Георгій Марчук

Георгій Васілевіч Марчук (1 студзеня 1947, Давыд-Гарадок, цяпер Столінскі раён, Брэсцкая вобласць — 23 жніўня 2023) — беларускі пісьменнік, сцэнарыст і драматург.

Георгій Марчук
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	1 студзеня 1947(1947-01-01)
Месца нараджэння	Давыд-Гарадок, Столінскі раён, Брэсцкая вобласць, БССР, СССР
Дата смерці	23 жніўня 2023(2023-08-23) (76 гадоў)
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Альма-матар	Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў Вышэйшыя курсы сцэнарыстаў і рэжысёраў
Месца працы	Тэатр-студыя кінаакцёра Нацыянальнай кінастудыі «Беларусьфільм» Мастацкая літаратура
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	драматург, пісьменнік, дзіцячы пісьменнік, сцэнарыст, кінасцэнарыст
Жанр	раман, афарызм, п’еса, казка і аповесць
Мова твораў	беларуская
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР Саюз пісьменнікаў Беларусі
Прэміі

Біяграфія

Скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут (1973 год), Вышэйшыя курсы рэжысёраў і сцэнарыстаў (Масква, 1975 год). Працаваў загадчыкам літаратурнай часткі (1980—1982), рэдактарам-кансультантам Тэатра-студыі кінаакцёра, дырэктарам выдавецтва «Мастацкая літаратура» (1996—2002). Да 2016 года — сакратар Саюза пісьменнікаў Беларусі. Член Грамадскага савета па маральнасці, створанага ў Беларусі ў 2009 годзе.

Творчасць

Аўтар 8 раманаў, 50 п’ес, кнігі казак для дзяцей, кнігі навел «Хаос», зборніка афарызмаў, сцэнарыяў фільмаў. Аўтар сцэнарыя да фільма «Кветкі правінцыі», адзначанага Дзяржаўнай прэміяй Беларусі.

Творы Георгія Марчука перакладзены на шэраг моў (англійская, балгарская, руская, украінская, літоўская, казахская, польская, македонская).

Паводле даследванняў, праведзеных Міністэрствам культуры і Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь па ініцыятыве Саюза пісьменнікаў Беларусі ў 2021—2023 гадах, запыт на кнігі Георгія Марчука аказаўся найвялікшым з прадстаўленых у выбарцы. Яго кнігі былі запытаны чытачамі 143 193 разы.

Узнагароды і прэміі

• Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь у галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры (1996, у аўтарскім калектыве) — за мастацкі фільм «Кветкі правінцыі».
• Медаль Расійскай акадэміі славеснасці «Змагару асветніцтва»

Фільмаграфія

• 1994 — «Кветкі правінцыі»
• 2006 — «Ліст Феліні»
• 2009 — «Яблык Месяца» («Райскія яблыкі»)

Бібліяграфія

• Сава Дым і яго жанчыны: раманы / Георгій Марчук; [малюнкі Л.Кузьміча]. — Мінск: Мастацкая літаратура, 2016. — 605 с.: іл.
• Давид-Городокские каноны: новеллы / Георгий Марчук; [пер. с бел. И.Кочетковой; фото: В.Сухопар, М.Пустильник, С.Говенко]. — Минск: Белорусский республиканский литературный фонд, 2015. — 157 с.: ил, цв. ил., портр., ноты. — (Золотая серия белорусской новеллы).
• Пеўчыя 1941 года: п’есы/Георгій Марчук. — Мінск: Звязда, 2014. — 366 с.
• Крык на хутары / Георгій Марчук. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя імя Пятруся Броўкі, 2013. — 493 с.
• Ласточки над Горынью: новеллы / Георгий Марчук; [пер. с бел.]. — Минск: Международный благотворительный фонд «Семья — единение — Отечество», 2013. — 189 с., [8] л. цв. фот.
• Голос и слово: афоризмы, размышления: [пер. с белор. языка автора] / Георгий Марчук; [послесловие Л. Ф. Анцух]. — Минск: Четыре четверти, 2012. — 67 с.
• Доброе сердце: 50 сказок /Георгий Марчук; [иллюстрации В.Дударенко]. — изд 2-е. — Минск: АСАР, 2012. — 343 с.: ил.
• Чужое багацце: казкі, п’есы, навелы / Георгій Марчук; [укладанне З.Падліпскай і В.Шніпа]. — Мінск: Мастацкая літаратура, 2012. — 334 с. — (Школьная бібліятэка).
• Глаза и сон: роман/Георгий Марчук; [пер. с бел. И.Кочетковой]. — Минск: Букмастер, 2011. — 253 с.
• Нестерка: сказки: для детей мл. и сред. шк. возраста / Георгий Марчук; худож. Т. П. Березенская. — Минск: Современная школа, 2010. — 95 с.: ил.
• Письмо Феллини: киносценарии / Георгий Марчук. — Минск: А. Н. Вараксин, 2009. — 272 с.
• Крик на хуторе: роман / Георгий Марчук. — Минск, 2007. — 446 с. — (Библиотека Союза писателей Беларуси).
• Сладкие слезы: дневники, афоризмы, эссе, интервью / Георгий Марчук. — Минск, 2006. — 253 с., [3] л. ил.
• Варвара и блудный муж: комедии / Георгий Марчук. — Минск, 2005. — 176 с.
• Кветкі правінцыі: раман, навелы, афарызмы / Георгій Марчук. — Мінск: Мастацкая літаратура, 2004.—415 с. — (Беларуская проза ХХ стагоддзя).
• Урсула: навелы кахання / Георгій Марчук. — Мінск: Беларускі саюз журналістаў, 2003. — 191 с.
• Дзікая груша: казкі: для малод. І сярэд.шк.узросту / Георгій Марчук; маст. А. Ю. Кажаноўскі. — Мінск: Беларусь, 2000. — 287 с.: іл. — (Школьная бібліятэка).
• Чужое богатство: сказки: для мл. и сред. шк. возраста / Георгий Марчук; пер с бел. И. А. Масленицыной, Н. Г. Марчук; худож. В. В. Дударенко. — Минск: Полымя, 1998. — 78 с.: ил.
• Хаос: новеллы / Георгий Марчук; [пер. с бел. И. И. Кононец и др.]. — Минск: Полымя, 1997. — 318 с.: ил.
• Без ангелаў: раман, апавяданні / Георгій Марчук. — Мінск: Мастацкая літаратура, 1993. — 256 с.
• Новыя прыгоды Несцеркі: камедыя-лубок у чатырох дзеях, сямі карцінах / Георгій Марчук // Сучасная беларуская п’еса. Мінск: Мастацкая літаратура, 2009. С.249-300.
• Давыд-гарадоцкія каноны /Георгій Марчук // Маладосць. 2007. № 1. С.100-116.

Літаратура

• Марчук Георгій Васільевіч / А. В. Спрынчан // Беларуская энцыклапедыя: у 18 т. Мінск, 2000. Т.10. С. 150—151.
• Марчук Георгій Васільевіч // Культура Беларусі: энцыклапедыя: [у 6 т.]. Мінск, 2014. Т.5. С.403.
• Марчук Георгий Васильевич // Кто есть кто в Республике Беларусь. Люди дела. Минск: Энциклопедикс, 2013. С.150.
• Марчук Георгій Васільевіч / І. У. Саламевіч // Тэатральная Беларусь: энцыклапедыя: у 2 т. Мінск, 2003. Т.2. С.88-89.
• Марчук Георгій / Л. С. Савік, Г. І. Рэут // Беларускія пісьменнікі: бібліяграфічны слоўнік: у 6 т. Мінск, 1994.Т.4.С.239-240.
• Георгій Марчук // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): даведнік/склад. А. К. Гардзіцкі. Мінск: Мастацкая літаратура, 1994.С.369-370.
• Штэйнер, І. Ф. Сусвет убачаны здалёк [аб творчасці Г. В. Марчука] / Іван Штэйнер. — Гомель: ГДУ.
• Іконнікава, Л. У. Творчасць Георгія Марчука: жанравыя асаблівасці, канцэптасфера, мастацкія дамінанты: аўтарэферат дысертацыі… кандыдата філалагічных навук / Іконнікава Людміла Уладзіміраўна; Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры. — Мінск, 2015. — 25 с.
• Прыгодзіч, З. «Працуй сумленна штодня і поспех знойдзе цябе»: Георгій Марчук // Прыгодзіч, З. Постаці: гэткай шукаю цэлы век часці…/ Зіновій Прыгодзіч. Мінск, 2016.С. 282—309.
• Марціновіч, А. Сусвет пачынаецца на Палессі столінскім. Георгій Марчук // Марціновіч, А. Бяссонне Млечнага Шляху: выбраныя старонкі беларускай літаратуры / Алесь Марціновіч. Мінск: Беларусь, 2016. — С. 345—377.
• Дзяйнека, В. В. Прозвішчы як сродак характарыстыкі і ацэнкі літаратурных персанажаў у кантэксце аўтабіяграфічнай прозы Георгія Марчука і Васіля Жуковіча / В. Дзяйнека // ХV республиканская научно-методическая конференция молодых ученых: сб.материалов. Брэст: БрДУ,2013. Ч.2. С.116-118.
• Іконнікава, Л. У. «Давыд-гарадоцкія каноны Георгія Марчука: жанравыя асаблівасці цыкла»/Л. У. Іконнікава//ХІІІ республиканская научно-методическая конференция молодых ученых: сб. материалов: в 2 ч. Брест: БрГУ, 2011. Ч.2.С.118-120.
• Макмілін, А. Георгій Марчук/ Арнольд Макмілін //Пісьменства ў халодным клімаце: беларуская літаратура ад 70-х гадоў ХХ ст. да нашых дзён/Арнольд Макмілін. Беласток, 2011. С.40-42.
• Марціновіч, А. Жыццё ва ўсёй шматграннасці: [да 70-годдзя Г. В. Марчука]/Алесь Марціновіч//ЛіМ, 2017, 6 студзеня (№ 1). С.7.
• Заяц, В. Афарыстычныя выслоўі ў «Давыд-гарадоцкіх канонах» Георгія Марчука/Валерыя Заяц, Таццяна Карпечына, Дар’я Туравец//Роднае слова, 2017. № 1. С.13-16.
• Кочеткова, И. Полесский самородок: [о творчестве Г.Марчука] / Ирина Кочеткова // Белая Вежа. 2016. № 12. С.117-124.
• Радзівончык, Н. Сучаснае і адвечнае ў творчасці Георгія Марчука / Ніна Радзівончык // Роднае слова. 2016. № 2. С.16.17.
• Грышчук, А. Вайна і грэкі: [пра зборнік п’ес Г.Марчука «Пеўчыя 1941 года»] / А.Грышчук // ЛіМ. 2014. 2ліпеня. С.7.
• Навумовіч, У. Гімн землякам — «Давыд-гарадоцкія каноны» Георгія Марчука / У.Навумовіч // Роднае слова. 2013. № 1. С.19-20.
• Саверчанка, І. «Навучыцца любові да людзей…»: [творчасць Г.Марчука] /Іван Саверчанка // ЛіМ.2012. 6 студзеня. С.6.
• Русакова, В. Паміж жыццём і нябытам: [пра кнігу навел Г.Марчука «Урсула»] / В.Русакова // ЛіМ.2012. 4 мая. С.5.
• Марчук, Г. Каноны Георгія Марчука: [пісьменнік разважае пра творчасць, ролю дзяржавы і рэлігіі, пра шчасце і свабоду] / Г.Марчук; гутарыла І.Качаткова // Народная газеты. 2012. 5 красавіка. С.12.
• Марчук, Г. Бадзёры аптыміст Георгій Марчук / Г.Марчук; гутарыла Г.Безмацерных // Маладосць. 2012. № 1. С.134-135.
• Марціновіч, А. Казку прачытай — жыццё спазнай: казкі Георгія Марчука / А.Марціновіч // Роднае слова. 2012. № 1. С.23-26.
• Іконнікава, Л. Хрысціянскія матывы ў творчасці Георгія Марчука / Л.Іконнікава // Полымя.2012. № 1.С.114-120.
• Марчук, Г. «Бяры тэму, якую да цябе ніхто не браў!» / Г.Марчук; [запісала] Д.Лісоўская // ЛіМ. 2010. 15 кастрычніка. С.5.
• Бут-Гусаім, С. Антрапанімічная прастора палескіх твораў Георгія Марчука / Святлана Бут-Гусаім // Моўнакультурная прастора Берасцейшчыны: зб. навук. артыкулаў. Брэст, 2010. С.19-24.
• Лосич, П. Городчук идет за нобелем: Георгий Марчук — претендент на Нобелевскую премию/ Павел Лосич // Заря. 2010. 28 сентября. С.4.
• Кавалёў, М. Людзі і лёсы: [пра раман Г.Марчука «Крык на хутары»] / М.Кавалёў // Бібліятэчны свет. 2009. № 1. С.31-32.
• Белая, А. І. Вывучэнне творчасці Георгія Марчука ў школе / А. І. Белая // Беларуская мова і літаратура. 2009. № 2. С.26-32.
• Бадак, А. Важкі набытак: да юбілею Георгія Марчука / Алесь Бадак // Маладосць. 2007. № 1. С. 131—133.