Гераклея Пантыйская
Геракле́я Панты́йская (грэч. Ἡράκλεια Ποντική) — старажытнагрэчаскі горад на паўночным усходзе Віфініі.
| Старажытны горад | |
| Гераклея Пантыйская | |
|---|---|
_(186658508).jpg) | |
| 41°17′05″ пн. ш. 31°24′53″ у. д.HGЯO | |
| Краіна | |
  | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гераклея была заснавана выхадцамі з Мегары ў першай палове VI ст. да н. э. Названа ў гонар Геракла, паколькі лічылася, што ён спускаўся ў царства нябожчыкаў недалёка ад месца заснавання. Нашчадкі каланістаў падпарадкавалі карэннае насельніцтва з умовай, што не будуць прадаваць іх за межы поліса ў рабства. Пазней гераклейцы самі стваралі калоніі. Найбольш знакамітай з іх быў Херсанес у Таўрыдзе.
У IV ст. да н. э. Клеарх, вучань Платона, заснаваў мясцовую дынастыю тыранаў. Пасля 322 г. да н. э. яе прадстаўнік Дыянісій ажаніўся з Амастрыдай, адной з апошніх прадстаўніц дынастыі Ахеменідаў, і прыняў тытул манарха. Аднак у II—I стст. да н. э. Гераклея была моцна саслаблена ваеннымі дзеяннямі з манархамі Віфініі. У 78 г. да н. э. трапіла ў склад Рымскай дзяржавы.
У першыя стагоддзі н. э. з’яўлялася важным цэнтрам распаўсюджання хрысціянства. Адсюль паходзіў Святы Феадор.