Вагі

Ва́гі (ад ням.: Waage) — прылада для ўзважвання прадметаў, рэчываў або вызначэння масы цела. Вагі з місамі на каромысле называюцца шалямі, прылады для ручнога ўзважвання — кантар або бязмен.

Гандлёвыя вагі маркі Bizerba

Найстарэйшыя вагі, датаваныя V тысячагоддзем да нашай эры, знойдзеныя ў Месапатаміі.

Віды

Трактар на вагавым памосце

• Вагонныя вагі — для ўзважвання чыгуначных вагонаў рознай даўжыні і грузападымальнасці; найчасцей выкарыстоўваюцца здвоеныя вагі, якія складаюцца з двух усталяваных поруч вагаў, падплятформныя пад’ёмныя механізмы якіх далучаныя да аднаго агульнага каромысла.
• Аўтамабільныя вагі — для ўзважвання грузавых аўтамабіляў; усталёўваюцца стацыянарна, асноўны пад’ёмны механізм іх мантуецца на моцным падмурку, памеры платформы разлічаныя на параметры грузавых аўтамабіляў.
• Ваганеткавыя вагі — для ўзважвання ваганетак. Паводле канструкцыі і ўстаноўкі маюць падабенства з аўтамабільнымі вагамі, адрозніваюцца тым, што маюць на платформе прымацаваныя кавалкі рэек і ўсталёўваюцца на рэйкавай каляіне.
• Канвеерныя вагі — для ўзважвання груза, які рухаецца па канвееры.
• Лабараторныя вагі — выкарыстоўваюцца для хімічных і іншых аналізаў рэчываў (вызначэння вільготнасці, складу тых ці іншых кампанентаў і да т. п.).
• Гандлёвыя вагі — выкарыстоўваюцца для вызначэння вартасці ўзважанага тавару ў гандлёвых кропках.
• Таварныя вагі — нападлогавыя вагі, якія выкарыстоўваюцца на прамысловых прадпрыемствах, складах, гуртовых базах, у крамах.

Класіфікацыя

Электронныя вагі для ўзважвання золата

Паводле прынцыпу вымярэння масы

• Рычажныя — прынцып дзеяння заснаваны на ўраўнаважванні масы груза з дапамогаю рычагу або сістэмы рычагоў
• Электронныя — працуюць на аснове ператварэння механічнага дзеяння масы груза ў прапарцыйны ёй электрычны сігнал, які выражаецца лічбавым індэксам значэння вымеранай масы

Паводле спосабу ўсталявання

• Настольныя — усталёўваюцца на ятку ці стале
• Падвесныя — выкарыстоўваюцца на працоўных месцах, дзе іншыя вагі прымяніць складана
• Перасоўныя (платформавыя) — усталёўваюцца, як правіла, на падлозе ў месцах прыёмкі тавару
• Стацыянарныя — усталёўваюцца на пастаянным месцы ў спецыяльным паглыбленні. Платформа ваг павінна знаходзіцца на роўнай пляцоўцы, што палягчае працэс узважвання

Паводле вымяральнага механізму

Шкальныя вагі для вымярэння масы чалавека

• Гірныя — маса тавару вызначаецца шляхам падліку масы гір
• Шкальныя — маса тавару вызначаецца па шкале каромысла ў месцы размяшчэння перасоўных гір, якія ўраўнаважваюць груз
• Шкальна-гірныя — маса тавару вызначаецца па значэнні гір, размешчаных на гіратрымальніку, і шкале каромысла, па якой перамяшчаецца для ўраўнаважвання груза перасоўная гіра
• Цыферблатныя — маса груза вызначаецца з дапамогай стрэлкі на шкале цыферблату
• Цыферблатна-гірныя — маса тавару разлічваецца па суме масы гір на таварнай пляцоўцы і паказанняў шкалы цыферблату
• Лічбавыя электронныя — значэнне масы здымаецца з экрану, дзе фіксуецца лічбай індэкс масы, цана тавару за 1 кг і кошт тавару
• Гідрастатычныя — даюць мажлівасць выконваць узважванне ўзору пароды ў вадкасці (вадзе, этылавым спірце).

Паводле спосабу дасягнення раўнавагі

• З аўтаматычным ураўнаважваннем
• З паўаўтаматычным ураўнаважваннем
• З неаўтаматычным ураўнаважваннем

Паводле віду адліковай прылады

• З аналагавай адліковай прыладай
• З дыскрэтнай адліковай прыладай

Сімвалізм

Рэлігійны

Вагі выкарыстоўваюцца ў некаторых пантэістычных і монатэістычных рэлігіях. У Феміды, Юстыцыі або Астрэі яна сімвалізуюць правасуддзе. Падобнае значэнне маюць вагі ў бога Кайраса — «удача прыходзіць тым, хто яе заслужыў».

Іншы варыянт сімвалізму вагаў — пасмяротная ацэнка жыцця чалавека. Так, на судзе Асірыса вага людскога сэрца параўноўваецца з вагай пярынкі Маат. Схожым чынам узважвае душу чалавека па смерці Рашну ў зараастрызме, арханёл Міхаіл у хрысціянстве. У ісламе ў дзень усеагульнага ўваскрасення ўсе ўчынкі людзей будуць узважаныя, і па выніках узважвання ўваскрэслыя трапяць у рай або пекла.

Астралагічны

Шалі — адзін са знакаў задыяку, адпавядае перыяду з 23 верасня да 23 кастрычніка. Пазначаецца сімвалам ♎.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вагі