Геранім Фларыян Радзівіл
Геранім Фларыян Радзівіл (4 мая 1715, Белая, Берасцейскае ваяводства — 17 мая 1760) — вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч, мецэнат. Падчашы вялікі літоўскі (1739—1750), харунжы вялікі літоўскі (1750—1760).
| Геранім Фларыян Радзівіл | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Якуб Весэль. «Партрэт Гераніма Фларыяна Радзівіла» | |||||||
 Трубы | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Юзаф Чартарыйскі[d] | ||||||
| Пераемнік | Станіслаў Фердынанд Жавускі | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Аляксандр Пацей | ||||||
| Пераемнік | Антоні Тадэвуш Пшаздзецкі | ||||||
| Нараджэнне |
4 мая 1715 |
||||||
| Смерць |
17 мая 1760[1] (45 гадоў) |
||||||
| Месца пахавання | |||||||
| Род | Радзівілы | ||||||
| Бацька | Караль Станіслаў Радзівіл[2] | ||||||
| Маці | Ганна Кацярына з Сангушкаў | ||||||
| Жонка | Тэрэза з Сапегаў[d][2][3], Магдалена з Чапскіх[d][2] і Анеля з Мянчынскіх[d][2] | ||||||
| Дзейнасць | палітык | ||||||
| Узнагароды |
 |
||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Біяграфія правіць
Сын Караля Станіслава Радзівіла і Ганны Кацярыны з Сангушкаў.
Атрымаў хатнюю адукацыю, у 1730—1735 гадах падарожнічаў за мяжой. З 1731 года стаў фактычным уладальнікам (юрыдычным з 1744 года) т. зв. «Нойбургскіх маёнткаў». Трымаў таксама Пшэмысльскае і Крычаўскае староствы.
Меў 6-тысячнае войска (па колькасці раўнялася войску Вялікага Княства Літоўскага). Гарнізоны размяшчаліся ў Слуцку (галоўныя сілы), Белай, Біржах, Кейданах, Невелі, Себежы, Крычаве, Капылі, Нягневічах, Рубяжэвічах, Беліцы і набіраліся з мясцовай шляхты і ваенна-служылых людзей (зямян, выбранцаў і інш.); афіцэры запрашаліся часткова з-за мяжы. У Бялай, пасля ў Слуцку трымаў афіцэрскую школу (кадэцкі корпус). Геранім Фларыян Радзівіл захоўваў жорсткі парадак у сваіх гарадах і маёнтках, задушыў Крычаўскае паўстанне 1743—1744 гадоў. У 1756 годзе пачаў будаваць на востраве Жыд-возера (перайменаваў яго ў Князьмор, цяпер возера Чырвонае) мураваны замак пад назвай Венецыя; меркаваў стварыць на возеры флот з артылерыяй.
Заснаваў тэатр у Белай і Слуцкі тэатр Радзівілаў (1751), артысты для якога рыхтаваліся ў спецыяльнай школе (першая ў Рэчы Паспалітай). Сабраў карцінную галерэю, вялікую бібліятэку, арганізаваў значнае будаўніцтва ў сваіх рэзідэнцыях — Белай і Слуцку.
У шлюбах з Тэрэзай Сапегай, Магдаленай Чапскай і Анеляй Мянчынскай дзяцей не меў, і яго маёнткі перайшлі да брата Міхала Казіміра Радзівіла Рыбанькі.
Крыніцы правіць
- ↑ Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795 / пад рэд. J. Wolff — Kraków: 1885. — С. 203.
- ↑ а б в г Radziwiłłowie herbu Trąby — Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0
- ↑ Гісторыя Сапегаў : жыццяпісы, маёнткі, фундацыі — Мн.: Віктар Хурсік, 2017. — С. 72. — 586 с. — ISBN 978-985-7025-75-6
Літаратура правіць
- Грыцкевіч А. Радзівіл Геранім Фларыян // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 488. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
- Шышыгіна-Патоцкая К. Я. Нясвіж і Радзівілы. — Мн.: Беларусь, 2007. — 240 с.: іл. ISBN 978-985-01-0740-4.
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Геранім Фларыян Радзівіл
