рэкорд наведвальнасці снукернага турніру, які не пабіты дагэтуль[32][33].

На чэмпіянаце свету 1983 дзеючы пераможца саступіў у 12 Стыву Дэвісу — 5:16[34]; у выніку ён апусціўся на тры пазіцыі і заняў 5 месца ў рэйтынгу[28]. Потым Алекс два гады запар дасягаў фіналу чэмпіянату Вялікабрытаніі, які да таго часу ўжо стаў другім па важнасці турнірам сезона. У 1983 ён выйграў турнір, перамогшы ў цікавым матчы Дэвіса, 16:15, пасля рахунку 0:7 не ў сваю карысць; у 1984 (сезон 1984/85  (англ.)) ён ізноў сустрэўся з ім, але гэтым разам ужо саступіў — 8:16. У тым жа сезоне Хігінс разам з Джымі Уайтам выйграў чэмпіянат свету ў парным разрадзе  (англ.), а таксама выйшаў у фіналы чэмпіянату Ірландыі, Irish Masters  (англ.) і каманднага Кубка свету. На апошнім з гэтых турніраў ён стаў пераможцам у складзе Ірландскай зборнай. Аднак, улічваючы тое, што амаль усё фіналы Хігінса ў тым сезоне давяліся на нерэйтынгавыя спаборніцтвы, ён стаў толькі 9-м у сусветным рэйтынгу[28].

Алекс Хігінс яшчэ двойчы перамагаў на Кубку свету, у 1986 і 1987 гадах. У 1986 годзе ён заняў другое месца на Scottish Masters  (англ.) і Irish Professional, а ў 1987 у апошні раз выйшаў у фінал Мастарс, дзе саступіў Дэнісу Тэйлару ў вырашальным фрэйме, 8:9 (хоць лідзіраваў з рахункам 8:5 і меў матчбол)[35].

Скандальны інцыдэнт здарыўся з Хігінсам на чэмпіянаце Вялікабрытаніі 1986. Ён спрабаваў ухіліцца ад аналізу крыві на ўтрыманне наркатычных рэчываў, а потым стукнуў галавой дырэктара турніру, які папрасіў Алекса паспяшацца. У наступнай бойцы, якая вылілася за межы яго пакоя, Алекс таксама паўдзельнічаў. У выніку ён быў дыскваліфікаваны на пяць турніраў і буйна аштрафаваны.

У 1988 годзе Алекс Хігінс, якому было ўжо каля сарака гадоў, стаў фіналістам Гран-пры, але зноў прайграў Стыву Дэвісу, 6:10[36]. Усе ніжэйшыя вынікі на большасці рэйтынгавых турніраў і асабліва на чэмпіянатах свету прывялі да таго, што ён упершыню за сваю кар’еру пакінуў Топ-16, заняўшы 17-е месца[28].

І ўсё ж, у лютым 1989 года Алекс у пяты раз стаў чэмпіёнам Ірландыі сярод прафесіяналаў і нарэшце выйграў свой «хатні» турнір Irish Masters  (руск.), пры моцнай падтрымцы мясцовай публікі перамогшы маладога Стывена Хендры ў вырашальнай партыі — 9:8 (Irish Masters стаў апошнім выйграным у яго кар’еры). Большую частку сезона, улучаючы гэтыя два турніры, Алекс правёў кульгаючы — ён зламаў нагу, спрабуючы па карнізе вылезці з кватэры, у якой пасля сваркі замкнула яго ж дзяўчына.

У сакавіку 1990 Хігінс выйшаў у фінал British Open, але саступіў Бобу Шаперону  (англ.), 8:10. Праз некалькі месяцаў ён ізноў быў дыскваліфікаваны паводле дысцыплінарных прычын, але гэтым разам яго пазбавілі правы выступаць у мэйн-туры на цэлы год і знялі такую вялікую колькасць рэйтынгавых ачкоў, што па вяртанні ў тур Алекс займаў 120-е месца. Прычынай такой кары сталі паводзіны ірландца на двух нядаўніх турнірах. У адным з іх, падчас правядзення Кубка свету Хігінс пагражаў свайму напарніку па камандзе Дэнісу Тэйлару, што яго прыстрэляць, калі ён прыедзе ў Паўночную Ірландыю (пазней Хігінс і Тэйлар памірыліся); у другім, пасля крыўднай паразы ў 116-ай чэмпіянату свету, ён стукнуў прадстаўніка прэсы па дарозе на прэс-канферэнцыю.

На самой прэс-канферэнцыі Хігінс, які знаходзіўся ў нецвярозым стане, абвясціў пра завяршэнне сваёй кар’еры. Ён вытлумачыў гэта тым, што снукер за апошнія гады стаў «самай карумпаванай гульнёй у свеце», і ён не жадае быць «часткай гэтага»[37]. І ўсё ж, пасля адбыцці дыскваліфікацыі Алекс працягнуў свой удзел у мэйн-туры.

Усё гэта адбывалася на фоне пагаршэння гульні Хігінса і яго сур’ёзных фінансавых праблем, што паўсталі па віне менеджарскай кампаніі Говарда Кругера. Framework Management Ltd., якая пакінула без заробку некалькіх прафесійных снукерыстаў, апынулася павінна яму больш 50 000 фунтаў стэрлінгаў. Хігінс адкрыта заявіў пра гэта, і менавіта яго вымога вярнуць грошы спрычынілася даканцовай ліквідацыі збанкрутаванай кампаніі, агульны доўг якой склаў 374 361 фунтаў. Пазней Кругера адхілілі ад яго дзейнасці на 5 гадоў, але доўг Хігінсу так ніхто і не вярнуў.

Апошнія гады кар’еры (1990—1997) правіць

У апошнія гады сваёй кар’еры Алекс так і не змог вярнуцца нават у Топ-32. У апошні раз ён згуляў у фінальнай стадыі чэмпіянату свету ў 1994, саступіўшы ў 116 фіналу Кену Доэрці з лікам 6:10. Пасля гэтага матча рушыў услед чарговы скандальны інцыдэнт. Хігінс, памяняўшыся парай слоў з працаўнікамі турніру, пабіў пра сцяну слоічак з мачой, які павінен быў здаць на аналіз. Дысцыплінарны камітэт WPBSA пачаў расследаванне, але справа вялася так дрэнна, што адвакат Алекса, Робін Фелві, давёў адсутнасць складу парушэння. Услед за гэтым Хігінса хутка прызналі вінаватым у двух іншых вінавачаннях, якія раней яму не падаваліся. Фелві накіраваў 17 скаргаў на дзеянні WPBSA, але вынікам стала тое, што гэта арганізацыя зусім адмовілася ад разгляду якіх-небудзь скаргаў як з боку Хігінса, так і на паводзіны самога снукерыста.

Ужо ў той час (сярэдзіне 90-х) адзначаліся некаторыя праблемы Хігінса са здароўем, якія пасля прывялі да раку горла. І ўсё ж, у 1995 годзе ён дапамог еўрапейскай камандзе здабыць перамогу на прэстыжным Кубку Масконі  (англ.) — турніры па пулу.

У кваліфікацыі да чэмпіянату свету 1995 года, у 12 фрэйме матча супраць Тай Пічыта  (руск.) Хігінс зрабіў адзін са сваіх апошніх сэнчуры-брэйкаў у кар’еры. Па ходзе серыі ён набраў 103 ачкі, і перад чарговым ударам папрасіў рэферы адысці ўбок, бо той яму замінаў. Рэферы (Джон Уільямс  (англ.)) адмовіўся, вытлумачыўшы гэта тым, што ён не будзе добра бачыць выкананне ўдару. Завязалася даволі працяглая спрэчка, аднак урэшце Хігінс шчасна завяршыў брэйк на адзнацы ў 137 ачкоў. Алекс успрыняў гэта дасягненне вельмі эмацыйна: ён плакаў пасля сканчэння партыі[38].

Свой апошні матч у прафесійнай кар’еры Алекс згуляў у 1997 годзе ў Плімуце — гэта быў кваліфікацыйны раўнд на адзін з турніраў мэйн-тура. Ён прайграў з рахункам 1:5 і ў агрэсіўным стане быў выправаджаны пад кантролем паліцыі. Раніцай яго знайшлі на зямлі каля мясцовага начнога клуба — як сказаў сам Хігінс, на яго напаў невядомы і стукнуў жалезным прутм. Неўзабаве пасля гэтага Алекс, які займаў на той момант 156 месца ў прамежкавым рэйтынгу[8], абвясціў пра завяршэнне кар’еры.

Жыццё пасля прафесійнай кар’еры правіць

Першыя прыкметы хваробы, якая стала наступствам прыхільнасці да цыгарэт і алкаголю, з’явіліся ў Хігінса ў 1994 годзе. У 1996 годзе ў яго дыягнаставалі ракавую пухліну неба, і тады ж была зроблена першая аперацыя. Гэта не дапамагло перамагчы хваробу, і ў 1998 годзе Хігінс быў змушаны правесці каля 50 сеансаў радыетэрапіі  (руск.). Паўторнае лячэнне прыпыніла далейшае развіццё раку, але курс выпрамянення фактычна спаліў яго зубы, з-за чаго Алекс праз некаторы час ужо не мог есці цвёрдую ежу. Як і многія іншыя курцы, Хігінс пасля выяўлення раку падаў у суд на цыгарэтныя брэнды Embassy і Benson & Hedges — галоўных снукерных фундатараў, але ў выніку ён не атрымаў ніякай кампенсацыі[39].

Пасля завяршэння сваёй прафесійнай кар’еры Алекс часта крытыкаваў сучасных снукерыстаў, сцвярджаючы, што іх гульня «вельмі прадказальная» і «нудная». Параўноўваючы стыль цяперашніх гульцоў са сваім, ён казаў:

Калі па ТБ ідзе чэмпіянат свету, я павінен глядзець, я пачуваюся абавязаным глядзець. Але ўсё вельмі прадказальна. Думаю, розніца паміж мной і імі ў тым, што я думаў значна хутчэй. У мяне мазгі працавалі хутчэй, і я заўсёды быў на некалькі ўдараў наперадзе, быццам бы ў мяне за сталом працавала сістэма навігацыі. Вельмі хутка ацэньваў кожную сітуацыю, і таму ў мяне была хуткасць[40].

Нягледзячы на разбуранае ракам здароўе, практычна ўсё астатняе жыццё Хігінс працягваў ужываць алкаголь, асабліва свой улюбёны Гінэс. У 2004 годзе, у адным з інтэрв’ю на пытанне пра яго цяперашні лад жыцця Хігінс адказаў так:

Я думаю, вам трэба глядзець на рэчы так, як яно ёсць. Можа здацца, што калі я так шмат курыў, то я не мог так шмат піць. Маё горла апынулася ўражана ракам, але з маёй печанню ўсё ў парадку. Гэта факт, які кажа сам за сябе. Я нядаўна выпіў паўлітра Гінэса, і, калі гэта інтэрв’ю скончыцца, я пайду дапіваць астатнюю частку[41].

Хоць здароўе Хігінса працягвала паступова пагаршацца, ён спрабаваў вярнуцца да гульняў на прафесійных турнірах, але ўсе яго выступы ў 2005—2007 гадах на прафесійным чэмпіянаце Ірландыі скончыліся пасля першага ж матча — буйныя паразы ад Гары Хардымана, Джо Дэлані і Фергала О’Браена адпаведна. Хігінс таксама планаваў згуляць у кваліфікацыі на чэмпіянат свету 2003, але паводле некаторых прычын матч не адбыўся.

Потым Алекс працягваў гуляць у розных аматарскіх турнірах і праводзіць паказальныя гульні ў мясцовых клубах, каб зарабіць сабе на жыццё. У 2009 ён узяў удзел у чэмпіянаце свету па шасці чырвоным, аднак выйграў толькі адзін матч з чатырох і не выйшаў з групы. У маі таго ж года ён згуляў у аматарскім чэмпіянаце Ірландыі[42], а ў кастрычніку — у серыі «Легенды Снукера». Яго апошні афіцыйны матч адбыўся 8 красавіка 2010 года ў Тэатры Крусібл (Шэфілд) на яшчэ адным турніры для ветэранаў — Snooker Legends Tour. За некалькі дзён да гэтага Хігінс, які выпрабаваў праблемы з дыханнем, быў дастаўлены ў шпіталь, дзе ў яго выявілі пнеўманію[43].

Апошнія гады жыцця Хігінс правёў амаль у галечы, растраціўшы да гэтага вялікую частку свайго стану на алкаголь, цыгарэты і забаўкі. Ён жыў у маленькай кватэры ў Белфасце, якая была пададзена яму мясцовым прытулкам, і атрымваў дзяржаўную пенсію ў памеры 200 фунтаў стэрлінгаў штотыдзень[44]. У студзені 2009 у доме, дзе жыў Хігінс, адбыўся пажар, але Алекс не пацярпеў, нягледзячы на тое, што пажар пачаўся ноччу[45].

Пагаршала яго становішча і тое, што ён моцна схуднеў, і з часам яго самаадчуванне толькі пагаршалася — гэта было злучана з наступствамі лячэння раку. Апроч таго, з-за разрыву галасавых звязкаў да 2010 года Алекс мог гаварыць толькі паўшэптам[46]. Хігінс заяўляў, што нават хацеў скончыць самагубствам з-за свайго жудаснага стану[40][47]. Паведамлялася, што яму можна было дапамагчы, сабраўшы £ 20000 на ўсталёўку дваццаці чатырох адмысловых зубных імплантаў — яны б дазволілі яму нармальна харчавацца і не губляць далей масу цела. У красавіку 2010 года сябры Алекса абвясцілі кампанію па зборы сродкаў, але ўрэшце імпланты для аперацыі яму падарылі прадстаўнікі Манчэстэрскай стаматалагічнай кампаніі. І ўсё ж, наступнае абследаванне ў Іспаніі[48] паказала, што ён знаходзіцца ў гэтак дрэнным стане, што можа не перанесці аперацыю[49].

24 ліпеня 2010 года Алекс Хігінс памёр[50]. Яго знайшлі мёртвым у ложку ўласнай кватэры ў Белфасце. Прычынай смерці было названа некалькі фактараў: недаяданне, рак горла і пнеўманія. Было ўсталявана, што напярэдадні смерці Хігінс важыў 38 кілаграмаў[44]. Джымі Уайт, блізкі сябар Хігінса, сцвярджаў, што асноўнай прычынай смерці стала нежаданне Алекса есці[51].

На пахаванні Алекса ў яго родным горадзе прыйшлі мноства прыхільнікаў яго таленту, сябры і знаёмыя[52]. На паніхідзе, якая прайшла 2 жніўня ў саборы святой Ганны, былі Джымі Уайт, Стывен Хендры, Кен Доэрці і некаторыя іншыя вядомыя снукеристы, а таксама былая жонка Алекса, Лін, і яго дзеці — Ларэн і Джордан. Цела Хігінса было пахавана на могілкі Carnmoney Cemetery (Паўночны Белфаст)[53].

За некалькі месяцаў да смерці Хігінс планаваў узяць удзел у чэмпіянаце свету сярод ветэранаў, які адбыўся ў лістападзе 2010 года[54].

Асабістае жыццё правіць

Хігінс на працягу ўсёй сваёй кар’еры быў вядомы не толькі хуткай і цікавай гульнёй, але і схільнасцю злоўжываць алкаголем і тытунём, а таксама няўстойлівым характарам, што нярэдка прыводзіла яго да сварак і боек — па-за і падчас матчаў. Пры яго ўдзеле адбылося некалькі буйных скандалаў, сярод найболей заўважных — выпадкі на чэмпіянаце Вялікабрытаніі ў 1986 годзе і на чэмпіянаце свету ў 1990 годзе. Апроч таго, Хігінс быў вельмі азартным гульцом, і значную частку сваіх грошай марнаваў на казіно і падобныя гэтаму ўстановы.

Хоць Хігінс не займаўся дабрачыннай дзейнасцю, у 1983 годзе ён дапамог 12-гадоваму хлопчыку, яго заўзятару з Англіі. Хлопчык два месяцы знаходзіўся ў коме, і яго бацькі напісалі ліст Алексу з просьбай пра дапамогу. У адказ ён адправіў аўдыёзапіс са словамі падтрымкі і пажаданнямі, а пазней наведаў хлопчыка ў лякарні і паабяцаў, што як толькі ён акрыяе, яны згуляюць у снукер разам. Гэта пазней і адбылося[44].

У цэлым у Алекса Хігінса было негатыўнае стаўленне да прэсы[8]. Яны яшчэ больш ускладніліся пасля яго выступу на прэс-канферэнцыі ў 1990 годзе, калі Алекс, апроч іншага, звінаваціў журналістаў у перакручванні фактаў і ва ўварванні ў яго асабістае жыццё[55][56].

Хігінс быў даўнім і блізкім сябрам яшчэ аднаго «народнага чэмпіёна», Джымі Уайта, які дапамагаў яму ў складаных сітуацыях[51]. Таксама ён быў знакам са знакамітым футбалістам Джорджам Бэстам  (руск.) (Хігінса часам параўноўваюць з Бэстам за падабенства іх жыццёвага шляху)[57][58], акторам Оліверам Рыдам  (руск.)[59] і снукерыстам Роні О’Саліванам. Олівер Рыд быў прыяцелем Хігінса, і часта яны разам праводзілі час у барах. Вядомы выпадак, калі Рыд і Хігінс уладкавалі «матч», у якім адзін выпіў кактэйль з мыйнага сродку і рому, а іншы — сумесь віскі і адэкалону[12].

Алекс Хігінс быў двойчы жанаты. Першы раз ён жаніўся з аўстралійкай Карэ Хаслер у красавіку 1975 года (пазнаёміліся ў 1973 у Аўстраліі). Кара нарадзіла ад яго дзяўчынку Крыстэль[11], хоць пазней у аўтабіяграфіі Алекс напісаў, што не ўпэўнены ў гэтым сваім бацькоўстве[60]. Другой жонкай Хігінса была Лін Эвісан, з якой ён пазнаёміўся ў канцы 70-х у Манчэстэры[12]. Яны пражылі ў шлюбе 5 гадоў (1980—1985). Лін нарадзіла яму дачку Ларэн (1980) і сына Джордана (1983)[12]. Эвисон пазней сказала, што жыццё з Алексам было падобна на «жыццё ля края вулкана», але ў той жа час яна захавала нармальныя адносіны з ім і разам з дзецьмі наведвала ўжо хворага ракам Хігінса[12].

Алекс таксама некалькі гадоў пражыў з Шывон Кід, выпускніцай псіхалагічнага факультэта, а яшчэ пазней, у 1990-х — з Холі Хейз, але абодва разу супольнае жыццё сканчалася сваркамі. Кід пазнаёмілася з Хігінсам у 1987 годзе і спачатку апісвала яго як «самага далікатнага чалавека», якога калі-небудзь сустракала[38]. Аднак ужо праз два гады пасля гэтага яна заявіла паліцыі, што падпадала пад гвалт. Холі Хейз таксама не пражыла з ім доўга, аднойчы яна нават спрабавала скончыць з сабой[60]. Урэшце, пасля аднаго з канфліктаў Хейз стукнула яго нажом. Алекс адмовіўся даваць супраць яе сведчанні.

У 2007 годзе Хігінс напісаў сваю біяграфію, кніга атрымала назву «Вачамі Урагану. Мая гісторыя».

Па свайму рэлігійнаму перакананню Хігінс быў пратэстантам[61]. Ён сцвярджаў, што заўсёды верыў у Бога і разам з тым у паранармальныя здольнасці чалавека:

Я досыць моцна веру ў астралогію. Па знаку задыяка я — Рыбы. І быў адзін выпадак у маім дзяцінстве, які пераканаў мяне ў існаванні звышнатуральнага. Аднойчы, калі я не пайшоў у дзіцячы сад і застаўся ўдома, да нас прыйшла цыганка. Мая мама не верыла ў такія здольнасці, але яна дазволіла ёй паваражыць. Цыганка сказала, што ў нашай сям’і ёсць нехта вельмі таленавіты. Мама адказала, што гэта была мая сястра, бо яна ўмела вельмі добра спяваць. Але кабета сказала: «Не. Гэта не дзяўчынка. Гэта хлопчык». Гэты выпадак адбыўся, калі мне было 4 ці 5 гадоў, яшчэ да таго, як я пачаў гуляць у снукер[41].

Я веру ў Бога. Не хаджу ў царкву, але па-ранейшаму захоўваю Біблію, якую падарыла мне мама, калі мне было 15 гадоў. Я чытаў Біблію і сказаў сабе: «Ты можаш змагацца». Усё сваё жыццё я быў ваяром. Менавіта гэта і спыніла мяне[40].

Стыль гульні правіць

Алекс Хігінс заўсёды гуляў у атакуючы і вельмі «хуткі» снукер, але, нягледзячы на гэта, ён умеў рабіць і добрыя пазіцыйныя ўдары. Ён быў адным з нешматлікіх снукерыстаў, якія часта выкарыстоўваюць для пабудовы серый найболей складаныя варыянты[61]. Разам з тым, Хігінс меў унікальную тэхніку выканання ўдараў, якая значна адрозніваецца ад класічнай: падчас прыцэльвання яна складалася з дзіўных рухаў цела і крыху больш высокае, чым у іншых гульцоў, палажэнне цела[62].

Таксама быў незвычайным і сам працэс нанясення ўдару. За сталом Хігінс заўсёды рухаўся вельмі актыўна і хутка — у прыватнасці, дзякуючы гэтаму за ім і замацавалася мянушка «Ураган»[46]. Характэрна, што гэтыя стыль гульні і тэхніка Хігінса ўжываліся ім амаль без змен на працягу ўсёй яго кар'еры.

На думку спецыялістаў, гульня Алекса моцна залежала ад яго настрою. Будучы ў добрым настроі, ён мог з лёгкасцю перамагчы любога саперніка, і наадварот. Разам з тым, вядома шмат выпадкаў, калі Хігінс здзяйсняў неверагодныя камбэкі — да прыкладу, матч супраць Уайта на ЧС-1982 ці супраць Дэвіса на чэмпіянаце Брытаніі 1983.

Хігінс гаварыў, што часам падчас гульні ён адмыслова спрабаваў псіхалагічна націснуць на сапернікаў дзеля дасягнення сваёй мэты. Вядомы выпадак, калі перад матчам супраць Стывена Хендры ў 1991 годзе Алекс уважліва паглядзеў на яго і «папярэдзіў»: «Прывітанне, я — д'ябал»[63][64].

Снукер у выкананні Алекса Хігінса стаў правобразам стылю гульні Джымі Уайта і паслужыў пачатку кар'еры Роні О'Салівана[50][65]. І Уайт, і О'Саліван імкнуцца гуляць хутка, відовішчна і выкарыстоўваюць крутыя вінты ў сваіх ударах[66][67].

Хігінс быў праўшуном[68], але параўнальна нядрэнна мог гуляць і левай рукой.

Дасягненні ў кар'еры правіць

За сваю кар'еру Хігінс выйграў звыш 20 прафесійных турніраў — адзін з самых высокіх паказнікаў на той час. Згуляўшы ў чатырох фіналах чэмпіянатаў свету, ён выйграў 2 з іх; апроч таго, Алекс двойчы перамагаў на самым прэстыжным нерэйтынгавым турніры[69] — Мастэрс, і адзін раз — на чэмпіянаце Вялікабрытаніі.

Самым важным спартовым дасягненнем Алекса Хігінса стала перамога на чэмпіянаце свету 1982 года. Вылучаецца і яго знакаміты клірэнс у 69 ачкоў, які потым яшчэ вельмі доўга паўтаралі па тэлебачанні як адзін з лепшых у гісторыі снукера[70].

Гэта серыя стала навочным узорам яго пабудовы брэйкаў і прыкладам таго, як ён мог гуляць пад псіхалагічным ціскам.

Сам Хігінс неаднаразова казаў, што яму прыналежыць вялікая роля ў папулярызацыі снукера:

Думаю, я быў самым натуральным і харызматычным гульцом з усіх, калі-небудзь якія бралі кій у рукі. Думаю, часам мая прысутнасць у стала проста гіпнатызавала. Захоплівала. Я гэта кажу не для таго, каб пацешыць сваё эга. Гэта людзі мне кажуць. Яны кожны дзень спыняюць мяне на вуліцы са словамі «калі ты вернешся, Алекс, калі пакажаш гэтым пасярэднасцям, што сцвярджаюць, што з'яўляюцца снукерыстамі, як трэба гуляць у гэту гульню?» Я кажу, што цяпер здароўе не дазваляе. Але я хацеў бы[46].

Хігінс зрабіў 81 сэнчуры-брэйк у рамках прафесійных спаборніцтваў, што з'яўляецца адносна невялікім паказнікам па сучасных мерках, аднак, улічваючы малую колькасць праводжаных тады турніраў, гэта нядрэнны вынік. Найлепшы для сябе брэйк у прафесійнай кар'еры Хігінс зрабіў на British Open 1985  (руск.) — серыя склала 142 ачкі. Падлічана, што Алекс Хігінс зарабіў на снукеры каля 4 мільёнаў фунтаў стэрлінгаў[44].

Характэрна таксама, што некаторы час Хігінс на высокім роўні гуляў і ў пул — у прыватнасці, у 1995 годзе ён, у складзе еўрапейскай зборнай, стаў уладальнікам Кубка Масконі. А ў 1991 ён браў удзел у чэмпіянаце свету па трыкшоту.

Нягледзячы на тое, што Хігінс у цэлым выйграў менш турніраў, чым Рэй Рыярдан ці Стыў Дэвіс (абодва гэтыя гульцы дамінавалі на абсалютнай большасці буйных спаборніцтваў у 70-я і 80-я гады адпаведна)[71][72], яго дагэтуль адносяць да лепшых снукерыстаў за ўсю гісторыю гульні — перадусім дзякуючы яго папулярнасці і таленту[73]. У дакументальным фільме 2002 года Клайва Эвертана  (англ.) Дэвіс апісваў Хігінса як «адзінага па-сапраўднаму геніяльнага снукериста»[74]. У той жа час Вілі Торн пісаў у аўтабіяграфіі, што «Хігінса няможна лічыць вялікім гульцом, але яго прыродныя здольнасці вырабілі сапраўдную рэвалюцыю ў спорце і паднялі ровень гульні на сусветнай арэне ў 1970-х — 1980-х гадах»[62][75]. Сам Эвертан палічыў, што Дэвіс і Рыярдан, якія дамінавалі кожны па дзесяцігоддзі, былі «занадта паслядоўныя і стабільныя» для таго, каб Алекс мог іх увесь час перамагаць.

Рэкорды правіць

Хігінс усталяваў некалькі сусветных рэкордаў і іншых характэрных дасягненняў у снукеры. У свой час ён стаў наймалодшым чэмпіёнам свету і першым за ўсю гісторыю снукера, якія прабіліся праз кваліфікацыю[39]. Таксама яму даволі доўгі час прыналежаў узроставы рэкорд па выкананні максімальнага брэйку: ён зрабіў серыю ў 147 ачкоў у 16 гадоў. У 1976, у паказальным матчы супраць Вілі Торна Алекс зрабіў адзін з першых клірэнсаў з выкарыстаннем свабоднага шара — брэйк склаў 146 ачкоў. Пры пабудове гэтай серыі Хігінс па адным разе згуляў карычневы і зялёны, 10 раз чорны і 5 — ружовы[76]. А ў адной з паказальных гульняў 70-х Алекс зрабіў сэнчуры ў 118 ачкоў ледзь больш за за дзве хвіліны (2 м. 4 хв.)[12] — гэта значна хутчэй, чым аналагічны брэйк Тоні Драга на чэмпіянаце Вялікабрытаніі 1996 года (брэйк Драга лічыцца самым хуткім на афіцыйных спаборніцтвах)[77].

Выступленні на турнірах трайной кароны правіць

Ніжэй пададзена статыстыка выступаў Алекса Хігінса на трох асноўных турнірах сезона — чэмпіянаце свету, чэмпіянаце Вялікабрытаніі і Мастарс.

Абазначэнні
не гуляў у фінальнай стадыі/не браў удзел у турніры выбыў у # раўндзе
14 чвэрцьфінал 12 паўфінал
Ф фіналіст П пераможца
турнір не праводзіўся
Гады 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997
ЧС П 12 14 12 Ф 14 Ф П 12
ЧВ 12 12 14 Ф 14 Ф П Ф 12
Мастэрс 14 14 12 П Ф Ф П 12 14 14 Ф 1/4

Фіналы турніраў правіць

Рэйтынгавыя турніры: 6 (1 перамога, 5 паразаў) правіць

Легенда
Чэмпіянат свету (1–2)
Чэмпіянат Вялікабрытаніі (0–1)
Іншыя (0–2)
Вынік Год Турнір Апанент у фінале Лік
1 Параза 1976 Чэмпіянат свету Рыярдан, Рэй  Рэй Рыярдан 16:27
2 Параза 1980 Чэмпіянат свету Торбурн, Кліф  Кліф Торбурн 16:18
3 Перамога 1982 Чэмпіянат свету Рыярдан, Рэй  Рэй Рыярдан 18:15
4 Параза 1984 Чэмпіянат Вялікабрытаніі Дэвіс, Стыў  Стыў Дэвіс 8:16
5 Параза 1988 Гран-пры Дэвіс, Стыў  Стыў Дэвіс 6:10
6 Параза 1990 Адкрыты чэмпіянат Брытаніі Чэйпран, Боб  Боб Чэйпран 8:10

Мастэрс: 5 (2 перамогі, 3 паразы) правіць

Вынік Год Турнір Апанент у фінале Лік
1 Перамога 1978 Мастэрс Торбурн, Кліф  Кліф Торбурн 7:5
2 Параза 1979 Мастэрс Мэнс, Пэры  Пэры Мэнс 4:8
3 Параза 1980 Мастэрс Грыфітс, Тэры  Тэры Грыфітс 5:9
4 Перамога 1981 Мастэрс Грыфітс, Тэры  Тэры Грыфітс 9:6
5 Параза 1987 Мастэрс Тэйлар, Дэніс  Дэніс Тэйлар 8:9

Прафесійныя снукерныя турніры: 51 (24 перамогі, 27 паразаў) правіць

Легенда
Рэйтынгавыя турніры (1–5)
Нярэйтынгавыя турніры (23–22)
Вынік ПДВ Дата Турнір Апанент у фінале Лік
Перамога 1 8 студзеня 1972 Чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў Ры, Джэйкі  Джэйкі Ры 28:12
Параза 1 1972 Парк Драйв (вясна) Спэнсэр, Джон  Джон Спэнсэр 3:4
Перамога 2 1972 Men of the Midlands Спэнсэр, Джон  Джон Спэнсэр 4:2
Перамога 3 26 лютага 1972 Чэмпіянат свету, Бірмінгем, Англія Спэнсэр, Джон  Джон Спэнсэр 37:32
Параза 2 1972 Парк Драйв (восень) Спэнсэр, Джон  Джон Спэнсэр 3:5
Перамога 4 1973 Men of the Midlands Рыярдан, Рэй  Рэй Рыярдан 5:3
Перамога 5 22 снежня 1974 Адкрыты чэмпіянат Уотні, Лідс, Англія Дэвіс, Фрэд  Фрэд Дэвіс 17:11
Параза 3 1975 Ірландскі турнір, Дублін, Ірландыя Спэнсэр, Джон  Джон Спэнсэр 7:9
Перамога 6 1975 Адкрыты чэмпіянат Канады, Канада Палмэн, Джон  Джон Палмэн 15:7
Параза 4 1976 Ірландскі турнір, Дублін, Ірландыя Спэнсэр, Джон  Джон Спэнсэр 0:5
Параза 5 24 красавіка 1976 Чэмпіянат свету, Манчэстэр, Англія Рыярдан, Рэй  Рэй Рыярдан 16:27
Перамога 7 11 мая 1976 Canadian Club Masters, Лідс, Англія Рыярдан, Рэй  Рэй Рыярдан 6:4
Параза 6 1976 Адкрыты чэмпіянат Канады, Таронта, Канада Спэнсэр, Джон  Джон Спэнсэр 9:17
Перамога 8 1977 Ірландскі турнір, Дублін, Ірландыя Рыярдан, Рэй  Рэй Рыярдан 5:3
Перамога 9 5 верасня 1977 Адкрыты чэмпіянат Канады, Таронта, Канада Спэнсэр, Джон  Джон Спэнсэр 17:14
Параза 7 21 снежня 1977 Кубак Драй Блэктарн, Лондан, Англія Фэйган, Пэтсі  Пэтсі Фэйган 2:4
Перамога 10 4 лютага 1978 Чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў, Белфаст, Паўночная Ірландыя Тэйлар, Дэніс  Дэніс Тэйлар 21:7
Перамога 11 10 лютага 1978 Мастэрс, Лондан, Англія Торбурн, Кліф  Кліф Торбурн 7:5
Перамога 12 1978 Чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў, Белфаст, Паўночная Ірландыя Фэйган, Пэтсі  Пэтсі Фэйган 21:13
Параза 8 3 лістапада 1978 Champion of Champions, Лондан, Англія Рыярдан, Рэй  Рэй Рыярдан 9:11
Параза 9 26 студзеня 1979 Мастэрс, Лондан, Англія Мэнс, Пэры  Пэры Мэнс 4:8
Перамога 13 21 лютага 1979 Толі Кобальд Класік, Іпсвіч, Англія Рыярдан, Рэй  Рэй Рыярдан 5:4
Перамога 14 1979 Чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў, Белфаст, Паўночная Ірландыя Фэйган, Пэтсі  Пэтсі Фэйган 21:12
Параза 10 7 студзеня 1980 Класік, Манчэстэр, Англія Спэнсэр, Джон  Джон Спэнсэр 3:4
Параза 11 9 лютага 1980 Мастэрс, Лондан, Англія Грыфітс, Тэры  Тэры Грыфітс 5:9
Перамога 15 1980 Толі Кобальд Класік, Іпсвіч, Англія Тэйлар, Дэніс  Дэніс Тэйлар 5:4
Параза 12 1980 Чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў, Белфаст, Паўночная Ірландыя Тэйлар, Дэніс  Дэніс Тэйлар 15:21
Перамога 16 28 лютага 1980 Залаты кубак Брытаніі, Дэрбі, Англія Рыярдан, Рэй  Рэй Рыярдан 5:1
Перамога 17 1980 Padmore / Super Crystalate International, Вэст Бромвіч, Англія Мэнс, Пэры  Пэры Мэнс 4:2
Параза 13 5 мая 1980 Чэмпіянат свету, Шэфілд, Англія Торбурн, Кліф  Кліф Торбурн 16:18
Перамога 18 17 мая 1980 Pontins Camber Sands, Кэмбер Сэндс, Англія Тэйлар, Дэніс  Дэніс Тэйлар 9:7
Параза 14 29 лістапада 1980 Чэмпіянат Вялікабрытаніі, Прэстан, Англія Дэвіс, Стыў  Стыў Дэвіс 6:16
Перамога 19 1 лютага 1981 Мастэрс, Лондан, Англія Грыфітс, Тэры  Тэры Грыфітс 9:6
Параза 15 13 сакавіка 1982 Чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў, Колрэйн, Паўночная Ірландыя Тэйлар, Дэніс  Дэніс Тэйлар 13:16
Перамога 20 16 мая 1982 Чэмпіянат свету, Шэфілд, Англія Рыярдан, Рэй  Рэй Рыярдан 18:15
Параза 16 26 верасня 1982 Мастэрс Шатландыі, Глазга, Шатландыя Дэвіс, Стыў  Стыў Дэвіс 4:9
Параза 17 4 снежня 1982 Чэмпіянат Вялікабрытаніі, Прэстан, Англія Грыфітс, Тэры  Тэры Грыфітс 15:16
Перамога 21 13 сакавіка 1983 Чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў, Белфаст, Паўночная Ірландыя Тэйлар, Дэніс  Дэніс Тэйлар 16:11
Перамога 22 4 снежня 1983 Чэмпіянат Вялікабрытаніі, Прэстан, Англія Дэвіс, Стыў  Стыў Дэвіс 16:15
Параза 18 2 снежня 1984 Чэмпіянат Вялікабрытаніі, Прэстан, Англія Дэвіс, Стыў  Стыў Дэвіс 8:16
Параза 19 31 сакавіка 1985 Айрыш Мастэрс, Кіл, Ірландыя Уайт, Джымі  Джымі Уайт 5:9
Параза 20 11 красавіка 1985 Чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў, Белфаст, Паўночная Ірландыя Тэйлар, Дэніс  Дэніс Тэйлар 5:10
Параза 21 1985 Карлсбэрг Чэлендж, Дублін, Ірландыя Уайт, Джымі  Джымі Уайт 3:8
Параза 22 13 мая 1986 Чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў, Белфаст, Паўночная Ірландыя Тэйлар, Дэніс  Дэніс Тэйлар 7:10
Параза 23 21 верасня 1986 Мастэрс Шатландыі, Глазга, Шатландыя Торбурн, Кліф  Кліф Торбурн 8:9
Параза 24 1 лютага 1987 Мастэрс, Лондан, Англія Тэйлар, Дэніс  Дэніс Тэйлар 8:9
Параза 25 1988 Нярэйтынгавая серыя WPBSA – Этап 1, Глазга, Шатландыя Уілкінсан, Гэры  Гэры Уілкінсан 4:5
Параза 26 23 кастрычніка 1988 Гран-пры, Рэдынг, Англія Дэвіс, Стыў  Стыў Дэвіс 6:10
Перамога 23 1989 Чэмпіянат Ірландыі сярод прафесіяналаў, Антрым, Паўночная Ірландыя Мак-Лафлін, Джэк  Джэк Мак-Лафлін 9:7
Перамога 24 1989 Айрыш Мастэрс, Кіл, Ірландыя Хендры, Стывен  Стывен Хендры 9:8
Параза 27 4 сакавіка 1990 Адкрыты чэмпіянат Брытаніі, Дэрбі, Англія Чэйпран, Боб  Боб Чэйпран 8:10

Месцы ў сусветным рэйтынгу правіць

Сезон Месца Розніца
1976/77 2  —
1977/78 5 ↓ 3
1978/79 7 ↓ 2
1979/80 11 ↓ 4
1980/81 4 ↑ 7
1981/82 10 ↓ 6
1982/83 2 ↑ 8
1983/84 5 ↓ 3
1984/85 9 ↓ 4
1985/86 9 → 0
1986/87 6 ↑ 3
1987/88 9 ↓ 3
1988/89 17 ↓ 8
1989/90 24 ↓ 7
1990/91 14 ↑ 10
1991/92 120 ↓ 106
1992/93 72 ↑ 48
1993/94 61 ↑ 11
1994/95 48 ↑ 13
1995/96 51 ↓ 3
1996/97 99 ↓ 48

Заўвагі правіць

  1. Alexander Gordon (' Alex'; ' Hurricane') Higgins // Dictionary of Irish BiographyRIA.
  2. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 снежня 2014.
  3. http://www.belfasttelegraph.co.uk/news/local-national/northern-ireland/video-last-footage-of-alex-higgins-shows-cupboards-stacked-with-foodbut-he-couldnrsquot-eat-a-bite-14920839.html
  4. Скончался Алекс Хиггинс // Eurosport 1 — 1989.
  5. Alex Higgins obituary (англ.). The Guardian (25 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  6. Alex Higgins's popularity down to 'rare magnetism', says Steve Davis (англ.). Daily Telegraph (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  7. Terry Griffiths says Alex Higgins was like a warrior (англ.)(недаступная спасылка). The Sun (26 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  8. а б в Народный брюзга (руск.). Top-Snooker (30 верасня 2008 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  9. а б в г д Ирландский ураган (руск.). Чемпионат.ру (27 ліпеня 2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  10. Alex Higgins (англ.)(недаступная спасылка). Talksnooker (2008 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  11. а б Hurricane warning (англ.). Irish Independent (19 кастрычніка 2002 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  12. а б в г д е How the hurricane finally blew himself out: How Alex Higgins's charisma was matched only by his talent for violent self-destruction (англ.). Mail Online (26 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  13. Чемпионат мира 1972 (англ.)(недаступная спасылка). Global Snooker (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  14. A brief history of the World Professional Championship (англ.)(недаступная спасылка). Архіў Крыса Цёрнера (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 16 красавіка 2013. Праверана 21 студзеня 2016.
  15. а б в Irish Professional Championship (англ.)(недаступная спасылка). Архив Криса Тёрнера (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 16 лютага 2012. Праверана 21 студзеня 2016.
  16. а б Men of the Midlands (англ.)(недаступная спасылка). Архив Криса Тёрнера (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 16 лютага 2012. Праверана 21 студзеня 2016.
  17. Чемпионат мира 1973 (англ.)(недаступная спасылка). Global Snooker (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  18. Alex Higgins (англ.). Pro Snooker Blog (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  19. Benson & Hedges Ireland Tournament (англ.)(недаступная спасылка). Архіў Крыса Цёрнера (2008 год). Архівавана з першакрыніцы 16 лютага 2012. Праверана 21 студзеня 2016.
  20. а б Мировой рейтинг (англ.)(недаступная спасылка). Архив Криса Тёрнера (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  21. Чемпионат мира 1977 (англ.)(недаступная спасылка). Global Snooker (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  22. Чемпионат мира 1978 (англ.)(недаступная спасылка). Global Snooker (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  23. Мастэрс 1979, студзень, Wembley Conference Centre. Top-Snooker (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  24. История турнира Мастерс (руск.). Eurosport (12 студзеня 2008 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  25. 1980: Thorburn outguns Higgins (англ.). BBC Sport (12 красавіка 2002 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  26. Клифф Торбурн (англ.). World Snooker (2010 год).
  27. ALEX HIGGINS DIES: A LEGEND, A REBEL, A COMPLETE ONE-OFF (англ.). Snooker Scene Blog (24 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  28. а б в г д Мировой рейтинг (1975/76 — 1989/90) (англ.)(недаступная спасылка). Архив Криса Тёрнера (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 8 чэрвеня 2012. Праверана 21 студзеня 2016.
  29. 1981 Masters Results (англ.). Snookerdatabase (2007 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  30. Клайв Эвертон — история Крусибла (англ.)(недаступная спасылка). BBC Sport. Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  31. 1982 World Open Results (англ.). Snookerdatabase (2007 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  32. Various Snooker Records (англ.). Архив Криса Тёрнера (2010 год).
  33. Нягледзячы на тое, што на некаторых матчах на Далёкім Усходзе было больш гледачоў, дакладная іх колькасць не ўсталявана, і таму афіцыйна рэкорд не пабіты.
  34. Чемпионат мира 1983 (англ.)(недаступная спасылка). Global Snooker (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  35. Benson & Hedges Masters Finals (англ.). Snooker (21 верасня 2009 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  36. 1988 Grand Prix Results (англ.). Snookerdatabase (2007 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  37. Obituary: Alex Higgins (англ.). BBC Sport (24 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  38. а б Алекс 'Ураган' Хиггинс (англ.). The Daily Telegraph (25 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  39. а б Алекс Хиггинс. Ты был в этом городе первым… (руск.). Top-Snooker (25 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  40. а б в Алекс Хиггис: Я хотел умереть (руск.). Top-Snooker (28 красавіка 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  41. а б Alex Higgins: You Ask The Questions (англ.)(недаступная спасылка). The Independent (22 студзеня 2004 года). Архівавана з першакрыніцы 26 снежня 2009. Праверана 21 студзеня 2016.
  42. Higgins goes back to his roots (англ.). BBC Sport (9 мая 2009 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  43. Alex 'Hurricane' Higgins admitted to hospital after long battle with cancer (англ.). Mail Online (2 красавіка 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  44. а б в г Alex 'Hurricane' Higgins dies, aged 61 (англ.). The Daily Telegraph (25 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  45. Алекс Хиггинс: выживший в пожаре (руск.). Top-Snooker (1 лютага 2009 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  46. а б в Философия Алекса Хиггинса (руск.). Top-Snooker (9 лютага 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  47. Alex Higgins ‘thought about suicide' (англ.). Belfast Telegraph (26 красавіка 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  48. Барри Хирн: Алекс был ужасно азартным игроком (руск.). Top-Snooker (25 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  49. Проблемы Алекса Хиггинса (руск.). Top-Snooker (3 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  50. а б Алекс Хиггинс — 1949—2010 (руск.)(недаступная спасылка). Top-Snooker (24 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  51. а б Alex Higgins starved to death - Jimmy White on loss of his friend the Hurricane (англ.). The Daily Mirror (26 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  52. Alex Higgins funeral: Tributes to snooker legend with 'heart of a lion' (англ.). The Guardian (2 жніўня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  53. Funeral service for Alex Higgins at Belfast cathedral (англ.). BBC News (2 жніўня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  54. SENIORS SET FOR WORLD CHAMPIONSHIP (англ.). Snooker Scene Blog (19 красавіка 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  55. http://www.youtube.com/watch?v=mTcMhcd8lJM (англ.). YouTube (9 чэрвеня 2008 года).
  56. Алекс Хиггинс, с днём рождения! Часть третья. Закат (руск.). Журнал «Бильярд Спорт» (18 сакавіка 2009 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  57. Дань памяти Алексу Хиггинсу (англ.). UTV News (25 июля 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  58. Alex Higgins: Should he be given a memorial like George Best and Joey Dunlop? (англ.). UTV News (25 июля 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  59. 'The finest ever snooker player': Tributes pour in for Alex Higgins after Hurricane finally blows out following cancer battle (англ.). Mail Online (25 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  60. а б Love life of a snooker legend (англ.). The Sun (29 мая 2007 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  61. а б Биография: Алекс «Ураган» Хиггинс (англ.). Helium (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  62. а б Алекс Хиггинс (руск.)(недаступная спасылка). Top-Snooker (2009 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  63. Алекс Хиггинс: «Я все еще здесь!» (руск.). Top-Snooker (31 кастрычніка 2009 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  64. Remembering the Hurricane (англ.). BBC Sport (25 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  65. Alex Higgins: The genius (англ.). Belfast Telegraph (26 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  66. Jimmy White (англ.). Pro Snooker Blog (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  67. Bad Boys: Ronnie O'Sullivan (англ.). BBC Sport (7 мая 2003 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  68. Алекс Хиггинс (Alex Higgins) (руск.). ProBilliard (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  69. The Masters (англ.)(недаступная спасылка). Архіў Крыса Цёрнера (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2012. Праверана 21 студзеня 2016.
  70. Alex Higgins: Electrifying on the table, combustible off it (англ.). The Independent (25 ліпеня 2010 года).
  71. Then and Now: Ray Reardon (англ.). Eurosport (2 сакавіка 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  72. Стив Дэвис (англ.). World Snooker (2010 год).
  73. Alex Higgins dies after long battle with cancer (англ.). The Guardian (24 ліпеня 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  74. Blowing up a storm (англ.). BBC Sport (17 красавіка 2001 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  75. Вилли Торн, и Дерек Марсден. (2004). Double or Quits: The Willie Thorne Story. Ліверпул: bigbluetube. pp. 140–141. ISBN 0-9545-8411-2.
  76. Мировые рекорды снукера (англ.). Snooker (2010 год). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 студзеня 2016.
  77. Уходящим ветеранам посвящаю. Часть первая. Тони Драго. (руск.). Eurosport (7 лютага 2008 года). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 12 студзеня 2022.

Бібліяграфія правіць

Зноскі

Спасылкі правіць