Бэла Розенфельд
Бэла Розенфельд (руск.: Бэлла Розенфельд-Шагал, 2 снежня 1889, Віцебск — 2 верасня 1944, Нью-Ёрк) — жонка мастака Марка Шагала, пісьменніца.
| Бэла Розенфельд | |
|---|---|
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 14 снежня 1889[1][2] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 2 верасня 1944[4] (54 гады) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Муж | Марк Шагал |
| Дзеці | Іда Шагал[d] |
| Альма-матар | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | раманіст, мадэль |
| Мова твораў | ідыш |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Біяграфія правіць
Паходзіла з заможнай яўрэйскай сям’і, была восьмым дзіцем. Бацькі трымалі ювелірную краму. Бацька Саламон вывучаў тору, маці займалася гандлёвымі справамі. Нягледзячы на патрыярхальны лад жыцця сям’і Розенфельдаў, іх погляды былі досыць шырокія — Бэле далі магчымасць атрымаць свецкую адукацыю. Яна вучылася ў Маскве на Вышэйшых жаночых курсах, цікавілася літаратурай, тэатрам.
У 1909 годзе ў гасцях сваёй сяброўкі Тэі Брахман Бэла пазнаёмілася з маладым мастаком Маркам Шагалам. Бэла ўбачыла ў ім талент і цвёрдасць духу. Пазней ён пісаў: «Доўгія гады яе каханне асвятлялі ўсё, што я рабіў». Пасля вяртання М.Шагала з Парыжа, 25 ліпеня 1915 года яны ажаніліся. Бэла стала першай жонкай і музай мастака.
Постаць Бэлы ў творчасці Шагала правіць
Любоўная тэма ў творчасці Шагала нязменна звязаная з выявай Бэлы. З палотнаў усіх перыядаў творчасці, уключаючы позні (пасля смерці Бэлы) на нас глядзяць яе чорныя вочы. Яе рысы пазнавальныя ў тварах амаль усіх намаляваных ім жанчын. («Блакітныя палюбоўнікі» 1914 г., «Ружовыя палюбоўнікі» 1916 г., «Шэрыя палюбоўнікі» 1917 г., «Акрабатка» 1930 г.) Характэрны для жывапісу Шагала матыў палёту, адрыва ад рэальнасці — часта звязаны з тэмай кахання. Часцяком, каханне на палотнах Шагала — гэта іх сумесны з Бэлай палёт. («Дзень нараджэння» 1915 г., «Над горадам» 1914—1918 г.)
Такі характэрны для творчасці Марка Шагала матыў, як вяселле, пэўна, найбольш адкрывае адносіны мастака да сваёй жонкі. У творчасці Шагала рэальнасць нязменна яднаецца са светам містычнага, таму асаблівае значэнне для мастака маюць архетыпічныя сітуацыі — смерць, нараджэнне, вяселле. Фігура нявесты — чорнавалосай жанчыны ў белай сукенцы — заўсёды паветраная і бязважкая, у яе глыбокіх чорных вачах — далучанасць да таямніцы светабудовы. Гэта выява рэалізаванай жаноцкасці, будучай жонкі і маці. («Вяселле» 1918 г., «Маладыя на Эйфелевай вежы» 1939 г., «Мастак над Віцебскам» 1982—1983 г., «Мастак і яго нявеста», 1980 г., «Вясельныя агні» 1945 г.) Бэла сканала ад сепсісу ў амерыканскім шпіталі 2 верасня 1944 года.
Бібліяграфія правіць
Літаратурныя творы правіць
- англійская мова
- The Burning Lights. Translation by Norbert Guterman. New York: Schocken Books Inc., 1946. 268 pp. 8vo, with thirty-six black and white illustrations by Marc Chagall.
- The Burning Lights. New York: Biblio Press, 1996. 268 pp., 36 black and white drawings by Marc Chagall. ISBN 0-930395-26-3.
- The First Encounter. Translation by Barbara Bray, illustrations by Marc Chagall. New York: Schocken Books Inc., 1983. Pp. VI + 348; 74 ills. ISBN 0-8052-3768-2.
- ідыш
- Brenendike likht (The Burning Lights), with drawings by Marc Chagall. New York: Book League of the Jewish People's Fraternal Order, IWO, 1945. Yiddish. 254 pp.
- Di ershte bagegenish (The First Encounter), with drawings by Marc Chagall. New York: Book League of the Jewish People's Fraternal Order, IWO, 1947. Yiddish. 230 pp.
- руская мова
- Горящие огни / Иллюстрации Марка Шагала. Пер. с фр. Н. Мавлевич. Послесл. и примеч. Н. В. Апчинской. — М.: Текст, 2001. — 348, [4] с., ил., портр. — ISBN 5-7516-0205-6.
- Горящие светильники / Пер. с нем. Г. Снежинская. — СПб.: Лимбус Пресс, 2001. — 224 с. — Серия: Библиотека российского еврейского конгресса. — ISBN 5-8370-0152-2.
Зноскі
- ↑ https://arthive.com/fr/publications/4209~Love_story_in_paintings_Marc_Chagall_and_Bella_Rosenfeld
- ↑ https://www.beauxarts.com/grand-format/bella-rosenfeld-leternelle-fiancee-de-marc-chagall/
- ↑ Jiminez J. B. Rosenfeld, Bella // Dictionary of Artists' Models — Routledge, 2001. — С. 462. — ISBN 978-1-57958-233-3
- ↑ Jiminez J. B. Rosenfeld, Bella // Dictionary of Artists' Models — Routledge, 2001. — С. 463. — ISBN 978-1-57958-233-3
Літаратура правіць
- Шагал і Віцебск = Шагал и Витебск = Chagall and Vitebsk / [Аўт. тэксту Л. У. Хмяльніцкая; пер. на англ. Дз. У. Людчыка; фота У. С. Базана]. — Мінск: Беларусь, 2006. — [87] с. — На бел., рус. і англ. мовах.
- Хмяльніцкая Л. Віцебск і Шагал / Людміла Хмяльніцкая // Мастацтва. — 2006. — № 9. — С. 54—55.
- Хмельницкая Л. Новые сведения к биографии Беллы Розенфельд витебского периода // Бюллетень Музея Марка Шагала. — 2003. — № 2(10). — С. 13—17.
- Родити Э. Диалоги об искусстве: Марк Шагал / Вступление и комментарии В. Шишанов. Перевод с немецкого А.Белодед] // Бюллетень Музея Марка Шагала. — 2002. — № 1(7). — С. 6—13.
- Шишанов В. А. Транслингвистическая порча [Рец. на книги: Шагал Б. Горящие огни / Пер. с фр. Н.Мавлевич. — М.: Текст, 2001. — 351 с., ил. Шагал Б. Горящие светильники / Пер. с нем. Г.Снежинская. — СПб.: Лимбус Пресс, 2001. — 224 с.] // Бюллетень Музея Марка Шагала. — 2002. — № 2(8). — С. 17—19.
- Факты из жизни Берты. Воспоминания Я. С. Розенфельда / Вступление и публикация В. Шишанова. // Бюллетень Музея Марка Шагала. — 2003. — № 2(10). — С. 11—13.
- Шишанов В. «Эти молодые люди были ярыми социалистами…»: Участники революционного движения в окружении Марка Шагала и Беллы Розенфельд // Бюллетень Музея Марка Шагала. — 2005. — № 13. — С. 64—74.
- Шишанов В. «Желая поступить…» (Документы об учебе Беллы Розенфельд на Московских высших женских курсах) // Шагаловский сборник. Вып. 3. Материалы X—XIV Шагаловских чтений в Витебске (2000—2004). — Минск: «Рифтур», 2008. — С. 176—182.
- Шишанов В. А. «Двойной портрет с бокалом вина» — в поисках источников сюжета картины Марка Шагала / В. А. Шишанов // Марк Шагал и Петербург. К 125-летию со дня рождения художника / Науч. ред. и сост. О. Л. Лейкинд, Д. Я. Северюхин. — С.-Петербург: Издательство «Европейский Дом», 2013. — С. 167—176.[1]
Спасылкі правіць
- Запаленыя свечкі. Урыўкі Архівавана 28 верасня 2020.
- Віцебскі музей Марка Шагала Архівавана 21 лютага 2011.