Аргенцінцы
Аргенцінцы (саманазва - argentinos, ад назвы краіны) — народ у Паўднёвай Амерыцы, асноўнае насельніцтва Аргенціны. Як народ, аргенцінцы сфарміраваліся ў выніку масавай міграцыі еўрапейцаў, пераважна галісійцаў, баскаў, італьянцаў, іспанцаў , да 1/4 з цэнтральнай і ўсходняй Еўропы (украінцы, беларусы), а таксама арабаў. Колькасць - больш 40 млн. чалавек. (2008). Жывуць таксама ва Уругваі, Парагваі, Чылі, Мексіцы, ЗША. Большасць вернікаў - каталікі. Мова - іспанская (аргенцінскі варыянт), раманскай групы індаеўрапейскай моўнай сям'і.
| Аргенцінцы | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||
| Саманазва | Argentinos | |||||||||||||||||
| Колькасць | 41 млн. чал. | |||||||||||||||||
| Рассяленне |
 Аргенціна:40,1 млн.  Іспанія: 229 009  ЗША:144 023  Ізраіль: 43 718  Бразілія: 25 826  Уругвай: 23 943  Канада: 14 877 |
|||||||||||||||||
| Этнічныя мовы | іспанская | |||||||||||||||||
| Традыцыйныя рэлігіі (канфесіі) | каталіцтва | |||||||||||||||||
| Расавы тып | еўрапеоідная раса | |||||||||||||||||
| Геаграфічна-моўная група | раманскія народы | |||||||||||||||||
| Блізкія этнасы | лацінаамерыканцы, іспанцы | |||||||||||||||||
.jpg)
Этнагенез правіць
Да прыходу іспанцаў тэрыторыю сучаснай Аргенціны засялялі індзейцы розных культурных тыпаў:
1) шматлікія народы перадгор'яў Анд, якія зведалі ўплыў кечуа, якія стварылі культуру Дыягіта, займаліся земляробствам;
2) індзейцы Чака , паляўнічыя і збіральнікі (групы тоба, матакі, тупі, аравакаў);
3) народы міжрэчча Параны, Уругвая і дэльты Ла-Платы (група гуарані і інш), якія займаліся падсечна-агнявым земляробствам;
4) індзейцы Пампы і Патагоніі (тэуэльчэ, араўканы), паляўнічыя на страўсаў і гуанака;
5) агнязямельцы (она, яганы, алакалуф).
Іспанская каланізацыя пачалася ў XVI стагоддзі. Яна ішла з боку Чылі, Перу і Парагвая. У атрадах заваёўнікаў было шмат метысаў. У далейшым у фарміраванні аргенцінцаў ўдзельнічалі іспанцы, крэолы (прамыя нашчадкі іспанцаў, якія нарадзіліся ў Амерыцы), метысы, негры і мулаты. Індзейцы хутка выміралі або змешваліся з іншымі групамі. У прыбярэжным раёне этнаўтваральнымі групамі сталі крэолы, якія узначалілі рух за незалежнасць, і змешанае насельніцтва Пампа - пастухі гауча. Пасля Вайны за незалежнасць (1810-1826) з'явілася паняцце аргенцінскага народа, а крыху пазней - аргенцінскай нацыі.
У канцы XIX - пачатку XX стагоддзяў вырасла іміграцыя з еўрапейскіх краін, у асноўным з блізкіх па мове Іспаніі і Італіі, прычым іміграцыя з апошняй пераважала (з 1857 па 1940 год у краіну перасялілася 2 мільёны іспанцаў і 3 мільёны італьянцаў, 2 мільёны складалі імігранты з іншых краін Еўропы). Раслі тэмпы урбанізацыі і развіцця прамысловасці. Насельніцтва краіны рэзка вырасла з 1,9 мільёна жыхароў ў 1869 годзе да 7,9 мільёна ў 1914. У наступныя гады рост насельніцтва знізіўся, дэмаграфічная абстаноўка стабілізавалася.
Літаратура правіць
- Аргенцінцы // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0036-6 (т.1).