Генцкае прымірэнне
Ге́нцкае прымірэ́нне (нідэрл.: Pacificatie van Gent) — пагадненне паміж паўночнымі і паўднёвымі правінцыямі Нідэрландаў падчас Нідэрландскай рэвалюцыі XVI стагоддзя, якое было заключана 8 лістапада 1576 года ў Генце.
Паўстанне супраць іспанскага валадарства, успыхнуўшы ў 1572 годзе на поўначы Нідэрландаў, у верасні 1576 года распаўсюдзілася на паўднёвыя правінцыі краіны ў выніку мецяжу іспанскіх наймітаў, што прывяло да разабавання Антверпена 4 лістапада таго ж года.
«Генцкае прымірэнне» прадугледжвала:
- сумесную барацьбу паўночных і паўднёвых правінцый супраць іспанскай арміі наймітаў у Нідэрландах;
- усеагульную амністыю ўдзельнікам руху;
- захаванне каталіцтва на Поўдні і кальвінізму на Поўначы краіны;
- адмену распараджэнняў і канфіскацый, праведзеных герцагам Альбам, а таксама законаў супраць ератыкаў.
Уладанні каталіцкай царквы і вярхоўная ўлада караля Філіпа II прызнаваліся недатыкальнымі. Генцкае прымірэнне ўяўляла сабой спробу кампрамісу рэвалюцыйнай буржуазіі і кальвінісцкага дваранства паўночных правінцый з каталіцкім дваранствам і кансерватыўным бюргерствам паўднёвых правінцый, якія пайшлі на гэта пад ціскам рэвалюцыйнага патрыятычнага руху народных мас. Мэтай кампрамісу было захаваць адзінства Нідэрландаў на аснове захавання іспанскай каралеўскай улады, але пры некаторых саступках з яе боку. Ён не вырашаў карэнных сацыяльна-палітычных супярэчнасцей, якія ўзніклі падчас рэвалюцыі. Са стварэннем контррэвалюцыйнай Араскай уніі ў валонскіх правінцыях і рэвалюцыйнай Утрэхцкай уніі ў 1579 годзе пагадненне фактычна страціла сілу.
Літаратура правіць
- Генцкае прымірэнне. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Генцкае прымірэнне
