Георгій Карлавіч Старк

Георгій Карлавіч Старк (20 кастрычніка 1878, Санкт-Пецярбург — 2 сакавіка 1950) — рускі контр-адмірал.

Георгій Карлавіч Старк
руск.: Георгий Карлович Старк
Дата нараджэння 20 кастрычніка 1878(1878-10-20)
Месца нараджэння Расійская імперыя, Санкт-Пецярбург
Дата смерці 2 сакавіка 1950(1950-03-02) (71 год)
Месца смерці
Месца пахавання
Альма-матар
Грамадзянства
Прыналежнасць  Расійская імперыя Сцяг Расіі Расійская рэспублікаСцяг Расіі Белы рух
Род войскаў Андрэеўскі сцяг Флот
Гады службы 18981922
Званне
Контр-адмірал Расійскага імператарскага флоту
Контр-адмірал Расійскага імператарскага флоту
Камандаваў эсмінец «Моцны» (19121914)
эсмінец «Страшны» (19141916)
эсмінец «Данскі казак», 5-ы і 12-ы дывізійныя мінаносцы (19161917)
Мінная дывізія Балтыйскага флота (1917красавік 1918)
Рачны баявы флот Паволжскага народнага войска (чэрвеньверасень 1918)
Брыгада, потым дывізія марскіх стралкоў (снежань 1918люты 1920)
Сібірская вайсковая флатылія (чэрвень 1921кастрычнік 1922)
Бітвы/войны
Узнагароды і званні
Ордэн «За Вялікі Сібірскі паход» I ступені
Ордэн Святога Уладзіміра IV ступені
Ордэн Святога Уладзіміра IV ступені
Ордэн Святога Станіслава II ступені
Ордэн Святога Станіслава II ступені
Ордэн Святой Ганны III ступені
Ордэн Святой Ганны III ступені

Біяграфія правіць

У 1898 годзе скончыў Марскі кадэцкі корпус. У час руска-японскай вайны служыў мінным афіцэрам на крэйсеры «Аўрора» у складзе 2-й Ціхаакіянскай эскадры. Быў паранены ў Цусімскай бітве і за адрозненне быў узнагароджаны ордэнам Св. Ганны 3 ступені з мячамі і бантам[1].

У 1912 годзе ўзведзены ў капітаны 2-га рангу і ўзнагароджаны мекленбург-шверынскім ордэнам Грыфа 4 ступені. Камандаваў эсмінцамі «Моцны» (1912—1914), «Страшны» (1914—1916), «Данскі казак», 5-м і 12-м дывізіёнамі мінаносцаў. Браў удзел у многіх баявых аперацыях і баях, займаўся пастаноўкай мінных загарод пад Віндавай, на якіх загінула некалькі нямецкіх мінаносцаў і крэйсераў. 6 снежня 1916 года ўзведзены ў чын капітана 1 рангу. У 1917 годзе камандаваў Міннай дывізіяй Балтыйскага флота. 28 ліпеня 1917 гады ўзведзены ў контр-адміралы. Звольнены ў адстаўку 3 красавіка 1918 года.

Прыбыў у Казань у жніўні 1918 года, уступіў у войска Камуса і ўзначаліў Волжскую флатылію белых. Пасля пакідання басейна Волгі дзеяў на рэках Каме і Белай. Прызначаны А. В. Калчаком фарміраваць у Краснаярску брыгаду (снежань 1918 года), а потым — дывізію марскіх стралкоў, на чале якіх прайшоў увесь шлях адступы Белых войскаў у Сібіры. Адыходзіў разам з войскамі генерал-лейтэнанта (1919) У. О. Капеля. Захварэўшы тыфам, праз Байкал быў перанесены ў лютым 1920 года на руках у стане непрытомнасці.

 
Адмірал Г. К. Старк (пасярэдзіне).

17 чэрвеня 1921 года прыбыў ва Уладзівасток па просьбе ўрада Прыморскай вобласці і ўзначаліў Сібірскую флатылію — апошняе дзейнае з’яднанне караблёў Рускага флота пад Андрэеўскім сцягам. Старку атрымалася аднавіць і давесці да ладу значны лік караблёў, падрыхтаваць іх да эвакуацыі рэшткаў белых сіл і ўцекачоў.

23 кастрычніка 1922 года адвёў з Уладзівастока рэшткі Сібірскай флатыліі, маючы на борце 10 000 уцекачоў. Усяго сышлі 30 караблёў: кананерская лодка «Манчжур», дапаможныя транспарты, параходы, вайсковыя буксіры, пасыльныя судны, катэры. Флатылія прыбыла ў карэйскі порт Гэндзан, у той час які знаходзіўся пад японскай акупацыяй, а потым у Шанхай, дзе высадзіла грамадзянскіх асоб, а потым на Філіпіны. Па прыбыцці ў Манілу Г. К. Старк прадаў рэшткі флатыліі і параходы Самаахвотнага флота. Усе грошы, выручаныя ад продажу, і той невялікі запас золата, які вывезлі пры эвакуацыі, адмірал падзяліў пароўну сярод ніжніх чыноў і афіцэраў былой Сібірскай вайсковай флатыліі.

Фінансавая і вайскова-палітычная справаздача па флатыліі накіравала Вялікаму князю Мікалаю Мікалаевічу. Пераехаў у Парыж, дзе многія гады працаваў шафёрам таксі. У палітычнай дзейнасці ўдзелу не прымаў. Падчас акупацыі Парыжа немцамі (1940—1944) адмовіўся супрацоўнічаць з германскімі ўладамі.

Старшыня замежнага з’яднання рускіх марскіх афіцэраў (1946—1949). Памёр пад Парыжам. Пахаваны на могілках Сэнт-Жэнеўеў-дэ-Буа.

Зноскі

Літаратура правіць

  • Старк Г. К. Моя жизнь. // Альманах «Цитадель». — 1998.
  • Барякина Э. В. Белый Шанхай. — Рипол-Классик, 2010.