Англа-дацкая вайна
Англа-дацкая вайна 1807—1814 гадоў — вайна Вялікабрытаніі супраць Даніі. З'яўлялася часткай напалеонаўскіх войн.
| Англа-дацкая вайна | ||||
|---|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Напалеонаўскія войны | ||||
 | ||||
| Дата | 16 жніўня 1807—1814 | |||
| Месца | Данія-Нарвегія, Паўночнае мора, Дацкія пралівы, Балтыйскае мора | |||
| Прычына | Кантынентальная блакада | |||
| Вынік | Перамога Вялікабрытаніі і Швецыі | |||
| Змены |
Нарвегія перайшла ад Даніі да Швецыі; Гельгаланд перайшоў ад Даніі да Вялікабрытаніі; Ліквідацыя Дацка-нарвежскай уніі; Заснаванне Шведска-нарвежскай уніі. |
|||
| Праціўнікі | ||||
|
||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||||
У 1807 годзе Данія прыняла рашэнне далучыцца да кантынентальнай блакады. Імкнучыся прадухіліць гэта, Вялікабрытанія вырашыла здзейсніць прэвентыўны ўдар і накіравала свой флот да дацкіх берагоў. 16 жніўня 1807 года каля Капенгагена быў высаджаны дэсант. Дзеяннямі брытанскага флота і дэсанта сталіца Даніі была блакіравана. Пасля бязлітаснага артылерыйскага абстрэлу, 7 верасня гарнізон Капенгагена склаў зброю. Брытанцы захапілі ўвесь дацкі ваенны флот, але ўрад Даніі адмовіўся капітуліраваць і звярнулася за дапамогай да Францыі.
У канцы кастрычніка 1807 года быў складзены франка-дацкі ваенны саюз, і Данія афіцыйна далучылася да кантынентальнай блакады.
Толькі 4 лістапада 1807 года Англія афіцыйна абвясціла вайну Даніі. 7 лістапада вайну Англіі таксама абвясціла Расія, прымушаная да гэтага кроку ўмовамі Тыльзіцкага міру.
Рэальных ваенных дзеянняў паміж праціўнікамі не вялося. У 1808 годзе на баку Вялікабрытаніі ў вайну ўступіла Швецыя, але асноўныя падзеі разгарнуліся на ўсходзе, дзе падчас руска-шведскай вайны 1808—1809 гадоў шведы былі разгромлены рускімі войскамі.
Развязка вайны наступіла толькі ў 1814 годзе, калі павалілася напалеонаўская імперыя і Данія пазбавілася магутнага заступніка.
Па ўмовах Кільскага міру Данія прызнала сваю паразу і саступіла Швецыі Нарвегію, а Вялікабрытаніі — востраў Гельгаланд, захоплены брытанцамі яшчэ ў 1807 годзе. У цэлым англа-дацкая вайна адмоўна адбілася на эканамічным і палітычным становішчы Даніі.