Беларусы Аўстраліі
Беларусы Аўстраліі — беларуская дыяспара, уключае грамадзян Аўстраліі беларускага паходжання, а таксама грамадзян Беларусі, якія жывуць у Аўстраліі. Дзейнічае Федэральная рада беларускіх арганізацый у Аўстраліі.
Гісторыя правіць
Беларусы як нацыянальная супольнасць з'явіліся ў Аўстраліі ў выніку паваеннай хвалі эміграцыі 1945–1949 гг. У гэты перыяд каля 3000 беларусаў іміграваў у Аўстралію, большасць з іх пакінулі Еўропу па палітычных прычынах. Не ўсе з іх прыйшлі з Беларусі; яны таксама прыйшлі з многіх краін, дзе яны пасяліліся пасля Другой сусветнай вайны. На самай справе, большасць з іх з Заходняй Германіі і Аўстрыі, але многія беларусы таксама прыйшлі з Вялікабрытаніі, Францыі, Італіі, Бельгіі, Даніі і іншых краін Паўднёвай Амерыкі і Паўночнай Афрыкі. Гэтыя імігранты былі былыя ваеннапалонныя польскіх і савецкіх армій, людзі, якія працавалі ў Германіі (остарбайтэры) падчас Другой сусветнай вайны, былыя эмігранты, што пакінулі Беларусь неўзабаве пасля вайны ці ў 1939 годзе, калі Саветы напалі на Польшчу, бежанцы, якія беглі з Беларусі ў 1943 ці 1944 г., перабежчыкі і дысідэнты пасля Другой сусветнай вайны. У 1980-х і 1990-х хвалі беларусаў, якія эмігрыравалі ў Аўстралію, адносна меншыя у параўнанні з папярэднімі хвалямі. Людзі эмігрыравалі па палітычных, эканамічных і сямейных абставінах (уз'яднацца з сем'ямі, якія ўжо жылі ў Аўстраліі). Тым не менш, большасць з гэтых імігрантаў яўрэйскага паходжання. Перапіс 1981 налічыў 7328 беларусаў, якія жывуць у Аўстраліі, але перапіс 1990 зарэгістраваў толькі 4277 беларусаў ў краіне.
Другая сустрэча правіць
Другая Сустрэча Беларусаў Аўстраліі адбылася 29 снежня 1977 г. — 2 студзеня 1978 г. у Сіднеі. Яе праграма нагадвала папярэднюю: таксама ўсё пачалося з прывітальнага пасяджэння з канцэртам у Беларускім культурна-грамадскім клубе, на наступны дзень — адпачынак за горадам, затым дзень нарады арганізацый, а ўвечары — Навагодні баль, далей — набажэнства і вялікі развітальны канцэрт.
Трэцяя сустрэча правіць
Трэцюю Сустрэчу Беларусаў Аўстраліі прымала Адэлаіда 5–9 студзеня 1979 г. Месца правядзення, безумоўна, наклала свой адбітак на змест мерапрыемстваў, хаця структурна праграма была падобная да папярэдніх. Праўда, Навагодні баль замяніла асаблівая адэлаідская Калядная куцця ды разнастайная мастацкая праграма з удзелам спеўных і танцавальных груп і асобных выканаўцаў. З ЗША прыехалі госці гэтай Сустрэчы — Ванда Махнач і Раіса Станкевіч. Упершыню на мерапрыемстве прысутнічаў дэлегат ад Заходняй Аўстраліі Аляксандар Мароз-старэйшы.
Шостая сустрэча правіць
Шостая Сустрэча беларусаў у Аўстраліі адбылася ў Адэлаідзе 5–9 студзеня 1985 г. і была прысвечана тэме «Беларуская гістарычная спадчына». Новым старшынёй выканаўчага камітэта рады быў абраны Аўген Груша, які застаецца на гэтай пасадзе і на пачатку XXI ст.
Дэмаграфія правіць
Паводле ацэнак, беларускіх імігрантаў у Аўстраліі каля 4000 (гэтая ацэнка ўключае толькі фактычных імігрантаў, а не людзей беларускага паходжання, якія нарадзіліся ў Аўстраліі). Дакладную колькасць беларускіх аўстралійцаў цяжка вызначыць, так як гістарычна перапіс і іміграцыйныя статыстыка не прызнае беларусаў у асобную катэгорыю. Многія з іх былі зарэгістраваныя як рускія ці палякі, у залежнасці ад рэгіёна Беларусі, у якой яны нарадзіліся.
Былі некалькі хваляў прытоку беларусаў у Аўстраліі, адзін да рускай рэвалюцыі, то ў 1919-1939 з Заходняй Беларусі, то ў канцы 1940-х — пачатку 1950-х (пасля Другой сусветнай вайны) і пасля распаду СССР у 1990-я гады.
Адной з асноўных груп беларускіх імігрантаў у Аўстраліі беларускія яўрэі, якія эмігрыравалі, пачынаючы з сярэдзіны 19-га стагоддзя, бо сутыкаліся з дыскрымінацыяй у Расійскай імперыі, чыёй часткай Беларусь была у той час.
На 2001 год Бюро перапісу насельніцтва здало справаздачы аб каля 2500 чалавек, якія нарадзіліся ў Беларусі і жылі у Аўстраліі. З іх каля 90 размаўлялі на беларускай мове ў сябе дома.
Асіміляцыя правіць
Ёсць некалькі арганізацый у Аўстраліі, якія распрацавалі сістэму сярэдніх школ у аўстралійскіх суполак беларускага паходжання. Гэта арганізацыі маюць сваёй мэтай навучыць мове, культуры і рэлігійных традыцый Беларусі. Такім чынам, беларуская культура прадстаўлена хорамі, тэатральных калектывамі, музычнымі і танцавальнымі калектывамі.
З каля 10 тысяч імігрантаў, што прыбылі ў краіну ў канцы 1940-х гадоў, супрацьстаяць асіміляцыйным тэндэнцыям і захаваць уласную нацыянальную ідэнтычнасць імкнуліся не больш за 1,5–2 тыс. беларусаў на ўсёй прасторы аўстралійскага кантынента. Жыццё ў гарадах, адлегласць паміж якімі, безумоўна, перашкаджала эфектыўнаму ўзаемадзеянню асяродкаў дыяспары і росту яе ўплыву ў аўстралійскім грамадстве.
Літаратура правіць
- Віктар Кавалеўскі // «Беларусы Аўстраліі: А хто там ідзе?», 2008