Гафель (нідэрл.: gaffel) — нахіленае рангоўтнае дрэва, уздымаецца па мачце і ўпіраецца ў яе пяткай. Гафель служыць для расцягвання па ім верхняй краю (шкаторыны) косых чатырохкутнай парусоў — трыселяў, а таксама мацавання шкотавых вуглоў топселяў. На малых суднах і шлюпках з косымі парусамі гафель служыць для мацавання фока і грота. На гафель таксама падымаюць сігналы і часам сцяг.

Гафель (фрагмент)

Гафель атрымлівае дадатковае найменне ў залежнасці ад назвы паруса, напрыклад, фока-гафель, бізань-гафель. Пятка гафеля забяспечваецца вусамі, якія ахопліваюць мачту, канцы якіх сцягваюцца бейфутам. Пятка гафеля падымаецца да месца гафель-гардэллю, а неабходны вугал нахілу надаецца з дапамогай дырык-фала. Доўгія і цяжкія гафелі маюць эрынс-бакштагі — рыштунак, які замацоўваюць за нок і праведзены да фальшборта, гэта ўтрымлівае гафель ў патрэбным становішчы пры прыбраных парусах.

Парусы, што ўздымаюцца на гафель, называюцца гафельнымі парусамі.