Вішнеўскае
Ві́шнеўскае[1] — возера ў Беларусі, у Вілейскім раёне Мінскай вобласці на мяжы з Мядзельскім раёнам Мінскай вобласці і Смаргонскім раёнам Гродзенскай вобласці. Знаходзіцца за 32 км на паўночны захад ад Вілейкі, каля вёскі Вішнева. Належыць да групы Свірскіх азёр.
| Вішнеўскае | |
|---|---|
.jpg) Бераг возера | |
| Морфаметрыя | |
| Вышыня над узроўнем мора | 152 м |
| Даўжыня | 4,38 км |
| Шырыня | 3,52 км |
| Плошча | 9,97 км² |
| Аб’ём | 0,01979 км³ |
| Даўжыня берагавой лініі | 13,6 км |
| Сярэдняя глыбіня | 6,3 м |
| Гідралогія | |
| Салёнасць | 0,245 ‰ |
| Басейн | |
| Плошча вадазбору | 56,2 км² |
| Упадаюць | ручаі |
| Выцякаюць | Смолка |
| Размяшчэнне | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Рэгіён | Мінская вобласць |
  Вішнеўскае |
|
|
|
|
 Вішнеўскае |
|
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Назва правіць
Назва Вішнеўскага возера пазнейшая, утвораная ад назвы вёскі Вішнева на яго беразе. З возера выцякае рэчка з балцкай назвай Спягліца (< Спягла < *Spenglà[2]). Найімаверней, Вішнеўскае возера раней таксама мела назву тыпу *Spengla.
Адпаведнік такой назве — назва літоўскага возера Spenglà на Аўкштойцкім Паазер’і[3]. Яна сягае часоў пасляледавікоўя, калі ледавіковыя азёры рабіліся меншыя, зарасталі, іх плошча сціскалася. Назва звязана з літоўскім spangti «слепнуць; пачаць горш бачыць».
Так жа сама матываваная і назва недалёкага ад Вішнеўскага возера Бляда (< Blendà), ад blandas «пахмурнасць; зацямненне (вачэй ці розуму)», blęsti (blendė) «замешваць; муціць; пахмурнець».
Назва *Spengla ўтвораная з дапамогай пашыральніка -l-, які таксама ў назвах Іслач (< Is-l-ak-), Несла.
Значэнне назвы *Спягла можна напрамую перадаць як «Сляпое (возера)».
Гідраграфія правіць
Возера знаходзіцца ў басейне ракі Страча. Плошча возера Вішнеўскае складае 9,97 км². Найбольшая глыбіня возера — 6,3 м. Даўжыня возера — 4,38 км, найбольшая шырыня — 3,52 км. Даўжыня берагавой лініі — 13,6 км. Аб’ём вады ў возеры складае 19,79 млн м³, плошча вадазбору — 56,2 км². Салёнасць вады — 0,245[1] г/л.
Схілы катлавіны возера маюць вышыню 2—3 м, знаходзяцца пад хваёвым лесам. Берагі нізкія, часта забалочаныя і затарфаваныя, знаходзяцца пад хмызняком. На поўдні і захадзе берагі высокія. Пойма мае шырыню 5—50 м, забалочаная і знаходзіцца пад хмызняком. Дно вадаёма плоскае, да глыбіні 1,5 м высланае пяском і глеем, на большых глыбінях — сапрапелем.
Упадаюць 5[1] ручаёў. На поўначы з возера выцякае рака Смолка, якая злучае Вішнеўскае з возерам Свір.
Экалогія правіць
Паласа прыбярэжнай расліннасці складае 100—800 м, расліннасць пашыраная да глыбіні 2 м. Возера эўтрофнае, слабапраточнае.
У культуры правіць
Вакол возера існуюць легенды і паданні. Адно з іх[4] запісаў вілейскі краязнаўца Ігар Кіцікаў.
Заўвагі правіць
- ↑ а б в ЭПБ 1983.
- ↑ K. Būga. Rinktiniai raštai. T. 3. Vilnius, 1961. C. 540.
- ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 311.
- ↑ «Шэсць пудоў золата на беразе Вішнеўскага возера»(недаступная спасылка) «Рэгіянальная газета»
Літаратура правіць
- Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
- Мельнікаў А. К. Вішнеўскае // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 472. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
- Республика Беларусь. Минская область: Общегеографический атлас / Ред. Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2008. — С. 3. — 48 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-054-2. (руск.)
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вішнеўскае- Вішнеўскае возера Архівавана 17 жніўня 2013.
