Аэрапорт Тбілісі імя Шата Руставелі

Міжнародны аэрапорт Тбілісі імя Шата Руставелі[2] (груз. თბილისის შოთა რუსთაველის სახელობის საერთაშორისო აეროპორტი) (IATA: TBSICAO: UGTB), раней Міжнародны аэрапорт Нова-Аляксееўка — галоўны міжнародны аэрапорт Грузіі, размешчаны за 17 км на паўднёвы ўсход ад сталіцы Тбілісі.

Аэрапорт Тбілісі імя Шата Руставелі
ІАТА: TBSІКАА: UGTB
Інфармацыя
Краіна
Эксплуатант TAV Airports Holding[d]
Вышыня НУМ 495 м
Сайт tbilisiairport.com
Карта
' (Грузія)
'
'
Узлётна-пасадачныя палосы
Нумар Памеры (м) Пакрыццё
13R/31L 3,000 бетон
Статыстыка
Гадавы пасажырапаток 2 998 785[1]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя правіць

Першы будынак тэрмінала аэрапорта быў пабудаваны ў 1952 годзе. Па праекце архітэктара В. Берыдзэ ў стылі сталінскай архітэктуры будынак меў план паверха з сіметрычнымі восямі і манументальны рызаліт у выглядзе порціка. Два бакавыя крылы мелі аркатуры ў вялікім ордару. Новы будынак тэрмінала быў скончаны ў 1990 годзе, спраектаваны ў інтэрнацыянальным стылі[3]. У 1981 годзе аэрапорт Тбілісі быў 12-м па велічыні аэрапортам Савецкага Саюза, з 1 478 000 пасажырамі на так званых цэнтральных лініях, гэта значыць на рэйсах, якія злучалі Тбілісі з гарадамі іншых савецкіх рэспублік[4]. У 1998 годзе колькасць пасажыраў скарацілася да 230 000 у год[5].

Міжнародны аэрапорт Тбілісі эксплуатуецца TAV з кастрычніка 2005 года. У Грузіі кампанія таксама працуе з аэрапортам Батумі на 20-гадовы тэрмін, пачынаючы з мая 2007 года[6] холдынг TAV Airports, які валодае 76 % акцый аператара аэрапорта Тбілісі TAV Urban Georgia, дамовіўся з грузінскімі дзяржаўнымі Аб’яднанымі аэрапортамі Грузіі аб рэканструкцыі невыкарыстоўванай узлётна-пасадачнай паласы, адной з дзвюх узлётна-пасадачных палос у аэрапорце Тбілісі. Старая ўзлётна-пасадачная паласа была рэканструявана і пашырана ў адпаведнасці са стандартамі ІКАО і правіламі кода F, і аэрапорт атрымаў магчымасць прымаць усе тыпы самалётаў, уключаючы Boeing 747-8, Airbus A380-800, Ан-225 і Ан-124[7].

Пасажырапаток у аэрапорце за 2009—2016 гады патроіўся да 2,2 мільёнаў пасажыраў.

Агляд правіць

У лютым 2007 года быў завершаны праект рэканструкцыі з будаўніцтвам новага міжнароднага тэрмінала, паркоўкі, добраўпарадкаваннем перона, рулёжнай дарожкі і ўзлётна-пасадачнай паласы і набыццём наземнага абсталявання. Пабудавана чыгуначная сувязь з цэнтрам горада. Двойчы ў дзень цягнікі адпраўляюцца ў кожным з кірункаў[8]. Праспект Джорджа Буша вядзе ад аэрапорта[9] да цэнтра Тбілісі[10].

Аэрапорт мае сучасны і функцыянальны дызайн. Ён распрацаваны, каб забяспечыць аптымальную плынь пасажыраў і багажу са стаянкі да самалётаў на 25 000 м² агульнай карыснай плошчы. Ёсць магчымасці для будучых пашырэнняў без перапынення працы тэрмінала. Ён мае высокатэхналагічныя сучасныя сістэмы, якія ўлічваюць зручнасць пасажыраў і эфектыўнасць працы тэрміналаў на ўсіх функцыянальных прасторах. Продаж прадуктаў харчавання і напояў ажыццяўляецца ў 7 пунктах, штат супрацоўнікаў складае 75 чалавек, у той час як паслугі Duty Free прадастаўляецца ў чатырох крамах[11]. Агульны кошт праекта склаў 90,5 млн долараў ЗША. Прапускная магчымасць будынка тэрмінала складае 2,8 мільёна пасажыраў у год[12]. Агенцтвам-выканаўцам і заказчыкам праекта з’яўляецца TAV Urban Georgia.

На працягу 2016 года была ўзноўлена асноўная ўзлётна-пасадачная паласа аэрапорта і абсталявана новымі навігацыйнымі агнямі, што павысіла ўзровень бяспекі ўзлётна-пасадачнай паласы. Таксама былі дададзены ліхтары аховы ўзлётна-пасадачнай паласы, святлодыёдныя сігналы прыпынку і кіруючыя знакі на ўсіх пазіцыях, якія ўтрымліваюцца на галоўнай узлётна-пасадачнай паласе аэрапорта. Сістэма прызямлення прыбораў таксама была абноўлена да CAT II, што дазваляе самалётам садзіцца ў дрэнных умовах надвор’я. Была абноўлена сістэма кіравання і маніторынгу асвятлення аэрадрома, уключаючы ўстаноўку новых сігналаў на ўсіх чатырох рулёжных дарогах[13].

У 2016 годзе з-за павелічэння пасажырскага попыту TAV Georgia пачала будаўніцтва новага тэрмінала прыбыцця. Новы тэрмінал быў адкрыты прэм’ер-міністрам Грузіі Георгіем Квірыкашвілі, прэзідэнтам холдынга TAV Сані Сенарам, міністрам транспарту, марскіх зносін і камунікацый Турцыі Ахметам Арсланам і міністрам эканомікі і ўстойлівага развіцця Грузіі Гіоргіем Гахарыем 26 верасня 2017 года. Новы комплекс інтэграваны з існуючым будынкам тэрмінала і павялічыў прапускную здольнасць аэрапорта да 4 мільёнаў пасажыраў штогод. Тэрмінал заняў агульную плошчу 12 000 м² і абсталяваны стаянкай на пяць самалётаў[14].

Новая наземная лінія метро Тбілісі, якая звязвае аэрапорт з горадам, была анансавана ў кастрычніку 2018 года. Прапанаванае пашырэнне звяжа аэрапорт са станцыяй Самгоры ў якасці пункта перасадкі з першай лініяй. Будаўніцтва павінна было пачацца ў канцы 2019 года[15].

Авіякампаніі і напрамкі правіць

Пасажырскія правіць

Авіякампанія Пункты прызначэння
Aegean Airlines Афіны
Air Arabia Шарджа
Air Astana Алматы, Нур-Султан[16]
Air France Сезонны: Парыж (Шарль дэ Голь)[17]
airBaltic Рыга
Aircompany Armenia Гюмры, Ерэван
AnadoluJet Анкара, Стамбул (Сабіхі Гёкчэн)[18]
Arkia Сезонны: Тэль-Авіў (Бен-Гурыён)[19]
Белавія Мінск
Buta Airways Баку[20][21]
China Southern Airlines Пекін (Дасін),[22] Урумчы[23]
Eurowings Сезонны: Дзюсельдорф[24]
flydubai Дубай[25]
Georgian Airways Амстердам, Берлін, Кіеў (Барыспаль), Лондан Гатвік, Парыж (Шарль дэ Голь), Тэль-Авіў (Бен-Гурыён),[26] Вена, Ерэван[27]
Сезонныя: Бахрэйн, Барселона,[28] Батумі, Балоння, Прага
Gulf Air Бахрэйн
Israir Airlines Сезонныя: Тэль-Авіў (Бен-Гурыён)
Jazeera Airways Кувейт[29]
LOT Polish Airlines Варшава (Шапен)
Lufthansa Мюнхен
MyWay Airlines Тэль-Авіў (Бен-Гурыён)
Pegasus Airlines Стамбул (Сабіхі Гёкчэн)[30]
Qatar Airways Доха
SCAT Airlines Актау
SkyUp Харкаў,[31] Кіеў (Барыспаль), Львоў,[31] Адэса[31]
Sun d'Or Тэль-Авіў (Бен-Гурыён)
Turkish Airlines Стамбул
Ukraine International Airlines Кіеў (Барыспаль)
Uzbekistan Airways Ташкент[32]

Грузавыя правіць

Авіякампанія Пункты прызначэння
Cargolux Баку, Куала-Лумпур, Люксембург, Сінгапур, Тайвань (Таоюань)
Silk Way Airlines Баку
Turkish Cargo Бухарэст,[33] Стамбул

Статыстыка правіць

 
Зала вылету
 
Заезд на першы паверх і рэгістрацыя
 
Трэці паверх выкарыстоўваецца для адпраўлення
 
Цягнік на станцыі аэрапорта Тбілісі, які збіраецца адправіцца ў цэнтр
Штогадовая статыстыка пасажыраў [34]
2019
3 692 202
03,1 %
2018
3 808 619
20,4 %
2017
3 164 139
40,5 %
2016
2 252 535
22,0 %
2015
1,847,111
17,3 %
2014
1 575 386
9,7 %
2013
1 436 046
17,8 %
2012
1,219,175
15,2 %
2011
1 058 679
28,7 %
2010
0 822 772
17,1 %
2009
0 702916
01,7 %
2008
0 714 976
16,1 %
2007
0 615 873
08,5 %
2006
0 567 402
03,7 %
2005
0 547 150

Зноскі

  1. https://gcaa.ge/2022-%E1%83%AC%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%97-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%98-%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98-88-%E1%83%98%E1%83%97-%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D-%E1%83%9B%E1%83%92%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98-85-%E1%83%98%E1%83%97-%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%90/
  2. თბილისის აეროპორტს შოთა რუსთაველის სახელი მიენიჭა Interpressnews Georgia
  3. Baulig, Josef; Maia Mania; Hans Mildenberg; Karl Ziegler (2004). Architekturführer Tbilisi [нямецкая і грузінская]. Landeshauptstadt Saarbrücken/Technische Universität Kaiserslautern. p. 70. ISBN 3-936890-39-0.
  4. Sagers, Matthew; Thomas Maraffa. "Soviet Air-Passenger Transportation Network". American Geographical Society: 269. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  5. "Global transport". Chartered Institute of Transport in the UK. 1998. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  6. Civil Georgia. Civil.Ge - TAV Gets Tbilisi Airport Operation Extension for Planned USD 65m Investment(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 лютага 2015. Праверана 31 мая 2021.
  7. tbilisiairport.com - TAV Georgia to invest $65 million in Tbilisi Airport(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 13 сакавіка 2016. Праверана 31 мая 2021.
  8. "Traffic General Schedule". Georgian Railway.
  9. "Tbilisi International Airport". Airport-Tbilisi. Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 11 верасня 2018. Праверана 25 лістапада 2022.
  10. "Tbilisi Officials Name Street After Bush".
  11. Tbilisi Airport Terminal Information(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 6 ліпеня 2007. Праверана 31 мая 2021.
  12. Terminal features(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 красавіка 2016. Праверана 31 мая 2021.
  13. Tbilisi Airport's New Arrivals Terminal, Tbilisi, Georgia. airport-technology.com.
  14. https://sputnik-georgia.ru/Tbilisi/20170926/237488250/Novyj-terminal-Tbilisskogo-ajeroporta-oficialno-otkryt.html
  15. A new metro, railway and electric cars: promises made to the Georgian public a week before elections (22 кастрычніка 2018).
  16. L, J (19 February 2015). "Air Astana Adds Seasonal Astana – Tbilisi Link June – August 2015". Airline Route. Праверана 20 February 2015.
  17. Mammadova, Tamilla (12 February 2020). "Air France to resume Tbilisi-Paris direct flights". Trend.Az [англійская]. Праверана 12 February 2020.
  18. Liu, Jim (10 January 2020). "Turkish Airlines files selected service transition to AnadoluJet in S20". Routesonline. Праверана 10 January 2020.
  19. Arkia.com
  20. Buta Airways preliminary operation from Sep 2017 (англ.). routesonline.com (5 ліпеня 2017). Праверана 10 July 2017.
  21. "Azerbaijan's low-cost Buta Airways launches flights in Tbilisi". agenda.ge. 15 August 2017. Праверана 17 August 2017.
  22. Karsaulidze, Eka (20 June 2016). "New Tbilisi-Beijing Flight to Begin in September". Georgia Today. Праверана 22 June 2016. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 2 снежня 2020. Праверана 31 мая 2021.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 2 снежня 2020. Праверана 31 мая 2021.
  23. "თბილისის აეროპორტში მგზავრებს "კორონავირუსზე" ამოწმებენ". imedinews.ge. 25 January 2020. Праверана 26 January 2020. Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 26 студзеня 2020. Праверана 31 мая 2021.
  24. Wert, Jakob (9 April 2021). "Eurowings to launch its first ever routes to Russia, Georgia". International Flight Network. International Flight Network (IFN). Праверана 14 May 2021.
  25. Flydubai launches Tbilisi flights. gulfnews.com. Праверана Mar 6, 2020.
  26. Liu, Jim (7 September 2018). "Georgian Airways adds new routes in S19". Routesonline. Праверана 7 September 2018.
  27. "Georgian Airways Destinations". georgian-airways.com/ [англійская]. Праверана 2018-01-11.
  28. Georgian Airways to Start Direct Flight to 5 New European Cities in 2018(недаступная спасылка). Georgia Today on the Web. Архівавана з першакрыніцы 20 кастрычніка 2020. Праверана 30 March 2018.
  29. "Kuwait's Jazeera Airways to launch Tbilisi flights in June". Agenda.ge. 19 March 2018. Праверана 14 September 2018.
  30. Scheduled Flight Search. Pegasus Airlines. Праверана 29 May 2012.
  31. а б в The maximum of Georgia: SkyUp announces more flights from Kyiv and regions. skyup.aero (26 лютага 2021).
  32. Uzbekistan Airways adds Tbilisi service from mid-July 2019. Routesonline (22 красавіка 2019). Праверана 22 April 2019.
  33. https://boardingpass.ro/turkish-cargo-va-zbura-regulat-la-bucuresti-cu-a330f-din-4-noiembrie-2020/
  34. Tbilisi Airport - Airport Statistics(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 красавіка 2018. Праверана 31 мая 2021.

 

Спасылкі правіць