Алканы
Алканы (таксама насычаныя вуглевадароды, парафіны, аліфатычныя злучэнні) — ацыклічныя вуглевадароды лінейнай або разгалінаванай будовы, якія змяшчаюць толькі простыя сувязі і ўтвараюць гомалагічны рад з агульнай формулай CnH2n+2.
Алканы з'яўляюцца насычанымі вуглевадародамі і ўтрымоўваюць максімальна магчымы лік атамаў вадароду. Кожны атам вугляроду ў малекулах алканаў знаходзіцца ў стане sp3-гібрыдызацыі - усё 4 гібрыдныя арбіталі атама С роўныя па форме і энергіі, 4 электронныя аблокі накіраваныя ў вяршыні тэтраэдра пад вугламі 109 ° 28 '. За кошт адзінарных сувязяў паміж атамамі С магчыма свабоднае кручэнне вакол вугляроднай сувязі. Тып вугляроднай сувязі - σ-сувязі, сувязі малапалярныя і дрэнна палярызуемыя. Даўжыня вугляроднай сувязі - 0,154 нм.
| Гамалагічны рад алканаў (першыя 10 членаў) | ||
|---|---|---|
| Метан | CH4 | CH4 |
| Этан | CH3—CH3 | C2H6 |
| Прапан | CH3—CH2—CH3 | C3H8 |
| Бутан | CH3—CH2—CH2—CH3 | C4H10 |
| Пентан | CH3—CH2—CH2—CH2—CH3 | C5H12 |
| Гексан | CH3—CH2—CH2—CH2—CH2—CH3 | C6H14 |
| Гептан | CH3—CH2—CH2—CH2—CH2—CH2—CH3 | C7H16 |
| Актан | CH3—CH2—CH2—CH2—CH2—CH2—CH2—CH3 | C8H18 |
| Нанан | CH3—CH2—CH2—CH2—CH2—CH2—CH2—CH2—CH3 | C9H20 |
| Дэкан | CH3—CH2—CH2—CH2—CH2—CH2—CH2—CH2—CH2—CH3 | C10H22 |