Вікі-рэзідэнт

Вікі-рэзідэнт або штатны вікіпедыст (вольны пераклад з англ.: Wikipedian in residence) — спецыфічная роля, у якой выступае рэдактар Вікіпедыі, вікіпедыст, паступаючы на працу ў некаторую ўстанову для таго, каб было прасцей ствараць і паляпшаць звязаныя з гэтым установай артыкулы Вікіпедыі, для садзейнічання публікацыі пад адкрытай ліцэнзіяй належачых гэтай установе матэрыялаў, а таксама для развіцця ўзаемадзеяння паміж гэтай установай і супольнасцю Вікіпедыі. Як правіла (але неабавязкова), у якасці працадаўцы вікі-рэзідэнта выступае мастацкая галерэя, бібліятэка, архіў ці музей — арганізацыі з сферы GLAM. Вікі-рэзідэнт звычайна дапамагае арганізоўваць падзеі і мерапрыемствы GLAM і каардынаваць узаемадзеянне паміж арганізацыямі, супольнасцю вікіпедыстаў і грамадскасцю ў рамках гэтых падзей.

Прыкладная схема ўзаемадзеяння паміж вікі-рэзідэнтам і супольнасцю. Дыяграма адлюстроўвае ўсе бакі праекта, а таксама тое, што менавіта ў тыповым праекце з удзелам вікі-рэзідэнта дае і атрымлівае кожная з бакоў

Інфаграфіка праекта «Вікі-рэзідэнт» на ліпень 2011 года

Графік працы вікі-рэзідэнтаў на верасень 2012 года

У Вялікабрытаніі штатную пазіцыю «вікі-рэзідэнта» адкрываюць у сябе не толькі буйныя арганізацыі, такія як Брытанскі музей і Брытанская бібліятэка, але і невялікія пляцоўкі, як, напрыклад, Музей і мастацкая галерэя Дэрбі або Галерэя новага мастацтва Уолсал; у Францыі пазіцыю вікі-рэзідэнта адкрыў у сябе Версаль, у Іспаніі — Музей Пікаса, у ЗША — Смітсанаўскі інстытут, Прэзідэнцкая бібліятэка Джэральда Форда і Нацыянальнае кіраванне архіваў і дакументацыі, у Швейцарыі — кіраванне федэральных архіваў.

Гісторыя

Першым «вікі-рэзідэнтам» стаў Лаям Уает (англ.: Liam Wyatt), які на працягу пяці тыдняў 2010 года працаваў у Брытанскім музеі. На яго думку, Вікіпедыя павінна ўмацоўваць партнёрскія сувязі з музеямі для напаўнення старонак народнай энцыклапедыі актуальнай і дакладнай інфармацыяй: «Мы робім адно і тое ж справа, па той жа прычыне, для тых жа людзей. Давайце зробім гэта разам».

Затым да праграмы падключыўся Дзіцячы музей Індыянапаліса, запрасіўшы ў 2010 годзе на працу добраахвотніка праекта GLAM Лоры Філіпс (англ.: Lori Phillips), якая стала, такім чынам, другім у гісторыі штатным вікіпедыстам. Трэці вікі-рэзідэнт — Бенуа Эвелін (англ.: Benoît Evellin) — правёў шэсць месяцаў у палацах Версалю. Ужо ў 2010 годзе праектам зацікавіліся Музей Пікаса (Барселона, Іспанія), Музей і мастацкая галерэя Дэрбі (Вялікабрытанія). У тым жа годзе Смітсанаўскі інстытут выказаў зацікаўленасць у найманні вікі-рэзідэнта, якім, у канчатковым выніку, стала Сара Стырч (англ.: Sarah Stierch). У наступным годзе гэтаму прыкладу рушыла ўслед Нацыянальнае кіраванне архіваў і дакументацыі ЗША, наняўшы студэнта Каледжа Сіманса Дамініка Мак-Дэвіт-Паркса (англ.: Dominic McDevitt-Parks), які рэдагаваў Вікіпедыю з 2004 года і які вучыўся на магістра ў галіне гісторыі і кіравання архівамі. У студзені 2013 года Прэзіденцкая бібліятэка Джэральда Форда стала першай Прэзідэнцкай бібліятэкай ЗША, якая запрасіла на працу штатнага вікіпедыста, якім стаў Майкл Барера (англ.: Michael Barera), студэнт-старшакурснік Мічыганскага універсітэта.

Першай арганізацыяй, якая запрасіла вікіпедыста на пастаянную пасаду «вікі-рэзідэнта», стала Нацыянальнае кіраванне архіваў і дакументацыі ЗША, якая прыняла ў гэтым якасці Дамініка Макдэвіт-Паркса ў штат свайго офіса інавацый.

У сакавіку 2014 года Гарвардскі універсітэт апублікаваў аб’яву аб пошуку кандыдатаў на пасаду вікі-рэзідэнта ў Бібліятэке Хаўтана.

Па стане на май 2014 года дзейнічала больш за 30 вікі-рэзідэнтаў, праца большасці з якіх аплачвалася альбо ўстановамі, дзе яны працуюць, альбо рэгіянальнымі арганізацыямі Вікімедыя.

Абавязкі

Тыповыя службовыя абавязкі штатнага вікіпедыста ўключаюць ўзаемадзеянне з іншымі супрацоўнікамі арганізацыі і з грамадскасцю (накіраванае на папулярызацыю адкрытых ліцэнзій, супрацоўніцтва з Вікіпедыяй, і т . п.), а таксама стварэнне і рэдагаванне артыкулаў Вікіпедыі. Такая дзейнасць у галіне папулярызацыі можа ўключаць у сябе арганізацыю навучальных мерапрыемстваў. Яшчэ адна тыповая задача вікі-рэзідэнта — спрыяць павелічэнню колькасці крыніц якаснага змесціва для праектаў Вікімедыя, арганізуючы перанос матэрыялаў, якія належаць арганізацыі-працадаўцы, у праекты Вікімедыя пад сумяшчальнымі ліцэнзіямі.

Успрыманне

З’яўленне пасады вікі-рэзідэнта выклікала як станоўчыя, так і адмоўныя водгукі. У адным са станоўчых водгукаў гэты праект разглядаўся як «унікальная магчымасць дапамагчы ўзбагаціць Вікіпедыю і роднасныя ёй праекты і падзяліцца з светам рэсурсамі і ведамі». З іншага боку, з’яўляліся і менш спрыяльныя водгукі, дзе новае з’ява называлася «растраты грошай падаткаплацельшчыкаў на модныя паветрыя». Кароткатэрміновая штатная пазіцыя вікі-рэзідэнта, прадстаўленая Нацыянальнай бібліятэкай Шатландыі, была адзначана як «першы ў гісторыі буйнамаштабны праект супрацоўніцтва Вікімэдыя з шатландскімі ўстановамі».

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вікі-рэзідэнт
• Апісанне ролі вікі-рэзідэнта ў вікі-праекце Outreach.
• Праект «Вікі-рэзідэнт» у вікі НП «Вікімэдыя РУ».
• The British Museum and me(англ.)