Андраш Хегедзюш (венг.: Hegedüs András; 31 кастрычніка 1922, Сілшаркань — 23 кастрычніка 1999, Будапешт) — венгерскі камуністычны палітык перыяду Мацьяша Ракашы.

Андраш Хегедзюш
венг.: Hegedüs András
дэпутат Нацыянальнага сходу Венгрыі[d]
4 лістапада 1945 — 9 сакавіка 1957
member of the Provisional National Assembly[d]
24 чэрвеня 1945 — 3 лістапада 1945
прэм’ер-міністр Венгрыі
18 красавіка 1955 — 24 кастрычніка 1956
Папярэднік Імрэ Надзь
Пераемнік Імрэ Надзь
Minister of State-farms[d]
5 студзеня 1952 — 6 чэрвеня 1952
Пераемнік Андраш Хегедзюш
Minister of State-farms[d]
6 чэрвеня 1953 — 4 ліпеня 1953
Папярэднік Андраш Хегедзюш
Пераемнік György Pogácsás[d]
Нараджэнне 31 кастрычніка 1922(1922-10-31)[1][2][…]
Смерць 23 кастрычніка 1999(1999-10-23)[3] (76 гадоў)
Месца пахавання
Партыя
Адукацыя
Навуковая ступень доктарская ступень[d][5]
Дзейнасць палітык, сацыёлаг
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Нарадзіўся ў беднай сям’і; рана страціў бацьку Шандара Хегедзюша, выхоўваўся маці Ідай Гечэні. Сярэднюю адукацыю атрымаў у евангелічнай школе ў Сілшаркані, пры падтрымцы мясцовага святара здолеў паступіць у грамадзянскую школу ў Шопране. У 1941 годзе скончыў Евангелічны ліцэй у Шопране. Восенню таго ж года паступіў на чыгуначны факультэт Будапешцкага тэхналагічнага ўніверсітэта, рыхтаваўся стаць інжынерам-чыгуначнікам.

Знаёмства з дзеячамі моладзевага падполля Ферэнцам Донатам і Белай Салаі ў 1942 годзе прывяло Хегедзюша ў шэрагі нелегальнай Венгерскай камуністычнай партыі, якая вяла падпольную барацьбу супраць аўтарытарнага рэжыму Хорці. Хегедзюш наладзіў працу партыйнай ячэйкі ва ўніверсітэце, завошта ў жніўні 1944 года быў арыштаваны і асуджаны на два гады пазбаўлення волі, аднак ужо ў лістападзе 1944 года яму атрымалася бегчы і вярнуцца ў антыфашысцкае Супраціўленне. 24 чэрвеня 1945 быў дэлегаваны ў склад Часовага нацыянальнага сходу. З 1948 па 1949 год — супрацоўнік аддзела сельскай гаспадаркі і паведамлення Венгерскай партыі працы (ВПП), які пасля ўзначальваў да 1951 года. У 1951—1956 гадах член Палітбюро, Цэнтральнага камітэта і сакратарыята партыі.

Нягледзячы на сваю маладосць і неспрактыкаванасць, займаў пасаду прэм'ер-міністра Венгрыі ў 19551956 гадах. Ракашы прызначыў яго на гэту пасаду ў якасці кампраміснай фігуры заміж свайго галоўнага канкурэнта Імрэ Надзя. Падпісаў Варшаўскі дагавор ад імя ВНР. Бег у СССР 28 кастрычніка 1956 года — на пяты дзень паўстання 1956 года[6].

Вярнуўся ў Венгрыю ў 1958 годзе, але больш не браў удзел у палітыку, выкладаў сацыялогію. Сваю навуковую дзейнасць пачаткаў у Інстытуце эканомікі Венгерскай акадэміі навук (1958—1961), потым пераведзены намеснікам Камітэта статыстыкі Венгрыі (1961—1963). З 1963 па 1968 год узначальваў заснаваную ім жа Сацыялагічную даследчыцкую групу (пасля Інстытут сацыялогіі) пры Венгерскай акадэміі навук, а таксама быў рэдактарам выданні «Рэальнасць» (Valóság); з 1966 года выкладаў ва Універсітэце эканомікі імя Карла Маркса.

У 1968 годзе супольна з некалькімі калегамі засудзіў увод войскаў Арганізацыі Варшаўскага дагавора ў Чэхаславакію для падаўлення Пражскай вясны. У выніку яму забаранілі далей выкладаць сацыялогію і Хегедзюш пачаў працаваць галоўным навуковым саветнікам у міністэрстве прамысловасці Венгрыі. У 1973 годзе быў выключаны з камуністычнай партыі і звольнены з міністэрства. З 1975 года выйшаў на пенсію па ўзросту, у 1982 годзе змог аднавіцца выкладчыкам ва Універсітэце эканомікі. Выступіў супраць поўнамаштабнага ўкаранення капіталістычных адносін падчас «шокавай тэрапіі». У 1990 годзе арганізаваў Рабочую акадэмію, якую ўзначальваў да сваёй смерці ў 1999 годзе.

Зноскі

  1. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 2 мая 2014.
  2. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  3. Meghalt Hegedüs AndrásMagyar Hírlap Kft., 1999. — ISSN 1786-478X
  4. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
  5. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 29 сакавіка 2015.
  6. Джоанна Гранвилл (Johanna Granville), Первый Домино The First Domino: International Decision Making During the Hungarian Crisis of 1956, Texas A & M University Press, 2004. ISBN 1-58544-298-4.