Езнас

Е́знас (літ.: Jieznas, традыцыйная беларуская назва — Е́зна) — горад у Прыенайскім раёне Каўнаскага павета Літвы, на беразе аднайменнага возера. Адміністрацыйны цэнтр Езнаскай сянюніі. Насельніцтва 1300 чал. (2010).

Горад Езнас літ.: Jieznas Герб Сцяг Краіна Літва Павет Каўнаскі Раён Прыенайскі Сянюнія Езнаская Каардынаты 54°36′00″ пн. ш. 24°10′00″ у. д. Першая згадка 1492 Ранейшыя назвы Езна (да 1917 года) Горад з 1956 Вышыня цэнтра 109 м Насельніцтва ▼1 024 чал. (1 студзеня 2023) Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Езнас на карце Літвы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геаграфія

Знаходзіцца за 16 км на ўсход ад Прыеная, за 37 км на паўднёвы ўсход ад Каўнаса, за 38 км на паўднёвы захад ад чыгуначнай станцыі Кайшадорыс. Згодна з сучаснай афіцыйнай літоўскай класіфікацыяй горада належыць да этнаграфічнага рэгіёна Дзукія.

Гісторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра Езну датуецца 1492 годам, уладанне вялікага князя (двор, цэнтр воласці Ковенскага павета). З 1507 года — ва ўладанні Галоўчынскіх, ад 1633 — Пацаў.

Пад 1581 годам упершыню згадваецца як мястэчка. У пачатку XVII стагоддзя тут існаваў кальвінскі збор, ператвораны пазней у касцёл. У 1645 годзе пры касцёле заснавалі шпіталь.

У 1710 годзе атрымала прывілей на штотыднёвыя таргі і мыта. Станам на 1776 год у Езне было 20 дымоў, 2 карчмы, 19 крамаў, вадзяны млын, тартак і шпіталь. З 1781 года дзейнічала школа.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Троцкім павеце Віленскай губерні.

З 1918 года — у складзе Літвы. У 1952—1960 гадах — цэнтр Езнаскага раёна. У 1956 годзе атрымаў статус горада.

Насельніцтва

• 1719 — 50 чал.
• 1795 — 372 чал.
• 1866 — 553 чал., з іх 375 каталікоў, 170 юдаістаў, 5 магаметанаў, 3 праваслаўныя.
• 1897 — 1255 чал.
• 1923 — 989 чал.
• 1959 — 797 чал.
• 1979 — 1854 чал.
• 1989 — 2,1 тыс. чал.
• 2001 — 1476 чал.
• 2010 — 1300 чал.

Эканоміка

У горадзе знаходзіўся філіял Каўнаскага завода электрарухавікоў, дзейнічала швейная вытворчасць.

Славутасці

Касцёл Святых Міхаіла Арханёла і Яна Хрысціцеля

• Касцёл Святых Міхаіла Арханёла і Яна Хрысціцеля (XVII ст.)
• Палац Пацаў (XVII ст., захавалася частка аднаго крыла)

Літаратура

• Езна // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак. А — Я. — С. 212. — 696 с. — ISBN 978-985-11-0487-7 (т. 3), ISBN 985-11-0315-2.
• Jezno // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom III: Haag — Kępy (польск.). — Warszawa, 1882. S. 581
• Езно // Езнас // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Езнас