Вікіпедыя

Баі за Эр-Раку (2013)

Баі за Эр-Раку — баявыя дзеянні за кантроль над сірыйскім горадам Эр-Рака на поўначы краіны, падчас грамадзянскай вайны ў Сірыі.

Баі за Эр-Раку
Асноўны канфлікт: Грамадзянская вайна ў Сірыі
Сітуацыя ў горадзе на кастрычнік 2013 года. пад кантролем сірыйскай арміі пад кантролем апазіцыі
Сітуацыя ў горадзе на кастрычнік 2013 года.
пад кантролем сірыйскай арміі
пад кантролем апазіцыі
Дата 3 сакавіка — 6 сакавіка 2013 года[1]
Месца Рака, Сірыя
Вынік Перамога апазіцыі
Праціўнікі
Камандуючыя
Брыгадны генерал Халед аль-Халабі (кіраўнік бяспекі правінцыі Эр-Рака)[2]
генерал-маёр Хасан Джалілі (губернатар правінцыі)[2]
Сулейман Сулейман (генерал бяспекі правінцыі партыі Баас)[2] 		Абу Саад Хадрах (камандзір Фронту ан-Нусра)
Сілы бакоў
400 салдат ~7000 баевікоў[3]
Страты
40 — 50 забітых 39 забітых[4], 300 палонных[5]
Агульныя страты
каля 100 грамадзянскіх загінулі

Баі вяліся паміж атрадамі Свабоднай арміі (ССА) і ўрадавымі войскамі Сірыйскай арабскай арміі (САА). 6 сакавіка 2013 гады горад быў узяты мяцежнікамі, усяго за некалькі дзён. Аднак ужо да жніўня сілы апазіцыі былі выцеснены з Эр-Ракі баевікамі ІДІЛ, якія фактычна зрабілі горад сталіцай «Ісламскай дзяржавы».

Перадгісторыя правіць

Асноўны артыкул: Арабская вясна

Эр-Рака першапачаткова не была падкантрольна паўстанцам. У самім горадзе яшчэ ў пачатку Арабскай вясны назіраўся нязначны лік дэманстрацый, але хутка яны спыніліся. Грамадзянскія пратэсты тут, у поўнай меры, заставаліся мірнымі да канца 2012 года. Акрамя таго, праўрадавыя настроі мясцовых плямён і прысутнасць больш за паўмільёна бежанцаў з месцаў баявых дзеянняў у краіне, галоўным чынам з Ідліба, Дэйр-эз-Зора і Алепа, узмацнілі меркаванне сірыйскага ўрада, што Эр-Рака адносна бяспечны горад ад апазіцыйных хваляванняў. У гонар гэтага прэзідэнт Башар Асад наведаў яго, каб памаліцца ў адной з яго мячэцяў на Курбан-байрам у чэрвені 2012 года[6].

Пачатак сутыкненняў правіць

Групоўкі ўзброенай апазіцыі праніклі ў мухафазу праз ўсходнюю Сірыю ў канцы 2012 года. Гэта прывяло да гвалту, здзяйсняемага і ўрадавымі сіламі, і апазіцыйнымі групоўкамі. Дзесяткі людзей, абвінавачаных урадам ва ўдзеле ў тэрарыстычных групоўках, былі забіты ў інцыдэнтах у рэгіёне Кахтанія недалёка ад горада. Таксама артабстрэл накрыў бензазаправачных станцыю ў горадзе Эт-Тэль-эль-Аб’яд; праўрадавыя СМІ паспяшаліся назваць здарэнне тэрактам[6].

Да сакавіка 2013 года сірыйская апазіцыя ўжо кантралявала большую частку поўначы Сірыі, але ўсё яшчэ не магла ўсталяваць кантроль над найбуйнейшым горадам. Мяцежнікі запланавалі наступленне, каб захапіць Эр-Раку, дзе ўрадавыя войскі маглі даць адпор апазіцыі[7][8].

Узяцце горада апазіцыяй правіць

Сілы паўстанцаў (галоўным чынам ісламісцкія брыгады), якія знаходзіліся ў прыгарадах Эр-Ракі, пачалі прасоўванне з поўначы і занялі пазіцыі каля паўночнай ўезду ў горад паміж 3 і 5 сакавіка[9]. Апазіцыянеры ціснулі армію і захапілі кантроль над галоўнай плошчай горада 4 сакавіка, і сімвалічна знеслі вялікую пазалочаную статую былога прэзідэнта Сірыі Хафеза аль-Асада, памерлага бацькі дзеючага прэзідэнта[10].

Згодна з ліванскай газетай «аль-Ахбар», хоць горад быў акружаны і не меў значных сіл урадавых войскаў, але тое, што ён паў ўсяго толькі за некалькі гадзін — з’яўляецца ненармальным. Выданне паведаміла, што раніцай брыгады Мунтасір Білі і аль-Нусры адбілі ў сірыйскіх узброеных сіл КПП на ўсходнім уездзе ў горад і ўвесь усходні раён, у той час як афіцэры сірыйскай ваеннай паліцыі і памежнай службы вывозілі маёмасць з цэнтра Ракі ў штаб 17-й дывізіі, без усялякага пераследу з боку апазіцыянераў[2].

Мяцежнікі таксама штурмавалі дом губернатара правінцыі Хасана Джалала, захапіўшы яго разам з кіраўнікамі Эр-Ракі і аддзяленнем партыі «Баас» Сулеймана аль-Сулеймана[8].

Урадавыя сілы адступілі з горада на захад і ва ўсходнім кірунку, а таксама спыніліся ў 60 км ад Эр-Ракі ў правінцыйным аэрапорце[9]. Сірыйскія ваенна-паветраныя сілы выканалі авіяналёты супраць мяцежнікаў у горадзе пасля яго падзення[11].

5 сакавіка з’явілася відэазапіс, на якой прысутнічалі Хасан Джалал і Сулейман аль-Сулейман, акружаныя радаснымі паўстанцамі[12].

Горад узялі Свабодная армія Сірыі, Фронт ан-Нусра, Ахрар аш-Шам (частка Сірыйскага ісламскага фронту) і брыгада Хутай бін аль-Яман.

Пры захопе горада быў забіты вярхоўны камандуючы аль-Нусры ў мухафазе Эр-Рака, а таксама галоўны правінцыйны палявы камандзір Ахрар аш-Шам. Начальнік паліцыі Эр-Ракі быў таксама забіты. Некаторыя жыхары прасілі мяцежнікаў потым застацца ў горадзе, баючыся адплаты ўрадавых сіл[12].

Апошнія ячэйкі лаялісцкага супраціву ў горадзе былі ліквідаваны 6 сакавіка, калі апазіцыянеры захапілі некалькі ключавых будынкаў бяспекі, дзе хаваліся ўрадавыя войскі, пасля чаго Сірыйскі цэнтр маніторынгу за выкананнем правоў чалавека (СЦМПЧ) афіцыйна абвясціў, што Эр-Рака цалкам знаходзіцца пад кантролем паўстанцаў[10][13][14].

Наступствы правіць

Пасля захопу паўстанцамі Эр-Ракі Ваенна-паветранымі сіламі Сірыі былі здзейснены 25 авіяналётаў на горад у спробе зрушыць апазіцыйныя сілы. Усяго былі забіты 39 чалавек, у тым ліку 17 у баі на галоўнай плошчы. Па меншай меры 10 з забітых былі пацверджаны як паўстанцы[15][4].

Сірыйская армія паслала вайсковае падмацаванне з ваеннай базы Эт-Табка, але СЦМПЧ паведаміў, што мяцежнікі перахапілі яго[16][17].

Некаторыя захопленыя ўрадавыя салдаты былі публічна пакараны смерцю ісламскімі баевікамі.

Па паведамленнях BBC, у выніку чарговай паветранай атакі сірыйскай авіяцыі 10 сакавіка 2013 загінула яшчэ 14 чалавек[18].

4 красавіка паведамлялася, што мяцежнікі Свабоднай сірыйскай арміі акружылі 17-ю дывізію недалёка ад Эр-Ракі. Сірыйскія армейскія крыніцы паведамілі, што 80 салдат былі забіты і 250 паранены ў баях. Адзначалася, што шмат параненых памерлі ад гангрэны[19].

20 мая, паводле СЦМПЧ, апазіцыйны кіраўнік горада быў выкрадзены[20].

Узяцце горада атрадамі ІДІЛ правіць

17 жніўня 2013 года «Ісламская дзяржава» абвясціла, што яе байцы спыняюць удзельнічаць у бітве з акружанай 17-й дывізіяй[21]. Без бою заняўшы горад, атрады ІДІЛ заняліся фарміраваннем ўласных адміністрацыйных устаноў.

25 ліпеня 2014 года «Ісламская дзяржава» ўзяла пад свой кантроль і месца размяшчэння 17-й дывізіі, якая знаходзілася вельмі далёка ад асноўных сіл сірыйскай урадавай арміі і ўжо не магла супраціўляцца добра ўзброенаму праціўніку.

Бітва за Эр-Раку (2017) правіць

Асноўны артыкул: Бітва за Эр-Раку (2017)

Вечарам 5 сакавіка 2016 года, у выніку сутыкненняў баевікоў «Ісламскай дзяржавы» і мясцовых жыхароў, тры раёны Ракі на час былі вызвалены ад улады ІДІЛ. На адным з мастоў горада быў вывешаны сцяг Сірыйскай Арабскай Рэспублікі[22]. Аднак ужо на 7 сакавіка сілы паўстанцаў вычарпаліся і над горадам зноў паднялі чорны сцяг Халіфата.

18 мая 2016 года самалёты амерыканскіх інтэрвентаў скінулі на горад улёткі з заклікам да мірных грамадзянам яго пакінуць (у адказ баевікі ІД забаранілі жыхарам Ракі пакідаць горад)[23].

З 19 мая ў паўночных раёнах правінцыі пачалося засяроджванне «Дэмакратычных сілаў Сірыі» (ДСС, SDF) для вызвалення адміністрацыйнага цэнтра. Па некаторых дадзеных, была створана групоўка колькасцю 20 тыс. чалавек, узмоцненая бранятэхнікай. Да 21 мая атрады ДСС захапілі шэраг населеных пунктаў і цяпер знаходзіліся ўсяго ў 35 км на поўнач ад горада.

Заўвагі правіць

  1. ↑ Rebels look to extend gains from Raqqa | News , Middle East(недаступная спасылка). The Daily Star (6 красавіка 2013). Архівавана з першакрыніцы 1 кастрычніка 2018. Праверана 30 жніўня 2013.
  2. ↑ а б в г Firas al-Hakkar (8 November 2013). "The Mysterious Fall of Raqqa, Syria's Kandahar". al-Akhbar. Архівавана з арыгінала 19 кастрычніка 2017. Праверана 27 November 2013. {{cite news}}: Невядомы параметр |deadurl= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка) Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 кастрычніка 2017. Праверана 7 верасня 2019.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 кастрычніка 2017. Праверана 7 верасня 2019.
  3. ↑ "Los rebeldes quieren forzar el colapso del régimen en el este de Siria" [Spanish]. El Mundo. 19 April 2013. Праверана 22 November 2015.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: невядомая мова (link)
  4. ↑ а б 39 killed in air raids in Syria city of Raqqa as attacks intensify. Independent.ie (18 лістапада 2010).
  5. ↑ Stack, Liam. Syrian Rebels Interview Captured Government Officials. Syria: Thelede.blogs.nytimes.com. Праверана 8 сакавіка 2013.
  6. ↑ а б Syria: Raqqa Lies in Ruins(недаступная спасылка). Al-Monitor (6 сакавіка 2013). Архівавана з першакрыніцы 4 ліпеня 2015.
  7. ↑ "Syria rebels capture northern Raqqa city". Al Jazeera English. March 5, 2013.
  8. ↑ а б Adnan, Duraid; Gladstone, Rick (March 4, 2013). "Syrian Soldiers Killed in Iraq, as War Grows". New York Times.
  9. ↑ а б Yacoub, Khaled. Syria opposition says captures eastern city of Raqqa(недаступная спасылка). Reuters. Архівавана з першакрыніцы 17 лістапада 2015. Праверана 7 верасня 2019.
  10. ↑ а б Syria rebels capture northern Raqqa city – Middle East. Al Jazeera English.
  11. ↑ Syria’s rebels: We have captured Raqqa | News , Middle East(недаступная спасылка). The Daily Star. Архівавана з першакрыніцы 27 красавіка 2020. Праверана 7 верасня 2019.
  12. ↑ а б Syria crisis: Raqqa governor held by rebels 'as city falls'. BBC News (5 сакавіка 2013).
  13. ↑ "Syrian activists say rebels seize security buildings in Raqqa, declare it 1st 'liberated' city". Fox News. 6 March 2013.
  14. ↑ Ben Hubbard, Associated Press. Activists: Syrian regime bombs rebel-held city (10 сакавіка 2013). Праверана 14 December 2014.
  15. ↑ About 140 were killed yesterday in the final outcome is.
  16. ↑ U.N. agency: Syrian refugee figure hits 1 million. USA Today (6 сакавіка 2013).
  17. ↑ Syrian Rebels Capture Raqqa Governor, Reports Say. International Business Times (5 сакавіка 2013).
  18. ↑ BBC News - Syria refugee numbers may triple this year - UN. BBC News. Праверана 14 December 2014.
  19. ↑ Al Arabiya, Syrian regime troops appeal for immediate aid in Al-Raqqa, 4 April 2013.
  20. ↑ Syria's Raqa opposition chief kidnapped, NGO says(недаступная спасылка) (20 мая 2013). Архівавана з першакрыніцы 17 лістапада 2015. Праверана 14 December 2014.
  21. ↑ The Southern Front, Part II. NOW (17 жніўня 2013). Праверана 17 August 2013.(недаступная спасылка)
  22. ↑ Жители столицы ИГ восстали против боевиков // РИА Новости, 6 марта 2016
  23. ↑ Боевики ИГ запретили жителям Ракки покидать город // Лента.ру, 21 мая 2016
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Баі_за_Эр-Раку_(2013)&oldid=4636828"